Fort VI Twierdzy Warszawa – Wikipedia, wolna encyklopedia

Twierdza Warszawa
Fort VI Twierdzy Warszawa
Symbol zabytku nr rej. A-13 z 8 czerwca 1999
Ilustracja
Fort VI: Koszary szyjowe
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Typ budynku

obiekt militarny

Inwestor

Armia rosyjska

Rozpoczęcie budowy

1883

Ukończenie budowy

lata 80. XIX wieku

Pierwszy właściciel

Armia rosyjska

Kolejni właściciele

Wojsko Polskie (II RP)

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, po lewej nieco na dole znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza WarszawaFort VI Twierdzy Warszawa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza WarszawaFort VI Twierdzy Warszawa”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza WarszawaFort VI Twierdzy Warszawa”
Ziemia52°11′04,08″N 20°56′46,75″E/52,184467 20,946319

Fort VI („Okęcie”) – jeden z fortów pierścienia zewnętrznego Twierdzy Warszawa, wybudowany w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Poprzednim w kolejności jest fort V „Włochy”, zaś następnym - fort VII „Zbarż”.

Opis[edytuj | edytuj kod]

W planie obrony twierdzy zadanie umocnienia polegało na obronie szosy prowadzącej na Kraków - obecnej alei Krakowskiej. Fort został zaplanowany na planie pięcioboku z dwoma czołami. Fort otaczała sucha fosa, broniona przez kaponiery (fot.). W późniejszym okresie wskutek uszkodzenia systemu odwadniającego rowy wypełniły się wodą. Głównym obiektem zaplecza były ceglane koszary. W czasie modernizacji twierdzy wzniesiono nowe, betonowe kaponiery, w tym bardzo rzadką w fortyfikacjach Warszawy kaponierę przeciwskarpową przed czołem fortu. Ponadto u styku barków i czół wzniesiono charakterystyczne betonowe umocnienia, identyfikowane zazwyczaj jako lekkie, jednoosobowe schrony bojowe. Po roku 1909 w ramach likwidacji twierdzy kaponiery zostały wysadzone w powietrze.

Jesienią 1939 po wschodniej stronie fortu założono cmentarz wojenny.

Podczas okupacji niemieckiej w 1944 w pobliżu fortu powstał obóz dla jeńców radzieckich[1].

W okresie powojennym fort zajmowało Wojsko Polskie. 14 marca 1980 roku, na terenie fortu rozbił się samolot pasażerski IŁ-62 Mikołaj Kopernik, należący do PLL LOT, dowodzony przez kpt. Pawła Lipowczana. W katastrofie zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie, w sumie 87 osób, 77 pasażerów oraz 10 członków załogi. Wśród ofiar znajdowali się m.in.: piosenkarka Anna Jantar oraz amatorska reprezentacja bokserska z USA. Od 1990 ulica prowadząca do fortu nosi imię kpt. Lipowczana. Na terenie fortu znajduje się pomnik upamiętniający ofiary katastrofy.

Fort znajduje się w rękach prywatnych i jest wykorzystywany w celach gospodarczych[2].

Pojawienie się wody w fosie fortu doprowadziło do zniszczenia koszar szyjowych.

Wpisany do rejestru zabytków jako: fort VI "Okęcie", ul. Lipowczana 6, 1883, 1900, nr rej.: A-13 z 8.06.1999

Filmy[edytuj | edytuj kod]

  • Czarny serial: Kopernik (2000) [1], odc. 3, 25 min
  • Historie lotnicze: 26 sekund. Tragedia Kopernika (2008) [2], Discovery Historia, 44 min
  • Polska i świat z historią w tle: Twierdza Warszawa (2011), odc. 29, 20 min

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 555. ISBN 83-01-00065-1.
  2. Ewa Michalska-Markert, Wojciech Markert: Spacerem po... Warszawie. Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 2018, s. 158. ISBN 978-83-63957-77-3.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]