Fauna Polski – Wikipedia, wolna encyklopedia

Fauna Polski – gatunki zwierząt (Animalia) występujące w stanie dzikim na terenie Polski, gatunki rodzime występujące w granicach swojego naturalnego obszaru występowania oraz gatunki obce występujące w środowisku naturalnym.

Symbolem Gatunek pod ochroną oznaczono gatunki objęte na terenie Polski ochroną gatunkową (ścisłą lub częściową)[1].

Gąbki (Porifera)[edytuj | edytuj kod]

Nadecznik stawowy

W Polsce występuje 9 gatunków gąbek (Porifera) z 3 rodzin[2][3]:

Rodzina powłócznicowate (Halichondriidae)

Rodzina nadecznikowate (Spongillidae) – spotykane w wodach słodkich

syn. Euspongilla lacustris

syn. Spongilla fragilis Leidy, 1851

syn. Meyenia mülleri Lieberkuhn, 1855

Rodzina Halisarcidae

Żebropławy (Ctenophora)[edytuj | edytuj kod]

W wodach głębinowych Bałtyku stwierdzono jeden gatunek żebropława (Ctenophora), drugi w Zatoce Gdańskiej[2][4]:

Rodzina Pleurobranchiidae

Rodzina Bolinopsidae

  • Mnemiopsis leidyi L. Agassiz, 1865 – gatunek inwazyjny, stwierdzony w Zatoce Gdańskiej

Parzydełkowce (Cnidaria)[edytuj | edytuj kod]

Hederyka Rydera

W wodach śródlądowych i przybrzeżnych wodach Bałtyku stwierdzono 28 gatunków parzydełkowców (Cnidaria). Większość gatunków morskich występuje bardzo nieregularnie i pojawia się tylko w momencie dużych wlewów z Morza Północnego[2]:

Stułbiopławy (Hydrozoa)[edytuj | edytuj kod]

Spośród 24 gatunków stułbiopławów (Hydrozoa) tylko 7 występuje w wodach słodkich:

Gromada Hydroidolina syn. Leptolinae[edytuj | edytuj kod]

Rząd Anthomedusae[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Hydractiniidae L. Aggasiz, 1862

Rodzina Cordylophoridae von Lendenfeld, 1885

Rodzina Rathkeidae Russell, 1953

Rodzina Pandeidae Haeckel, 1879

Rodzina Corynidae Johnston, 1836

  • Sarsia tubulosa (M. Sars, 1835) – sarsja – bardzo rzadki w południowym Bałtyku

Rodzina Tubulariidae Goldfuss, 1818

Rodzina Corymorphidae Allman, 1872

Rodzina stułbiowate (Hydridae) Dana, 1846 – gatunki występujące w wodach słodkich i o różnym stopniu zasolenia

  • Hydra circumcincta P. Schultze, 1914 syn. Hydra stellata P. Schultze syn. Pelmatohydra braueri (Bedot, 1912) – gatunek słodkowodny
  • Hydra oxycnida P. Schultze, 1914 – gatunek słodkowodny
  • Hydra oligactis (Pallas, 1766) syn. Pelmatohydra oligactis Pallas, 1766 – stułbia szara (płowa)
  • Hydra vulgaris Pallas, 1766 syn. Hydra attenuata (Pallas, 1766) – stułbia pospolita – gatunek słodkowodny
  • Hydra viridissima Pallas, 1766 syn. Chlorohydra viridissima (Pallas, 1766) – stułbia zielona

Rodzina protostułbiowate (Protohydridae) Allman, 1888 – występuje w wodach słodkich i słonawych

Rząd Leptomedusae syn. Leptothecata[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Campanulariidae Johnston, 1836

Rodzina Campanulinidae Hincks, 1868

Podgromada Trachylinae[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Olindiidae Haeckel, 1879

Krążkopławy (Scyphozoa)[edytuj | edytuj kod]

