Gajusz (imię) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gajusz, Gajus, Kajusimię męskie pochodzenia łacińskiego (łac. Gaius), należące do nielicznej grupy najstarszych imion rzymskich (imion właściwych, łac. praenomen, por. Marek, Tyberiusz, Tytus, Aulus). Według różnych źródeł bądź to ma ono niewyjaśnione pochodzenie[1], greckie lub etruskie[2], bądź to uznawane jest za oznaczające „cieszący (rodziców)”, por. łac. gaudeo „cieszę się”[3] (zob. Gaudenty).

Na starożytność tego imienia wskazuje pisownia jego skrótu, którym tradycyjnie było C. Litera ta pierwotnie oznaczała głoskę g, gdyż pochodziła ona od greckiej Γ (zaś litera K oznaczała głoskę k). Te dwie litery stosowano w ten właśnie sposób do roku 312 p.n.e., kiedy cenzor Appiusz Klaudiusz zmienił pisownię, wprowadzając literę G powstałą z przekształcenia C, a literze C nadał wartość głoski k. Oznacza to, że pisownia skrótu imienia Gaius utrwaliła się jeszcze przed reformą, a więc i samo imię musi pochodzić sprzed IV wieku p.n.e.[3]

Imię to występuje w formule rzymskiej przysięgi małżeńskiej: ubi tu, Gaius, ibi ego, Gaia – „gdzie ty, Gajusz, tam i ja, Gaja”.

W Polsce poświadczone jest po raz pierwszy w 1394 roku[2] w formie Gajus(z), z możliwymi zdrobnieniami Gasz, Gaszek, Gaszko[1]. Odczytanie skrótu C. jako Kaius, zamiast Gaius, dało początek znanej również w polszczyźnie obocznej formie imienia.

Żeński odpowiednik: Gaja.

Odpowiedniki w innych językach[edytuj | edytuj kod]

Gajusz imieniny obchodzi[edytuj | edytuj kod]

Znane osoby noszące imię Gajusz i Kajus[edytuj | edytuj kod]

Postacie fikcyjne o imieniu Gajusz[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Maria Malec (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, t. 2, Kraków 1995, ISBN 83-85579-68-0
  2. a b Henryk Fros, Franciszek Sowa, Księga imion i świętych, t. 2, Kraków: Wydaw. WAM, 1997, ISBN 83-7097-374-4, OCLC 830087504.
  3. a b Tadeusz Milewski, Społeczeństwo rzymskie w świetle imiennictwa osobowego, [w:] „Filomata” nr 143, grudzień 1960
  4. Henryk Fros, Franciszek Sowa, Księga imion i świętych, t. 4, Kraków 2000, ISBN 83-7097-671-9, szpalta 736/7
  5. Henryk Fros, Franciszek Sowa, Księga imion i świętych, t. 1, Kraków: Wydaw. WAM, 1997, ISBN 83-7097-271-3, OCLC 830132402.
  6. Henryk Fros, Franciszek Sowa, Księga imion i świętych, t. 3, Kraków: Wydaw. WAM, 1998, ISBN 83-7097-464-3, OCLC 830206284.