Jan Szaniawski – Wikipedia, wolna encyklopedia
pułkownik | |
Data i miejsce urodzenia | 20 października 1903 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 27 maja 1985 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | zgrupowanie AL |
Stanowiska | dowódca zgrupowania AL |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca | funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej |
Odznaczenia | |
|
Jan Szaniawski, ps. Szwed[1] (ur. 20 października 1903 w Nowym Dworze, zm. 27 maja 1985 w Warszawie) – pułkownik, uczestnik II wojny światowej w szeregach Armii Ludowej i ludowego Wojska Polskiego, członek Rady Naczelnej PPS, komendant wojewódzki MO w Lublinie[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Franciszka i Kazimiery Bieńkowskich. Od 1930 działacz PPS[3]. Należał do Milicji Ludowej RPPS, której część w 1944 weszła w skład Armii Ludowej[4]. Używał konspiracyjnego nazwiska Szaniawski. W czasie powstania warszawskiego był oficerem operacyjnym sztabu zgrupowania AL na Starym Mieście. Od 25 sierpnia 1944 p.o. dowódcy, dowódca zgrupowania AL na Żoliborzu, które współdziałało z oddziałami Armii Krajowej[5][6]. Wieczorem 30 września 1944 wraz z grupą 28 żołnierzy AL przebił się do Wisły i ewakuował na Pragę[7]. Następnie służbę kontynuował w ludowym Wojsku Polskim. Jako major, od 26 października 1944 pełnił funkcję zastępcy dowódcy do spraw polityczno-wychowawczych w 7 Dywizji Piechoty[8]. Następnie już w randze podpułkownika został odkomenderowany do 2 Armii Wojska Polskiego[9].
W Milicji Obywatelskiej, od 3 lutego 1945, pełnił funkcję komendanta KW MO w Lublinie a następnie, w okresie od 8 czerwca 1945 do 1 maja 1948, zastępcy komendanta do spraw operacyjnych w KG MO w Warszawie[10]. Był też członkiem Komisji Historycznej ZG ZBoWiD[11].
Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera II D4-6-8)[12].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 października 1945)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (4 października 1946)[14]
- Medal za Warszawę 1939–1945 (17 listopada 1946)[15]
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (23 maja 1967)[16]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Józef Margules, Piechurzy kołobrzeskiej piątki: z dziejów 5 kołobrzeskiego pułku piechoty. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1967, s. 204.
- ↑ Aleksander Kochański, Protokoły posiedzeń sekretariatu KC PPR: 1945–1946. Instytut Studiów Politycznych PAN 2001, s. 84.
- ↑ Marian Marek Drozdowski, Mocarstwa wobec powstania: wybór dokumentów i materiałów. Bellona 1994, s. 368.
- ↑ Tomasz Strzembosz, Stalin a Powstanie Warszawskie. Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 1994, s. 185.
- ↑ Józef Garas, Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej, 1942–1945. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1963, s. 50.
- ↑ Wojskowy Przegląd Historyczny. Tom 4,Wydania 3–4. 1959, s. 265.
- ↑ Antoni Przygoński , Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Handlowe „GRAF” – Henryk Czerski, 2008, s. 390 .
- ↑ Stanisław Gać, 7 Dywizja Piechoty: historia 7 Łużyckiej Dywizji Piechoty. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1971, s.48.
- ↑ Stanisław Gać, 7 Dywizja Piechoty: historia 7 Łużyckiej Dywizji Piechoty. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1971, s. 76.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2019-12-31] (ang.).
- ↑ Jan Zaborowski, Żołnierze Generała Kleeberga. J. Zaborowski 2002, s. 214.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-05-03] .
- ↑ M.P. z 1945 r. nr 44, poz. 109 „za działalność w konspiracji, udział w walkach partyzanckich i za zasługi w organizowaniu służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej”.
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 23, poz. 50.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 „w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”.
- ↑ Uchwała nr 95/880 Prezydium Rady Narodowej m. st. Warszawy z dnia 23 maja 1967 r. w sprawie nadania odznak honorowych m. st. Warszawy „Za Zasługi dla Warszawy”. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m. st. Warszawy”. Nr 13, poz. 63, s. 1–2, 15 sierpnia 1967 r. [dostęp 2023-05-03].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jan Bieńkowski [online], Muzeum Powstania Warszawskiego [dostęp 2021-01-22] (pol.).