Jan Korolec – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Korolec
Jan Prus
Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1902
Połtawa

Data i miejsce śmierci

30 sierpnia 1941
KL Auschwitz

Przyczyna śmierci

gruźlica płuc

Zawód, zajęcie

prawnik

Jan Korolec (ur. 26 sierpnia[1] 1902 w Połtawie na Ukrainie, zm. 30 lipca 1941 w KL Auschwitz) – polski prawnik i polityk, działacz ONR „ABC”, publicysta.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ojciec był dyrektorem banku w Połtawie. W 1919 zamieszkali w Łomży i tutaj skończył gimnazjum[2]. W 1920 wstąpił do Armii Ochotniczej. Początkowo studiował na Wydziale Filozoficzno-Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie na Wydziale Prawa tego samego uniwersytetu. W czasie studiów był członkiem Młodzieży Wszechpolskiej i Obozu Wielkiej Polski. W 1934 przystąpił do Obozu Narodowo-Radykalnego[3].

W 1937 został zaatakowany przez bojówki „Falangi”. Po wybuchu wojny współorganizował Grupę Szańca. Aresztowany w 1940, więziony na Pawiaku, został wywieziony do Auschwitz 14 VIII 1940 (nr obozowy 1818), gdzie zginął rok później[4].

Pojął za żonę Wandę Helenę z Pruszyńskich. Mieli syna Romana[5].

Poglądy[edytuj | edytuj kod]

Był publicystą takich pism jak: „Nowy Ład”, „ABC” (ostatni redaktor naczelny tego pisma, 1938-1939), „Prosto z Mostu”. W okresie międzywojennym opublikował broszurę programową Ustrój polityczny narodu[6], w której projektuje utopijny plan ustroju dla Polski, przeciwstawiając go werbalnie komunizmowi i faszyzmowi, który jednak ma być ustrojem totalnym, tzn. wymuszającym władzę jednej organizacji narodowej. W broszurze tej znaczną część zajmują projekty pozbawienia Żydów praw obywatelskich oraz silnie zaznaczony wątek antymasoński. W swojej publicystyce prezentował poglądy silnie antysemickie i propagował działania zmierzające do wymuszenia całkowitej emigracji Żydów z Polski[twórczość własna?][7][8]. Jago stosunek do Żydów bardzo celnie charakteryzuje cytat[twórczość własna?]: "Żydzi są zawsze elementem rozkładu nawet wtedy, gdy chcą współpracować z państwem. Likwidowanie sprawy żydowskiej jest koniecznym warunkiem wzmacniania potęgi Polski"[9].

Pisał o tym, że początkowo sporo czerpał z faszyzmu i nazizmu. Przyznawał: "Pod wpływem niemieckim i włoskim doszliśmy do koncepcji hierarchicznej organizacji, obejmującej cały naród uświadomiony i podlegający mechanicznym poleceniom władz. Nie braliśmy dostatecznie pod uwagę faktu, że naród nie jest mechanizmem, a społeczeństwo nie da się skoszarować". Z czasem jednak odciął się od pomysłów tworzenia aż tak totalitarnego systemu[10].

Prace[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-31)].
  2. I. Barwicka-Tylek, Korolec Jan, [w:] Słownik historii doktryn politycznych, red. M. Jaskólski, t. 3, Warszawa 2007, s. 396.
  3. W.J. Muszyński, Duch młodych. Organizacja Polska i Obóz Narodowo-Radykalny w latach 1934-1944. Od studenckiej rewolty do konspiracji niepodległościowej, IPN, Warszawa 2011, s. 165, przypis nr 297. ISBN 978-83-7629-283-0.
  4. A. Meller, Jan Korolec [w:] Lista strat działaczy obozu narodowego w latach 1939-1955, red. W.J. Muszyński, J. Mysiakowska-Muszyńska, t. 1, Warszawa 2010, s. 169.
  5. Potomkowie Sejmu Wielkiego [dostęp: 22 VIII 2017 r.]
  6. Jan Korolec, Ustrój polityczny narodu, Warszawa: Biblioteka społeczno-polityczna A.B.C., 1938 [dostęp 2019-01-27].
  7. Jan Korolec, Oby jak najprędzej, „ABC”, XIV (28), 28 stycznia 1939, s. 1, Cytat: Trzeba więc żydów przekonać o konieczności emigracji wszystkich żydów z Polski. Przekonać ich mogą nie słowa, ale fakty. Takimi faktami mogą być posunięcia, które stwarzają dla wszystkich żydów w Polsce atmosferę niemożliwą do dalszego pobytu. Żydzi wtedy przekonają się o bezwzględnej konieczności wyemigrowania z Polski, przekonają się, że nie mają co do roboty w naszym kraju. Przedwstępnym warunkiem tego rodzaju akcji jest pozbawienie żydów obywatelstwa, a więc uchwalenie wniosku posła Stocha.
  8. Jan Korolec, Cisza, która krzyczy, „ABC”, XIV (29), 29 stycznia 1939, s. 9.
  9. Jan Korolec, Harmider żydowski, „ABC”, XIV (98), 3 kwietnia 1939, s. 1.
  10. J. Tomasiewicz, W kierunku nacjokracji : tendencje autorytarne, totalistyczne i profaszystowskie w polskiej myśli politycznej (1933-1939): narodowcy - narodowi radykałowie - narodowi socjaliści, Katowice, 2019, s. 198

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Arkadiusz Meller, Patryk Tomaszewski: ŻYCIE I ŚMIERĆ DLA NARODU! Antologia myśli narodowo-radykalnej z lat trzydziestych XX wieku. Warszawa: Prohibitia, 2011. ISBN 978-83-61344-20-9.
  • Edward Muszalski, Korolec Jan, "Polski Słownik Biograficzny", t. 10: 1962-1964, s.91-92