Jarosław Perszko – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jarosław Perszko

(2010)
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	10 sierpnia 1962 Hajnówka
Doktor habilitowany nauk sztuk pięknych
Specjalność: rzeźba, scenografia, performance
Alma Mater	Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Doktorat	2001 – sztuki piękne Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Habilitacja	2008 – sztuki piękne Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wykładowca Politechniki Białostockiej
Stanowisko	Prorektor ds. studenckich
Odznaczenia

Jarosław Perszko (ur. 10 sierpnia 1962 w Hajnówce) – artysta rzeźbiarz, autor instalacji i działań performance, prorektor Politechniki Białostockiej. Zamieszkały w Hajnówce.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się i wychował w Hajnówce. Ukończył tam I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Curie-Skłodowskiej. Jest absolwentem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1989 obronił dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Rzeźby prof. Hanny Brzuszkiewicz. W latach 1989–1990 był asystentem prof. Adolfa Ryszki w Zakładzie Rzeźby UMK w Toruniu.

Od 1997 pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Rysunku, Malarstwa i Rzeźby Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej. Od 2002 adiunkt w Katedrze Architektury Wnętrz tamże.

Od 2001 jest inicjatorem, współzałożycielem i prezesem międzynarodowego stowarzyszenia „ARTYŚCI W NATURZE”. W latach 2001–2002 był kuratorem i uczestnikiem Międzynarodowego Sympozjonu Artystyczno-Programowego „TOPIŁO 2001”, „TOPIŁO-UTOPIA 2002”, „TOPIŁO-UTOPIA 2003”^[1].

W 2001 doktoryzował się w zakresie sztuk pięknych na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na podstawie pracy Żona Lota – ekspozycja prac (promotor: Adam Myjak). W 2008 uzyskał na UMK stopień doktora habilitowanego. Swą rozprawę habilitacyjną, zatytułowaną Proces jako element wartości artystycznej dzieła, poświęcił teoretycznym aspektom swej twórczości.

Na przełomie 2009/2010, z okazji XX-lecia pracy twórczej artysty, opublikowana została monografia Proces-ja/Process-I-On, podsumowująca jego dotychczasowy dorobek.

Prace artysty wielokrotnie wystawiane są na aukcjach charytatywnych, m.in. na rzecz wsparcia Akogo – fundacji Ewy Błaszczyk (Warszawa 2007) czy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Artysta zaangażowany jest w działania warsztatowe, odbywane w przestrzeni publicznej przy współpracy z CSW Zamek Ujazdowski.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

W wieloetapowej twórczości Jarosława Perszko naczelny problem stanowi rzeźba jako dynamiczny obiekt. Dzieła artysty z początków twórczości wyrastają z tradycji polskiej rzeźby. W latach 1998–2000 artysta skupiał się na tworzeniu prac przede wszystkim w metalu (brąz, aluminium) i kamieniu (marmur, granit). W pracach tych widoczne były wpływy klasyków rzeźby odlewniczej – Alberto Giacomettiego czy Richarda Serry, a także artystów polskich jak Barbara Zbrożyna i Adolf Ryszka, z którymi oprócz relacji zawodowych, artystę łączyła bliska przyjaźń. Prace Perszko z owego czasu przybierały formy uabstrakcyjnionych figur ludzkich czy elementów krajobrazu (Płaszczyzna, Galeria Manhattan, Łódź, 1998; Cienie, Galeria Marszand, Białystok, 1998).

Po 2000, mimo iż nie odszedł od technik rzeźbiarskich, włączył do swej twórczości elementy eksperymentu z widzem i przestrzenią wystawienniczą. Od tego czasu naczelnym problemem twórczym stała się już nie rzeźba jako finalny produkt, ale proces powstania owej rzeźby i jej funkcjonowanie^[2]. Artysta częściowo odchodzi także od tradycyjnych metod odlewniczych, a za materiał twórczy posługują czarny piach odlewniczy, wapno, sól czy woda (Z.P.P i P.S.O.(D.II)- Galeria Arsenał, Białystok, 2002; Papier, smoła, sól- Międzynarodowy Plener Plastyczny „Czartowisko 2003”; Po co po- Galeria „Kaplica” Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko, 2003; Der Katholische Faktor- Galeria Leerer Beutel, Ratyzbona, 2009). W przedmiotach codziennego użytku czy ludzkim ciele dostrzega wartości, które poddane artystycznej transformacji nabierają nowego znaczenia (Dekalog – CRP Orońsko, Żona Lota- Musee des Beaux-Arts de Dole, Francja, 2002)^[3].

