James Wilby – Wikipedia, wolna encyklopedia

James Wilby
Imię i nazwisko	James Jonathon Wilby
Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1958 ; Rangun, Birma
Zawód	aktor
Współmałżonek	Shana Louise; (od 1988)
Lata aktywności	od 1982

James Jonathon Wilby^[1] (ur. 20 lutego 1958 w Rangunie) – angielski aktor filmowy, teatralny i telewizyjny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Rangunie^[2], stolicy Mjanmy^[3]. Jego ojciec był kierownikiem firmy^[4]. Uczęszczał do Terrington Hall School w North Yorkshire. Naukę kontynuował w Sedbergh School w Kumbrii, a następnie udał się na studia na wydziale matematyki w Grey College na University of Durham (1980)^[5].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

We wczesnych latach 80. wstąpił do Royal Academy of Dramatic Art^[6] i zaczął grać na scenie w spektaklach: Inny kraj (Another Country, 1983) i The Common Pursuit (1988)^[4].

Debiutował na ekranie komediodramacie Oxford Film Company Uprzywilejowany (Privileged, 1982) z Hugh Grantem. Za tytułową kreację Maurice’a Halla w melodramacie Maurycy (1987) Jamesa Ivory'ego^[7] wg powieści E.M. Forstera otrzymał Puchar Volpiego dla najlepszego aktora na 44. MFF w Wenecji. Rola Tony’ego Lasta w ekranizacji powieści Evelyna Waugha Garść prochu (A Handful of Dust, 1988) przyniosła mu nagrodę na Bari Film Festival. Za rolę Freddie Nesbitta w dramacie Roberta Altmana Gosford Park (2001) został uhonorowany nagrodą nagrodą Gildii Aktorów Ekranowych i nagrodą Satelity.

W 1995 w londyńskim Barbican Centre grał w przedstawieniu Johna Osborne A Patriot for Me^[4]. Występował też w komedii szekspirowskiej Jak wam się podoba w Royal Exchange Theatre w Manchesterze, Chips with Everything Arnolda Weskera w Leeds Playhouse w Leeds, Jane Eyre Charlotte Brontë w Chichester, Kto się boi Virginii Woolf? Edwarda Albeego w Belgrade Theatre w Coventry, Helping Harry w Jermyn Street Theatre (2001), Don Juan w Lyric Theatre (2004), Less Than Kind Terence’a Rattigana (2012), On Emotion (2008) w Soho Theatre, The Consultant Neila Fleminga (2011) z Hydrocracker Theatre Company w londyńskim Theatre 503.

Pojawił się jako elegancki klient w teledysku do piosenki Westlife „Uptown Girl” (2001)^[4] z Claudią Schiffer, Timem McInnerny i Ioanem Gruffuddem.

25 czerwca 1988 ożenił się z Shaną Louise Magraw, z którą ma trójkę dzieci: dwóch synów Barnaby Johna Loxleya (ur. 1988) i Nathaniela Jerome'go (ur. 1996) oraz córkę Florence Hannah Mary (ur. 1992).

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

1982: Uprzywilejowany (Privileged) jako Jamie
1986: Pokój z widokiem jako gość na przyjęciu
1987: Maurycy jako Maurycy
1988: Garść prochu (A Handful of Dust) jako Tony Last
1992: Powrót do Howards End (Howards End) jako Charles Wilcox
1997: Kobieta w bieli (The Woman in White, TV) jako sir Percival Glyde
2001: Gosford Park jako Freddie Nesbitt
2004: De-Lovely jako Edward Thomas
2012: The Best Possible Taste jako Wilfred De'ath

Seriale TV[edytuj | edytuj kod]

1984: Bill (The Bill) jako Higgins
1988: Bajarz (The Storyteller) jako książę
1989: Mother Love jako Christopher „Kit” Vesey
1993: Lady Chatterley jako Charles Henderson
1996: Opowieści z krypty jako Nick Marvin
2004: Detektyw Foyle jako major Cornwall
2004: Milczący świadek jako Matt Gibb
2006: Starożytny Rzym: wzlot i upadek imperium (Ancient Rome: The Rise and Fall of an Empire) jako Ofoniusz Tygellinus
2006: Agatha Christie: Panna Marple jako Stanley Kirkwood
2008: Poirot jako Andrew Restarick
2010: Morderstwa w Midsomer jako Edward Milton
2011: Sekretny dziennik call girl jako Henry
2012: Titanic jako J Bruce Ismay
2017: Poldark – Wichry losu jako lord Falmouth

