Georg de Lalande – Wikipedia, wolna encyklopedia

Georg de Lalande
Data i miejsce urodzenia

6 września 1872
Jelenia Góra

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1914
Tokio

Zawód, zajęcie

architekt

Georg de Lalande (jap. ゲ オ ル グ · デ · ラ ラ ン デ) (ur. 6 września 1872 w Jeleniej Górze, zm. 5 sierpnia 1914 w Tokio) – niemiecki architekt, który mieszkał w Japonii i tam pracował. Jego budynki były przykładem japońskiej secesji.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Georg de Lalande urodził się w Hirschberg. Obecnie miasto należy do Polski i nosi nazwę Jelenia Góra. Był najstarszym synem Eugena de Lalande i Ottilie de Lalande, W 1894 roku po ukończeniu Wyższej Szkoły Politechnicznej w Berlinie (obecnie Uniwersytet Techniczny w Berlinie) podjął pracę w Urzędzie Budowlanym Uniwersytetu Wrocławskiego, następnie w Urzędzie Budowlanym w Głogowie. Po wyjeździe z Głogowa przez kilka lat pracował jako samodzielny architekt w rodzinnym mieście. W 1901 roku wyjechał do Chin. Tam przez 2 lata pracował w Szanghaju i Tiencinie. W 1903 roku wyjechał do Japonii, gdzie założył firmę „Architekt G. de Lalande”[1].

W 1914 roku Lalande zachorował na zapalenie płuc i zmarł. Jego żona Edith de Lalande (z domu Pitschke) z którą miał pięcioro dzieci, po jego śmierci wróciła do Niemiec. Tam wyszła za mąż za japońskiego dyplomatę Tōgō Shigenori[2][3].

Zachowane budynki w Jeleniej Górze (wybór)[edytuj | edytuj kod]

Część budynków zaprojektowanych przez Georga de Lalande znajduje się w willowej dzielnicy Jeleniej Góry - na Wzgórzu Kościuszki[1].

  • 1898 - Konwaliowy Dom (Krasickiego 4) – budynek w stylu secesyjnym, który zbudował dla siebie. Lalande mieszkał prawdopodobnie na pierwszym piętrze.
  • 1898 - willa żony sędziego (Krasickiego 6) (obecnie Przedszkole nr 4). Budynek zbudowany dla sędziego Eichnera. Podpiwniczenie zostało wykonane z granitu, a sam budynek z muru pruskiego. Budynek jest podobny do słynnej willi Tomasa wzniesionej w 1904 w Japonii[1].
  • ul. Długa 13. Wpisana do rejestru zabytków nr 740/J z dnia 17.05.1982[4]
  • 1907 - budynek Śląskiego Towarzystwa Bankowego (Schlesiche Vereinsbank). Obecnie gmach Sądu Rejonowego ul. Bankowa 18[5]. Projekt architekt wykonał w Jokohamie i przesłał pocztą[1].
  • 1900 - dawna łaźnia, obecnie gmach mieszkalny ul. Wyszyńskiego 58[6]

Projekty zrealizowane za granicą[edytuj | edytuj kod]

Większość budynków zbudowanych według projektów Lalande nie zachowała się[7].

  • Seul - pałac Gyeongbok - siedziba Generalnego Gubernatora
  • Tokio - budynek siedziby firmy Takada Shokai. Został zniszczony podczas trzęsienia ziemi w 1923 roku. Był prawie identyczny jak budynek Sądu rejonowego w Jeleniej Górze[1].
  • Kobe - Willa Tomasza (Former Thomas Residence) obecnie częściej używana jest nazwa Weathercock House (Dom Wiatrowskazu)[8]. Dom pochodzi z 1909 roku, a jego właścicielem był niemiecki kupiec Gottfried Thomas[9][10].

Muzeum Architektury w Tokio-Edo[edytuj | edytuj kod]

Ponieważ w wyniku klęsk naturalnych jak i działalności człowieka Tokio straciło wiele cennych zabytków architektury, w 1993 roku rząd japoński podjął decyzję o utworzeniu Muzeum Architektury (Tokyo Open Air Architectural Museum), do którego zostało przeniesionych lub zrekonstruowanych 30 budynków ważnych dla zachowania dziedzictwa kulturowego. Wśród nich znalazł się dom Georga de Lalande. W muzeum umieszczono w nim kawiarnię[11][12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Hirose T. Historia urodzonego w Jeleniej Górze,znanego architekta niemieckiego z Japonii. Z okazji 100-lecia jego śmierci w 2014 r. Rocznik Jeleniogórski 2012, t. 44 s.118-126
  2. First Korean member in Japan’s Cabinet [online], koreatimes, 10 stycznia 2012 [dostęp 2019-07-29] (ang.).
  3. Home ホームページ - Lebensbilder 日独交流の群像 - Lalande, de Georg Karl Adolph Guido ラランド・ゲオルグ・ド (1872-1914), Architekt & Königlich-Preußischen Baurat 建築家 [online], www.das-japanische-gedaechtnis.de [dostęp 2019-07-29].
  4. Kamienica nr 13, ul. Długa, Jelenia Góra - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2019-07-29].
  5. Sąd Rejonowy, al. Bankowa, Jelenia Góra - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 2019-07-29].
  6. Jelenia Góra - Wyszyńskiego 58 - stare zdjęcia, mapa [online], fotopolska.eu [dostęp 2019-07-29].
  7. George (Karl Adolph Guido) de Lalande [online], Japanese Architects and Architecture in Japan [dostęp 2019-07-29] (ang.).
  8. MATCHA, Kobe's Weathercock House, A Century-Old Foreign Residence [online], MATCHA - JAPAN TRAVEL WEB MAGAZINE [dostęp 2019-07-29] (ang.).
  9. Weathercock House [online], travelguide.michelin.com, 8 grudnia 2017 [dostęp 2019-07-29] (ang.).
  10. 風見鶏の館について|風見鶏の館|神戸北野異人館 [online], www.kobe-kazamidori.com [dostęp 2019-07-29].
  11. Edo-Tokyo open air architectural museum / toothpicnations [online], toothpicnations.co.uk [dostęp 2019-07-29].
  12. Reconstructed Buildings│Edo-Tokyo Open-Air Architectural Museum [online], Edo-Tokyo Open-Air Architectural Museum [dostęp 2019-07-29].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Galeria[edytuj | edytuj kod]