W uprawianych performancach artysta akcentuje często destrukcję fizycznego przedmiotu, jego kruchość i nietrwałość, odnosząc ten problem do pojęcia czasu w ludzkiej egzystencji. (Po co po- Galeria „Kaplica” Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko, 2003; to be- Dziga Gallery, Lwów, Ukraina, 2004). Zagadnienie procesu twórczego w przypadku Jarosława Perszko zawsze ściśle wiąże się z metaforycznym i filozoficznym problemem przemijalności, nietrwałości, syntezy materii i ducha. Cennie definiuje ową praktykę Eulalia Domanowska, kuratorka jednej z wystaw artysty (Pejzaż – Galeria XX1, Warszawa), pisząc: „Jarosław Perszko tworzy prace nasycone tajemnicą, metafizyką. Akt twórczy, którego zapisem jest materialna forma rzeźby wynika u niego z filozofii artysty, traktującego uprawianą sztukę, jako nieustanne źródło poznania.”^[4].

Prace Jarosława Perszko znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim, CRP Orońsko, Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej w Radomiu oraz zbiorach prywatnych we Francji, Szwecji, Stanach Zjednoczonych i Polski.

Wystawy indywidualne i problemowe[edytuj | edytuj kod]

• 1998 Płaszczyzna, Galeria Manhattan, Łódź
• 1998 Cienie, Galeria Marszand, Białystok
• 2000 Biały, Galeria Arsenał, Białystok
• 2001 Upadek miarą siły, X Wystawa Wielkanocna, Muzeum Etnograficzne, Toruń
• 2001 Żona Lota, Galeria Marszand, Białystok
• 2002 Rzeźba-performance, Galeria Pod Arkadami, Łomża
• 2002 Dekalog, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
• 2002 Z.P.P. i w P.S.O.(D. II), Galeria Arsenał, Białystok
• 2002 Żona Lota II, Forges de Champagnole, Musee des Beaux-Arts de Dole (Francja)
• 2002 10 szt., Invitation on voyage, Galeria prywatna, Chaussenans (Francja)
• 2003 Żona Lota II, Le Gymnase Espace Culturel, Besançon (Francja)
• 2003 po co po, Galeria ≪Kaplica≫, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko
• 2003 przez, Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, Białystok
• 2003 Papier, Galerie Bourge de Sirod, Francja
• Quelle, Ratyzbona, 2009
• 2003 Papier, smoła, sól, Międzynarodowy Plener Plastyczny „Czartowisko 2003”, Czartoria
• 2003 Żona Lota II, ALLIGES, Lons-le-Saunier, Francja
• 2004 Schi-bu-i, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Kraków
• 2004 to be, Dziga Gallery, Lwów, Ukraina
• 2004 W kotłowni, PEC, Hajnówka
• 2005 B. T., School of Arts, Instituto Politecnico de Castelo Branco, Portugalia
• 2005 ...from ten, Galeria 261, ASP Łódź
• 2005 zbierać kamienie, Festiwal Sztuki Współczesnej, ZOOO 2005, Lwów
• 2005 ...from ten, Galerie Bourge de Sirod, Francja
• 2006 Los, Podziemia Kościoła Pokamedulskiego, Bielany, Warszawa
• 2006 B. T.. Wydział Architektury PB, Białystok
• 2006 Miejsce, Galeria Arsenał, Białystok
• 2006 Dekalog III, BDK, Bielsk Podlaski
• 2006 W ramie i poza ramą, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
• 2006 Bailly-Cowell i Perszko w fabryce, Zakłady Maszynowe HAMECH, Hajnówka
• 2007 ...from ten, Frigo Arte Centre, Paryż
• 2007 Relacje obiektu w przestrzeni,V Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki, WA PB, Białystok
• 2007 Mała wielka forma, Międzynarodowy Festiwal Sztuki Współczesnej – Experyment, Zbąszyń
• 2007 6 z 7/1, Międzynarodowy Sympozjon Artystyczny – Aliaż, Hajnówka
• 2007 Mała wielka forma, Galeria Dzyga, Lwów
• 2008 ...from ten, Wydział Sztuk Pięknych, UMK, Toruń
• 2008 Kartki i Torby, Galeria 2B+R, Warszawa
• 2008 Brzmienie Pustki, Festiwal Sztuki Współczesnej, Lwów, Ukraina
• 2008 Siedem cudów, Invitation on voyage, Etival, Francja
• 2008 Pomiędzy, Podziemia Kościoła Pokamedulskiego, Bielany, Warszawa
• 2009 kilogram masła, Galeria Pokaz, Warszawa
• 2009 schi-bu-i, Galeria Kaplica, CRP, Orońsko
• 2009 Puste i pełne, Galeria Rogatka, Radom
• 2009 Niebieski i Żółty, Tydzień Sztuki Współczesnej, Lwów
• 2009 Miejsce, Galeria Cysterna, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
• 2009 Dekalog, Muzeum Sztuki Współczesnej, o. Muzeum Narodowego w Szczecinie
• 2010 Pejzaż, Galeria XX1, Warszawa
• 2010 w pół drogi, Galeria Rotunda, ASP Poznań
• 2010 Wymiar, Muzeum Idei, Lwów

