Grajnár (przełęcz) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grajnár

Państwo	Słowacja
Kraj	koszycki
Wysokość	1023 m n.p.m.
Pasmo	Rudawy Słowackie
Położenie na mapie kraju koszyckiego Grajnár
Położenie na mapie Słowacji Grajnár
48°51′27″N 20°30′55″E/48,857500 20,515278

Grajnár (słow. sedlo Grajnár; 1023 m n.p.m.) – wysoka, płytka przełęcz w grupie Knoli w Górach Wołowskich w łańcuchu Rudaw Słowackich.

Przełęcz rozdziela masyw Wielkiej Knoli (1266 m, na północnym zachodzie) od masywu Pálenicy (1115 m, na południowym wschodzie). Stoki południowo-zachodnie przełęczy są strome i opadają bystro ku dolince potoku Grajnár, który w miejscowości Hnilec uchodzi do rzeki Hnilec. Natomiast stoki północne i północno-wschodnie przełęczy obniżają się początkowo bardzo łagodnie, by dopiero 1,5–2 km dalej opaść stromo do doliny Żelaznego Potoku.

Przez siodło przełęczy przechodzi asfaltowa szosa (droga II klasy nr 533) z Nowej Wsi Spiskiej (na północy) do doliny Hnilca i dalej przez przełęcz Súľová do Gemerskiej Połomy w dolinie Slanej.

Na polanie nad siodłem przełęczy stała przez wiele lat leśniczówka, spalona w czasie słowackiego powstania narodowego. Później zbudowano na przełęczy niewielki gościniec „Javor” z kilkoma miejscami noclegowymi, od 1995 r. nieczynny, a od 2011 w ruinie.

Na przełęczy niewielki pomniczek, upamiętniający lotniczą tragedię, jaka wydarzyła się w tym rejonie wieczorem 6 listopada 2002 r., kiedy to zderzyły się tu w locie dwa samoloty MiG-29 Armii Słowackiej, przy czym zginął pilot jednego z nich, major Marián Katuška.

Przełęcz jest ważnym węzłem znakowanych szlaków turystycznych. W otoczeniu przełęczy znajdują się popularne trasy dla narciarzy biegowych.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Ďurček Jozef a kolektív: Slovenské rudohorie. Volovské vrchy a Čierna hora. Turistický sprievodca ČSSR č. 30, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1988.
• Slovenský raj. Turistická mapa 1:50 000, wyd. VKÚ Harmanec, 1995, ISBN 80-85510-90-1.