Fritz Scheel – Wikipedia, wolna encyklopedia

Fritz Scheel
ilustracja
Imię i nazwisko

Johann Friedrich Ludwig Scheel

Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1852
Stockelsdorf

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

13 marca 1907
Filadelfia

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent, skrzypek

Powiązania

Orkiestra Filadelfijska

Johann Friedrich Ludwig Scheel (ur. 7 listopada 1852 w Stockelsdorf koło Lubeki, zm. 13 marca 1907 w Filadelfii)[1]niemiecki dyrygent i skrzypek aktywny w USA; założyciel i pierwszy dyrektor muzyczny Orkiestry Filadelfijskiej[1][2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z muzycznej rodziny, jego ojciec był dyrygentem orkiestry symfonicznej w Lubece. W latach 1864–1867 studiował grę na skrzypcach u Ferdinanda Davida w Lipsku. W wieku 17 lat był koncertmistrzem orkiestry w Bremerhaven. W latach 1869–1890 dyrygował orkiestrami w Schwerinie, Bremie, Chemnitz i Hamburgu[1][2].

W 1893 wyjechał do USA, gdzie dyrygował orkiestrami w kilku głównych miastach, m.in. w Nowym Jorku i Chicago. W latach 1895–1899 zorganizował i prowadził orkiestrę symfoniczną w San Francisco, którą nazwał Vienna Prater Orchestra[1][2]. Latem 1899 dyrygował koncertami w Woodside Park w Filadelfii, a następnie został zatrudniony do poprowadzenia trzech dorocznych koncertów Philadelphia Symphony Society i dwóch koncertów z profesjonalnymi muzykami. Doprowadziło to do powstania w 1900 Orkiestry Filadelfijskiej. Scheel został jej dyrektorem muzycznym i prowadził ją aż do swojej śmierci w 1907[2][3].

W skład orkiestry wchodziło 85 muzyków, głównie niemieckich, bądź wykształconych w Europie. Podczas koncertu inauguracyjnego, który odbył się 16 listopada 1900, zagrano utwory Goldmarka, Beethovena, Czajkowskiego, Webera i Wagnera. Repertuar orkiestry obejmował dzieła najważniejszych kompozytorów europejskich, często były to wykonania premierowe na scenie amerykańskiej[4][5]. Scheel angażował czołowych wykonawców gościnnych, takich jak Richard Strauss, Fritz Kreisler, Felix Weingartner i Olga Samaroff, przyszła żona Leopolda Stokowskiego[1]. Orkiestra koncertowała w różnych miastach, w tym w Bostonie. 29 stycznia 1906 Scheel wraz z orkiestrą w okrojonym składzie (32 muzyków) dał koncert muzyki kameralnej w Białym Domu dla prezydenta Theodore’a Roosevelta, a następnego wieczoru cała orkiestra wystąpiła w Columbia Theatre w Waszyngtonie[2].

Scheel dyrygował chórem Eurydyki w Filadelfii (1900–1907) i Orpheus Club (1905–1907), a także organizował miejskie koncerty muzyki kameralnej[2]. Jego pełen dramatyzmu styl dyrygencki charakteryzował się precyzją i prostotą interpretacji; współcześnie jest porównywany do stylu Feliksa Weingartnera[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Principal Musicians of the Philadelphia Orchestra [online], The Stokowski Legacy [dostęp 2021-05-22] (ang.).
  2. a b c d e f Otto E. Albrecht, Scheel, Fritz, Oxford Music Online. Grove Music Online, 16 września 2010, DOI10.1093/gmo/9781561592630.article.A2088730, via Oxford University Press [dostęp 2021-05-22] (ang.).
  3. a b Jack McCarthy, Fritz Scheel’s 1899 Concerts at Woodside Park: A Key Moment in Philadelphia Orchestra History [online], The Philadelphia Orchestra, 13 kwietnia 2020 [dostęp 2021-05-22] (ang.).
  4. Otto E. Albrecht, Gary Galván, Nina Davis-Millis, Philadelphia, Oxford Music Online. Grove Music Online, 31 stycznia 2014, DOI10.1093/gmo/9781561592630.article.A2257829, via Oxford University Press [dostęp 2021-05-22] (ang.).
  5. Philadelphia Orchestra, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-05-22] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]