István Bibó – Wikipedia, wolna encyklopedia

István Bibó
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 sierpnia 1911
Budapeszt, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

10 maja 1979
Budapeszt, Węgierska Republika Ludowa

minister stanu
Okres

od 3 listopada 1956
do 12 listopada 1956

István Bibó (ur. 7 sierpnia 1911 w Segedynie, zm. 10 maja 1979 w Budapeszcie) – węgierski prawnik, urzędnik państwowy, polityk i teoretyk polityki.

István Bibó studiował prawo na uniwersytecie w Segedynie oraz w Wiedniu i Genewie. Od roku 1938 pracował w węgierskim Ministerstwie Sprawiedliwości.

Po przejęciu władzu przez Strzałokrzyżowców w roku 1944 pomagał Żydom w ucieczce, wystawiając im paszporty zagraniczne. W lutym 1945 wszedł w skład utworzonego przez władze radzieckie prowizorycznego rządu narodowego Węgier, w którym opracowywał prawo wyborcze i przygotowywał wybory w dniu 4 listopada 1945. Sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych, ustąpił jednak ze stanowiska w proteście przeciw wypędzeniu Niemców węgierskich. Po ustąpieniu z rządu został powołany na profesora uniwersytetu w Segedynie, lecz w roku 1949 został pozbawiony tego stanowiska i od tego czasu pracował jako bibliotekarz.

W czasie Powstania Węgierskiego w 1956 pełnił funkcję Ministra Stanu w rządzie narodowym premiera Imre Nagy. W październiku 1956 uczestniczył w tworzeniu Węgierskiej Partii Chłopskiej, która od 1 listopada 1956 przyjęła nazwę im. Sándora Petőfiego. Gdy Sowieci wkroczyli na Węgry celem stłumienia powstania, był ostatnim ministrem na tym stanowisku w parlamencie w Budapeszcie. Zamiast ewakuacji wybrał pozostanie w budynku, gdzie czekając na aresztowanie napisał słynną proklamację "Za wolność i prawdę". Opuścił gmach parlamentu 6 listopada 1956.

Pomnik Istvána Bibó w Budapeszcie

W maju 1957 został uwięziony, i w roku 1958 skazany na dożywotnie więzienie[1]. Wyszedł na wolność w roku 1963[2] i do końca życia pracował w bibliotece Centralnego Urzędu Statystycznego Węgier.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ítélet Bibó István és társai perében. [dostęp 2019-05-10]. (węg.).
  2. Bibó István, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-05-10].