Haupttreuhandstelle Ost – Wikipedia, wolna encyklopedia

Haupttreuhandstelle Ost (skr. HTO)[1] lub pol. Główny Urząd Powierniczy Wschód[2] – instytucja państwowa III Rzeszy odpowiedzialna za konfiskatę mienia należącego do obywateli polskich na terenach wcielonych do III Rzeszy (z wyjątkiem gospodarstw rolnych i leśnych oraz dzieł sztuki), administrowanie nimi[2] i późniejszą sprzedaż niemieckim nabywcom. Obsługiwali ją urzędnicy z Deutsche Bank i Dresdner Bank[3].

Instytucję założono 1 listopada 1939 roku z siedzibą w Berlinie[2], w biurze Planu Czteroletniego, a jej kierownictwo powierzono Maxowi Winklerowi(inne języki). Ogłoszenie o jej utworzeniu, podpisane przez Hermana Göringa, zostało opublikowane w Deutscher Reichsanzeiger und Preussicher Staatsanzeiger nr 260. Utworzono ekspozytury HTO w Gdańsku, Poznaniu, Ciechanowie, Katowicach i Krakowie[4], a w 1941 także w Białymstoku. Poznańska ekspozytura miała także filię w Łodzi. Generalny gubernator Hans Frank utworzenie HTO z ekspozyturą w Krakowie, potraktował jako ingerencję w zakres swojej właściwości kompetencyjnej i w związku z tym 15 listopada 1939 utworzył konkurencyjny urząd powierniczy dla terenów Generalnego Gubernatorstwa. W rezultacie HTO działał na terytoriach bezpośrednio włączonych do Rzeszy, a urząd powołany przez Hansa Franka w Generalnym Gubernatorstwie[4].

Haupttreuhandstelle Ost przejął do 1942 roku m.in. ponad 200 tysięcy przedsiębiorstw handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i transportowych, oraz ponad 290 tysięcy parcel[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Friedrich, Klaus-Peter (ed.); Andrea Löw (asst.) (2011). Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden durch das nationalsozialistische Deutschland 1933–1945. Vol. 4: Polen: September 1939 – Juli 1941. München: R. Oldenbourg Verlag. ISBN 978-3-486-58525-4. OCLC 845244180. ASIN 3486585258.
  2. a b c d Haupttreuhandstelle Ost, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-03-16].
  3. Michael Thad Allen, The Deutsche Bank and the Nazi Economic War against the Jews: The Expropriation of Jewish-Owned Property (review), „Holocaust and Genocide Studies”, 17 (2), 2003, s. 361–363, ISSN 1476-7937 [dostęp 2024-03-16].
  4. a b Raul Hilberg, The destruction of the European Jews, New Haven, Conn.; London: Yale University Press, 2003, s. 242,243, ISBN 978-0-300-09557-9 [dostęp 2024-03-16].