Henri de Lubac – Wikipedia, wolna encyklopedia

Henri de Lubac
Kardynał diakon
Herb duchownego
Kraj działania

Francja

Data i miejsce urodzenia

20 lutego 1896
Cambrai

Data i miejsce śmierci

4 września 1991
Paryż

Miejsce pochówku ?
Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

jezuici

Prezbiterat

22 sierpnia 1927

Kreacja kardynalska

2 lutego 1983
Jan Paweł II

Kościół tytularny

Santa Maria in Domnica

Henri de Lubac właściwie Henri-Marie de Lubac (ur. 20 lutego 1896 w Cambrai, zm. 4 września 1991 w Paryżu) – francuski jezuita, kardynał. Należał do najbardziej poważanych teologów XX w. Jego prace i badania doktrynalne odegrały niebagatelną rolę w kształtowaniu postanowień Soboru watykańskiego II.

Dzieciństwo i młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w 1896 w Cambrai we Francji. W 1913 wstąpił do Towarzystwa Jezusowego, gdzie spotkał się z Teilhardem de Chardin. Jako żołnierz armii francuskiej uczestniczył w walkach na froncie w pierwszej wojnie światowej, podczas których został ranny, czego skutki – jak podaje jego późniejszy sekretarz J. Paramell – były powodem cierpienia przez całe życie. Po wojnie studiował literaturę i filozofię w Anglii oraz teologię w Lyonie, w dzielnicy Fourvière (wzniesienie górujące nad całym miastem, gdzie w XIX wieku zbudowano potężną bazylikę) w jezuickim domu studiów zwanym scholastykatem (później zamienionym w konserwatorium muzyczne). Tam spotkał się z nim przybyły na studia teologiczne Hans Urs von Balthasar. W latach 1920–1923 studiował filozofię w Maison Saint-Louis w Jersey, a następnie pracował w Gimnazjum Notre-Dame de Mongré à Villefranche, gdzie wcześniej uczęszczał Teilhard jako młody chłopak. Następnie do 1926 roku studiował teologię w Hastings w seminarium Orense w Ore Place.

Działalność[edytuj | edytuj kod]

22 sierpnia 1927 roku otrzymał święcenia kapłańskie. We wrześniu 1929 roku zastąpił ojca Alberta Valensina na stanowisku wykładowcy teologii fundamentalnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Katolickiego w Lyonie[1]. Tam też rozpoczął wraz z J. Daniélou wydawanie serii Sources chrétiennes, która w 2006 świętowała wydanie pięćsetnego tomu. W czasie II wojny światowej działał w ruchu oporu, między innymi zakładając wraz z innymi jezuitami (P. Chaillet oraz G. Fessard) podziemne pismo „Témoignage chrétien”. W tym okresie „wypracował w sobie odważne nastawienie intelektualnego oraz duchowego przeciwstawiania się temu, co niezgodne z jego wiarą”. Napisał wtedy Le Drame de l’humanisme athée[2], a zaraz po wojnie jedną z najbardziej znanych swoich książek Surnaturel. Zaliczano go do przedstawicieli tzw. "nowej teologii" (podejrzewanej o związki z modernizmem). On sam uznał to za krzywdzące[3]. Po opublikowaniu przez Piusa XII encykliki Humani generis był zmuszony zaprzestać nauczania. Wtedy poświęcił się analizie buddyzmu, napisał też m.in. Medytacje o Kościele, Na drogach Bożych i inne.