Wystawy zbiorowe[edytuj | edytuj kod]

• 2002 INTEGRART 2001 Dom Artysty Plastyka, Warszawa,
• 2003 Czartowisko 2003, Galeria Alisar, Warszawa,
• 2003 Topiło Utopia 2003, Topiło
• 2005 Wśród Przyjaciół, Galeria-Pracownia, Emilii Plater 14, Warszawa,
• 2005 Topiło Utopia 20200501-2005, Muzeum Kultury Białoruskiej, Hajnówka
• 2007 Chusta św. Weroniki, Podziemia Kościoła Pokamedulskiego, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie
• 2008 6 z 7/1, Międzynarodowy Sympozjon Artystyczny – Aliaż, Hajnówka
• 2008 pod ochroną parasola, LET CSW Zamek Ujazdowski, Pole Mokotowskie, Warszawa
• 2008 ...to plane, Festiwal Krótkich Form 4’’61’, VI Podlaski Festiwal Nauki Sztuki, Politechnika Białostocka, Białystok
• 2009 Der Katolische Faktor in der zeitgenössischen Kunst aus Polen und Deutschland, Historische Musseum, Regensburg, Niemcy
• 2009 energia pola, Pole Mokotowskie, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa
• 2009 kilogram masła, Ikony Zwycięstwa, Centrum Humboldta, Berlin
• 2009 Zapomniane pokoje, Bałtycka Galeria Sztuki, Ustka
• 2010 Piękne kłamstwa, Galeria XX1, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie
• 2010 Dotyk człowieka, Ambasada Niemiec, Warszawa

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

• Rezydent międzynarodowego sympozjonu realizacyjnego Alliages 2002, Champagnole (Francja)
• Nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej za sezon 2001/2002. Białystok, 2002
• Nagroda-Srebrna Stopka, Międzynarodowy Sympozjon Artystyczny, Czartoria 2003
• Odznaka honorowa Zasłużony dla Kultury Polskiej, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa 2006^[5]
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2019^[6]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Jarosław Perszko, Proces jako element wartości artystycznej dzieła, rozprawa habilitacyjna w dyscyplinie artystycznej rzeźba, 2006
• Orońsko, kwartalnik rzeźby, 1-2(54-55)/2004
• https://web.archive.org/web/20160306062251/http://pracowniagaleria.pl/press/PG_DTB_art.pdf (19.12.2010)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Dr hab. Jarosław Perszko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2010-12-26] .^{[martwy link]}
• „Shibui” Jarosława Perszko w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. rzezba-oronsko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-13)].
• „Dekalog” Jarosława Perszko w Muzeum Narodowym w Szczecinie. muzeum.szczecin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-25)].
• Monika Żmijewska o udziale Jarosława Perszko w wystawie „Der Katolische Faktor” w Ratyzbonie, Gazeta Wyborcza
• Jarosław Perszko na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu
• Jarosław Perszko na międzynarodowej wystawie "Der katholische Faktor" w Ratyzbonie. der-katholische-faktor.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-06)].
• wywiad dla TVP Białystok