Jan Drzewiecki (generał) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Drzewiecki
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

5 sierpnia 1921
Kraków, Polska

Data i miejsce śmierci

8 marca 2001
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1940-1968

Siły zbrojne

Armia Czerwona

Ludowe Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
bitwa stalingradzka
bitwa pod Moskwą,
bitwa pod Lenino

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Krzyż Bitwy pod Lenino Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal „Za obronę Stalingradu” Medal „Za obronę Moskwy” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945”

Jan Drzewiecki, (ur. 5 sierpnia 1921 w Krakowie pod nazwiskiem Holzer, zm. 8 marca 2001 w Warszawie) – oficer frontowy II wojny światowej, generał brygady Wojska Polskiego, małżonek pisarki i scenarzystki Stanisławy Drzewieckiej.

Grób gen. Jana Drzewieckiego (1921-2001) i jego żony kapitan Stanisławy Drzewieckiej (1920-2000) na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w żydowskiej rodzinie Adama, rzeźnika i Pauliny Holzerów. W swoim życiorysie pisał, że jest obywatelem polskim, narodowości polskiej, pochodzenia żydowskiego[1]. Do 1936 skończył 4 klasy gimnazjum w Krakowie, a do 1939 był uczniem Szkoły Poligraficznej w Krakowie, pracując jednocześnie jako uczeń drukarski w Drukarni Narodowej. W lipcu 1936 wstąpił do KZMP, a po jego rozwiązaniu przez Komintern w sierpniu 1938 wstąpił do Organizacji Młodzieżowej Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych, gdzie w styczniu 1939 został sekretarzem Koła.

Służba wojskowa[edytuj | edytuj kod]

Armia Czerwona[edytuj | edytuj kod]

W czasie wybuchu wojny obronnej we wrześniu 1939 Drzewiecki był w wieku przedpoborowym. Ewakuowany z Krakowa na tereny Polski wschodniej znalazł się od 17 września we Lwowie, w strefie okupowanej przez sowietów. Następnie w ramach ochotniczego zaciągu wyjechał do Zagłębia Donieckiego, gdzie pracował jako robotnik w kopalni węgla. W marcu 1940 został ściągnięty przez brata, który był działaczem Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom, do Białegostoku, gdzie pracował jako inspektor Oddziału Opieki Społecznej w Prezydium Dzielnicowej Rady Delegatów. W maju 1940 został powołany do Armii Czerwonej i skierowany jako słuchacz do Oficerskiej Szkoły Piechoty w Mińsku, ewakuowanej po wybuchu wojny z Niemcami do Stalinogorska. W październiku 1941 mianowany młodszym lejtnantem. i wyznaczony na dowódcę plutonu w 625 Zapasowym Pułku Piechoty. W grudniu 1941 podczas bitwy pod Moskwą został ranny w miejscowości Bogorodick i do kwietnia 1942 przebywał na leczeniu w szpitalu wojskowym w Wolsku. Po wyleczeniu był dowódcą kompanii fizylierów w 47 Gwardyjskim Pułku Piechoty 15 Dywizji Piechoty Gwardii na Froncie Południowo-Zachodnim i uczestniczył w bitwie o Charków. Podczas walk w rejonie bitwy pod Stalingradem w styczniu 1943 został po raz kolejny ranny. Leczył się w szpitalu wojskowym w rejonie czkałowskim. Po wyjściu ze szpitala został skierowany na kurs dowódców batalionów "Wystrieł" w miejscowości Ufa. W sierpniu 1943 na własną prośbę przeszedł na stan 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR w stopniu podporucznika.

Polskie Siły Zbrojne w ZSRR[edytuj | edytuj kod]

Od końca 1943 do marca 1944 był zastępcą dowódcy batalionu do spraw liniowych w 1 Samodzielnym Batalionie Kobiecym im. Emilii Plater. Przeszedł szlak bojowy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. W marcu 1944 został dowódcą kompanii szkolnej na Kursach Polityczno-Wychowawczych. W sierpniu 1944 został dowódcą batalionu szkolnego w Centralnej Szkole Polityczno-Wychowawczej w Lublinie. W grudniu 1944 awansował do stopnia majora.