W 1960 Jan XXIII wezwał go do Rzymu jako członka teologicznej komisji przygotowującej Sobór watykański II, w którym aktywnie uczestniczył. W 1966 roku, podczas sympozjum zorganizowanego w Rzymie z okazji 70. rocznicy urodzin teologa, kard. Jean-Marie Lustiger powiedział, że bez wspólnego wkładu Henri de Lubaca oraz abpa Karola Wojtyły nie ukazałaby się konstytucja Gaudium et spes. W 1983 Jan Paweł II wyniósł go do godności kardynalskiej z tytułem diakona Santa Maria in Domnica. Maciej Biskup OP uważa, że można zauważyć renesans jego myśli, związany z następującą powoli reinterpretacją postanowień i rozstrzygnięć Soboru Watykańskiego II[4].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Katolicyzm: Społeczne aspekty dogmatu. Stokowska, Maria (przekład). Poznań: W Drodze, 2011, s. 368, seria: Alfa - Omega 27. ISBN 978-83-7033-791-9. Wydanie francuskie: Catholicisme: Les aspects sociaux du dogme, Paryż 1938.
  • Corpus Mysticum: Essai sur L'Eucharistie et l’Église au moyen âge, Paryż 1944.
  • Dramat humanizmu ateistycznego. Ziernicki, Arkadiusz (przekład). Kraków: Wydaw. WAM, 2004, s. 427. ISBN 83-7318-320-5. Wydanie francuskie: Drame de l'humanisme athée, Paryż 1944.
  • Surnaturel: Études historiques, Paryż 1946.
  • Aspekty buddyzmu. Ireneusz Kania (przekład). Kraków: ZNAK, 1995. Wydanie franc.: Aspects du bouddhisme, Paryż 1951.
  • Exégèse médiévale: Les quatres sens de l'écriture (2 cz. w 4 tomach), Paryż: Aubier, 1959.
  • Le Mystere du surnaturel, 1965.
  • Augustinisme et théologie moderne, Paryż, Aubier, 1965.
  • Ateizm i sens człowieka. Olga Scherer (przekład). Paryż: Édition du Dialogue, 1969. Wydanie francuskie.: Athéisme et sense de l'homme. Une double requête de "Gaudium et Spes", Paryż 1968.
  • Kościoły partykularne w Kościele powszechnym. Spyra, Marek (przekład). Kraków: Wydaw. WAM, 2004, s. 221. ISBN 83-7318-364-7. Wydanie francuskie: Églises particulières dans l'Église universelle, 1972.
  • Pismo Święte w tradycji Kościoła. Łukowicz, Kazimierz (przekład). Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008, s. 259. ISBN 978-83-7505-055-4. Wydanie franc. Écriture dans la tradition.
  • O naturze i łasce, przeł. Janina Fenrychowa, Znak, Kraków 1986, ss. 208, ISBN 83-7006-010-2. Wyd. fanc.: Petite cathéchèse sur nature et grâce, Librairie Arthème Fayard, Paryż 1980.
  • Entretien autour de Vatican II, France Catholique - Cerf, Paryż 1985.
  • La foi chrétienne: Essai sur la structure du Symbole des apôtres, Paryż: Cerf, 2008.
  • Mémoire sur l'occasion de mes écrits, Culture et vérité, Namur 1989.
  • Paradoksy i Nowe paradoksy. Maria Rostworowska-Książek (przekład). Wydawnictwo WAM, 1995.
  • Najnowsze paradoksy. Ziernicki, Arkadiusz; Dybeł, Katarzyna (przekład). Wydawnictwo WAM, 2012, s. 181. ISBN 978-83-7505-871-0. Wydanie franc.: Autres paradoxes, Paryż : Culture et Vérité, 1994.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Formation. W: Rudolf Voderholzer: Meet Henri de Lubac. His Life and Work. Michael J. Miller (tłum.). San Francisco: Ignatius Press, 2008, s. 42. ISBN 978-1-58617-128-5. OCLC 154806042. (ang.).
  2. Wyd. pol.: Dramat humanizmu ateistycznego, Wyd. WAM, Kraków 2004. ISBN 83-7318-320-5
  3. por. Entretien..., s. 12.
  4. Redakcja, Wydawnictwo "W drodze"; na Rok Wiary - Życie Zakonne [online], 24 października 2012 [dostęp 2024-01-11] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Marek Wójtowicz, Henri de Lubac, Wyd. WAM, Kraków 2004.