Gene Kelly – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gene Kelly
Ilustracja
Imię i nazwisko

Eugene Curran Kelly

Data i miejsce urodzenia

23 sierpnia 1912
Pittsburgh

Data i miejsce śmierci

2 lutego 1996
Beverly Hills

Zawód

tancerz, choreograf, aktor, reżyser, producent

Współmałżonek

Betsy Blair
(1941-1957; rozwód)
Jeanne Coyne
(1960-1973; jej śmierć)
Patricia Ward
(1990-1996; jego śmierć)

Lata aktywności

1938–1994

Odznaczenia
Narodowy Medal Sztuki (USA) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Gene Kelly, właśc. Eugene Curran Kelly[1] (ur. 23 sierpnia 1912 w Pittsburghu, zm. 2 lutego 1996 w Beverly Hills) – amerykański tancerz, choreograf, aktor, reżyser i producent filmowy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie sprzedawcy fonografów, Jamesa Kelly'ego, oraz byłej aktorki Harriet. Gdy miał osiem lat, matka zapisała go na pierwszy kurs baletu, jednak chłopiec dopiero z czasem — w wieku 15 lat — zainteresował się tańcem na poważnie[2]. Jako nastolatek był bardzo aktywny, uwielbiał football i baseball[2]. Stepowania nauczył go utalentowany brat Fred[2].

Z wykształcenia był ekonomistą. Nastały w Ameryce Wielki kryzys uniemożliwił mu pracę w zawodzie. Aby utrzymać rodzinę, otworzył wspólnie z braćmi szkołę tańca, która wkrótce otrzymała nazwę Gene Kelly Studio[2]. Występował również w klubach i barach Pittsburgha jako członek The Kelly Brothers.

Pod koniec lat 30. zadebiutował na teatralnych deskach Nowego Jorku. Punktem przełomowym okazał się dla niego broadwayowski musical Kumpel Joey (1940)[2]. Na wielkim ekranie debiutował u boku Judy Garland w musicalu Dla mnie i mojej dziewczyny (1942)[2]. Już na samym początku jego kariery filmowej można było dostrzec rewolucyjne podejście aktora do formuły musicalu, a także jego oryginalny styl tańca — bardziej dynamiczny, z licznymi wpływami baletu i tańców afroamerykańskich[2]. W przeciwieństwie do dotychczasowego króla filmów muzycznych, Freda Astaire'a, Kelly tańczył całym ciałem, jego płynne i znakomite ruchy były wyzbyte dostojności, a strój po raz pierwszy w historii musicalu swobodny, codzienny[2].

W kolejnych latach występował u boku Rity Hayworth w Modelce (1944), Judy Garland w Thousands Cheer (1943) i Piracie (1948), a także Franka Sinatry w musicalach: Podnieść kotwicę (1945), Zabierz mnie na mecz (1949) i Na przepustce (1949)[2]. Ten ostatni był również pierwszym filmem, który Kelly współreżyserował ze Stanleyem Donenem[2]. W 1944 wstąpił do marynarki, gdzie realizował filmy instruktażowe dla armii[2].

Jego najsłynniejsze dzieła powstały na początku lat 50. XX wieku[2]. Były to musicale: Amerykanin w Paryżu (1951) Vincente Minnellego i Deszczowa piosenka (1952), którą reżyserował ze Stanleyem Donenem. Z drugiego filmu pochodzi jego słynne wykonanie utworu „Singin' in the Rain”. W 1951 otrzymał Oscara Specjalnego za dotychczasowy dorobek[2]. Jego późniejsze filmy to m.in.: Brigadoon (1954), Zawsze jest piękna pogoda (1955), Kto sieje wiatr (1960) czy Panienki z Rochefort (1967). W 1969 wyreżyserował musical Hello, Dolly! z Barbrą Streisand w roli głównej[2].

Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki, kawaler Legii Honorowej. American Film Institute umieścił go na 15. miejscu na liście największych aktorów wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)[3]. W 1959 zasiadł w jury konkursu głównego na 12. MFF w Cannes.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Aktor[edytuj | edytuj kod]

Du Barry Was a Lady
Thousands Cheer
Krzyż Lotaryngii (The Cross of Lorraine)
Christmas Holiday
Trzej muszkieterowie (The Three Musketeers)
Słowa i muzyka (Words and Music)
Na przepustce (On the Town)
Summer Stock
It's a Big Country
Love Is Better Than Ever
Deszczowa piosenka (Singin' in the Rain)
The Devil Makes Three
Crest of the Wave
Z głębi serca (Deep in My Heart)
1955 Motion Picture Theatre Celebration
Zaproszenie do tańca (Invitation to the Dance)
Roztańczone dziewczyny (Les Girls)
Marjorie Morningstar
Pokochajmy się (Let's Make Love)
To jest rozrywka! (That's Entertainment!)
The Muppet Show (sezon 5, odc. 1) – gwiazda programu

Reżyser[edytuj | edytuj kod]

  • 1949 Na przepustce (On the Town)
  • 1951 Amerykanin w Paryżu (An American in Paris)
  • 1952 Deszczowa piosenka (Singin' in the Rain)
  • 1955 Zawsze jest piękna pogoda (It's Always Fair Weather)
  • 1956 Zaproszenie do tańca (Invitation to the Dance)
  • 1957 Szczęśliwa droga (The Happy Road)
  • 1958 The Tunnel of Love
  • 1962 Gigot
  • 1967 Poradnik żonatego mężczyzny (A Guide for the Married Man)
  • 1969 Hello, Dolly!
  • 1970 Klub Towarzyski Cheyenne (The Cheyenne Social Club)
  • 1976 To jest rozrywka! II (That's Entertainment, Part II)

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Personalidade: Gene Kelly (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2018-01-02]. (port.).
  2. a b c d e f g h i j k l m n Paula Apanowicz, Gene Kelly – urodzony, by tańczyć [online], Historia filmu, stare kino - OldCamera.pl, 17 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-17] (pol.).
  3. AFI’s 100 YEARS...100 STARS. American Film Institute. [dostęp 2018-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-25)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]