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ James Wilby. Listal. [dostęp 2018-01-22]. (ang.).
↑ James Wilby (20 de Fevereiro de 1958). Filmow. [dostęp 2018-01-22]. (port.).
↑ Personalidade: James Wilby (Burma). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-22]. (port.).
↑ ^a ^b ^c ^d James Wilby Biography (1958-). Film Reference. [dostęp 2018-01-22]. (ang.).
↑ James Wilby Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-01-22]. (ang.).
↑ James Wilby - Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2018-01-22]. (rum.).
↑ David Eimer (2002-02-02): What Wilby, Wilby. The Guardian. [dostęp 2018-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-22)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

James Wilby w bazie IMDb (ang.)
James Wilby w bazie Filmweb
James Wilby w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] James Wilby. Listal. [dostęp 2018-01-22]. (ang.).

[2] James Wilby (20 de Fevereiro de 1958). Filmow. [dostęp 2018-01-22]. (port.).

[3] Personalidade: James Wilby (Burma). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-22]. (port.).

[filmreference-4] James Wilby Biography (1958-). Film Reference. [dostęp 2018-01-22]. (ang.).

[5] James Wilby Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-01-22]. (ang.).

[cinemagia-6] James Wilby - Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2018-01-22]. (rum.).

[theguardian-7] David Eimer (2002-02-02): What Wilby, Wilby. The Guardian. [dostęp 2018-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-22)]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

1932-1959	Fredric March (1932) Wallace Beery (1934) Pierre Blanchar (1935) Paul Muni (1936) Emil Jannings (1937) Leslie Howard (1938) Ermete Zacconi (1941) Fosco Giachetti (1942) Pierre Fresnay (1947) Ernst Deutsch (1948) Joseph Cotten (1949) Sam Jaffe (1950) Jean Gabin (1951) Fredric March (1952) Henri Vilbert (1953) Jean Gabin (1954) Kenneth More / Curd Jürgens (1955) Bourvil (1956) Anthony Franciosa (1957) Alec Guinness (1958) James Stewart (1959)
1960-1989	John Mills (1960) Toshirō Mifune (1961) Burt Lancaster (1962) Albert Finney (1963) Tom Courtenay (1964) Toshirō Mifune (1965) Jacques Perrin (1966) Ljubiša Samardžić (1967) John Marley (1968) Mitchell Lichtenstein, Guy Boyd, Michael Wright, David Alan Grier, Matthew Modine i George Dzundza (1983) Naseeruddin Shah (1984) Gérard Depardieu (1985) Carlo Delle Piane (1986) Hugh Grant i James Wilby (1987) Don Ameche i Joe Mantegna (1988) Marcello Mastroianni i Massimo Troisi (1989)
1990-2009	Oleg Borisow (1990) River Phoenix (1991) Jack Lemmon (1992) Fabrizio Bentivoglio (1993) Xia Yu (1994) Götz George (1995) Liam Neeson (1996) Wesley Snipes (1997) Sean Penn (1998) Jim Broadbent (1999) Javier Bardem (2000) Luigi Lo Cascio (2001) Stefano Accorsi (2002) Sean Penn (2003) Javier Bardem (2004) David Strathairn (2005) Ben Affleck (2006) Brad Pitt (2007) Silvio Orlando (2008) Colin Firth (2009)
2010-	Vincent Gallo (2010) Michael Fassbender (2011) Philip Seymour Hoffman i Joaquin Phoenix (2012) Themis Panou (2013) Adam Driver (2014) Fabrice Luchini (2015) Oscar Martínez (2016) Kamel El Basha (2017) Willem Dafoe (2018) Luca Marinelli (2019) Pierfrancesco Favino (2020) John Arcilla (2021) Colin Farrell (2022) Peter Sarsgaard (2023)