Ludowe Wojsko Polskie[edytuj | edytuj kod]

W październiku 1945 został dowódcą batalionu doskonalenia oficerów w Centralnej Szkole Polityczno-Wychowawczej. W 1946 ukończył kurs dowódców pułku w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a 12 października 1946 awansował na podpułkownika. Od grudnia 1946 do grudnia 1949 studiował w Akademii Wojskowej im. Michaiła Frunzego w Moskwie.Po powrocie do kraju służył w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego, gdzie był kolejno kierownikiem II sekcji I wydziału Oddziału III (1949-1950), kierownikiem III sekcji I wydziału Oddziału III (1950), szefem I wydziału Oddziału III (1950-1951), szefem I Oddziału Zarządu I Operacyjnego (1951-1953) i szefem Zarządu I Operacyjnego Sztabu Generalnego WP (1953-1960). Odpowiedzialny za planowanie działań w północnej części Europy m.in. w zajęciu w Danii i inwazji Bornholmu w ramach ewentualnego konfliktu między Wschodem a Zachodem.

Według materiałów zgromadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej był tajnym współpracownikiem Informacji Wojskowej. Nosił pseudonim „Porter”. Został zwerbowany w 1952 r. przez Główny Zarząd Informacji Wojska Polskiego[2].

W retrospekcji w wywiadzie z 1997 przyznawał, że planowanie Sztabu Generalnego w tamtych latach było charakteru zaczepnego, brakowało planów obronnych. Zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów z 16 lipca 1955 został awansowany do stopnia generała brygady. W 1956 jako kierownik zespołu był współautorem memorandum Sztabu Generalnego w sprawie powstającego Układu Warszawskiego. W memorandum domagano się większego uniezależnienia operacyjnego polskich sił zbrojnych od sojuszników oraz większego charakteru narodowego Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Od kwietnia 1960 do kwietnia 1962 służył jako dowódca 9 Dywizji Zmechanizowanej, a następnie od września 1962 jako szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego Warszawa - Województwo. Na tym stanowisku otrzymywał początkowo pozytywne opinie, a później negatywne. Przełożeni, w tym dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego gen. dyw. Zygmunt Huszcza, podkreślali, że utrzymuje kontakty z oficerami rezerwy pochodzenia żydowskiego i zarzucali mu popieranie Izraela po agresji tego państwa na kraje arabskie w 1967 roku, co doprowadziło do utraty zaufania do jego osoby. Był trzykrotnie karany przez Komisję Partyjną PZPR.

14 listopada 1968 został zwolniony z zajmowanego stanowiska, a następnie 5 grudnia 1968 przeniesiony do rezerwy ze względu na odmowę przeniesienia na niższe stanowisko służbowe.

Będąc w rezerwie, ukończył w 1975 trzyletni Kurs Pedagogiczny w Warszawie i zdobył uprawnienia lektora języka niemieckiego w Instytucie Kształcenia Nauczycieli.

Zmarł w wyniku nowotworu i został pochowany na wojskowych Powązkach (kwatera EII-9-5)[3].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Mieszkał w Warszawie. W 1946 zmienił nazwisko z Holzer na Drzewiecki. Zmiana została zatwierdzona rozkazem personalnym MON z 20 lipca 1946. Od 1948 był żonaty ze Stanisławą Sarnowską z domu Kubiak (1920-2000). Małżeństwo było bezdzietne[4].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I:A-H, Toruń 2010, s. 349
  2. http://www.polska1918-89.pl/pdf/sprawa-wspolpracy-wojciecha-jaruzelskiego-z-informacja-wojskowa,5606.pdf
  3. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 2019-11-14] (pol.).
  4. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I:A-H, Toruń 2010, s. 349-351
  5. a b c Drzewiecki, Jan - TracesOfWar.com [online], www.tracesofwar.com [dostęp 2022-06-08].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I:A-H, Toruń 2010, s. 349-351.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]