Hans-Thilo Schmidt – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hans-Thilo Schmidt, pseudonim Asché lub Źródło D (ur. 13 maja 1888, zm. 19 września 1943) – niemiecki szpieg, który w latach 30. XX wieku sprzedawał Francuzom m.in. kody do bieżącej obsługi tajnej niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma oraz tajne informacje dyplomatyczne i wojskowe (takie jak np. dyslokacja wojsk niemieckich w trakcie Anschlussu Austrii czy chęć ataku na Polskę i Francję).

Materiały, które przekazał, pozwoliły polskim matematykom i kryptologom (Marianowi Rejewskiemu, Jerzemu Różyckiemu i Henrykowi Zygalskiemu) na zrozumienie zasady działania i rekonstrukcję maszyny, co ułatwiło złamanie szyfru.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

We wczesnych latach 30. XX wieku Schmidt był pracownikiem Biura Szyfrów kwatery głównej niemieckich sił zbrojnych. Niedługo po tym, jak militarna wersja Enigmy została wprowadzona do użytku, Schmidt skontaktował się z wywiadem francuskim i zaoferował sprzedaż informacji o nowym urządzeniu. Jego oferta została zaakceptowana przez kapitana Gustawa Bertranda, a Schmidt otrzymał pseudonim operacyjny Asché.

Przez kilka kolejnych lat, aż do zakończenia pracy w Biurze Szyfrów, Schmidt spotykał się z francuskimi agentami w różnych europejskich miastach i przekazywał im kopie instrukcji obsługi Enigmy, procedury operacyjne i listy nastawów kluczy^[1]. Nawet z dostępem do takich informacji francuski wywiad nie był w stanie odszyfrować wiadomości zaszyfrowanych za pomocą Enigmy. Nie mogli tego dokonać także brytyjscy kryptolodzy, z którymi Bertrand nawiązał kontakt i którym przekazał informacje uzyskane od Schmidta.

Po upadku Francji francuski agent o nazwisku Stallman (Rudolphe Lemoine, ps. Rex), który był oficerem prowadzącym Schmidta, został aresztowany przez gestapo i zdradził Schmidta jako francuskiego szpiega. Schmidt został aresztowany 1 kwietnia 1943 roku, a we wrześniu 1943 jego córka Giselle została wezwana celem identyfikacji zwłok. Jej zeznania sugerują, że Schmidt popełnił samobójstwo przy pomocy trucizny, którą na jego prośbę przeszmuglowała wcześniej do celi^[2].

W związku z aferą szpiegowską Hansa-Thilo, jego starszego brata gen. Rudolfa Schmidta 10 kwietnia 1943 odwołano z dowodzenia 2 Armią Pancerną.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]