W polskich wodach stwierdzono tylko dwa gatunki krążkopławów (Scyphozoa):

Rodzina bełtwowate Cyaneidae

Rodzina Ulmaridae

Koralowce (Anthozoa)[edytuj | edytuj kod]

Dwa gatunki koralowców (Anthozoa) z rzędu ukwiałów (Actiniaria) spotykane są w głębokich wodach Bałtyku[2]:

Rodzina Actinidae

Rodzina Halcampidae

Płazińce (Platyhelminthes)[edytuj | edytuj kod]

Skrzelowce (Monogenea)[edytuj | edytuj kod]

Większość gatunków to pasożyty zewnętrzne ryb. W Polsce stwierdzono około 120 gatunków skrzelowców (Monogenea)[2].

 Osobny artykuł: Skrzelowce Polski.

Przywry (Trematoda)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce stwierdzono ponad 320 gatunków dorosłych postaci przywr (Trematoda) oraz kolejnych kilkanaście gatunków cerkarii [2]. Wszystkie gatunki są pasożytami, często o skomplikowanym cyklu rozwojowym.

 Osobny artykuł: Przywry Polski.

Tasiemce (Cestoda)[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Polski znaleziono dotąd ponad 270 gatunków tasiemców (Cestoda)[2]. Postacie dorosłe są pasożytami kręgowców.

 Osobny artykuł: Tasiemce Polski.

Kolcogłowy (Acanthocephala)[edytuj | edytuj kod]

Kolcogłowy (Acanthocephala) są pasożytami jelit kręgowców. W Polsce stwierdzono ponad 30 gatunków z tej grupy.

 Osobny artykuł: Kolcogłowy Polski.

Wrotki (Rotifera)[edytuj | edytuj kod]

Bdelloidea[edytuj | edytuj kod]

W Polsce wykazano 85 gatunków wrotków z grupy Bdelloidea, ale jest to liczba znacznie zaniżona w porównaniu do liczb taksonów występujących w krajach ościennych.

 Osobny artykuł: Bdelloidea Polski.

Wrotki właściwe (Monogononta)[edytuj | edytuj kod]

Wrotki (Rotifera) są w Polsce reprezentowane przez 554 gatunki[5].

 Osobny artykuł: Wrotki Polski.

Brzuchorzęski (Gastrotricha)[edytuj | edytuj kod]

W polskich wodach śródlądowych stwierdzono około 120 gatunków brzuchorzęsków (Gastrotricha). Cały czas są opisywane nowe taksony również z terenu Polski.

 Osobny artykuł: Brzuchorzęski Polski.

Kielichowate (Entoprocta)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce w jeziorach Konińskich i dolnej Odrze stwierdzono jednego z dwóch przedstawicieli słodkowodnych kielichowatych (Entoprocta):[5]

Rodzina Barentsiidae

Mszywioły (Bryozoa)[edytuj | edytuj kod]

W polskich wodach słonych i słonawych stwierdzono występowanie 18 gatunków mszywiołów (Bryozoa)[2].

Gatunki słodkowodne: Rodzina Fredericellidae

Rodzina Plumatellidae

Rodzina Pectinatellidae

Rodzina Lophopodidae

Rodzina Cristatellidae

Rodzina Paludicellidae

Gatunki morskie:

Rodzina Electridae[7]

Rodzina Membraniporidae

Rodzina Alcyonidae

Rodzina Vesiculariidae

Rodzina Victorellidae

Wstężnice (Nemertea)[edytuj | edytuj kod]

Wstężnice (Nemertea), nazywane również wstężniakami, są reprezentowane w polskiej faunie przez 4 gatunki[5]:

Gromada Enopla[edytuj | edytuj kod]

incertae sedis

Rodzina Acteonemertidae

Pierścienice (Annelida)[edytuj | edytuj kod]

Do pierścienic (Annelida) należą między innymi popularne dżdżownice, wazonkowce, rureczniki i pijawki. Wiele gatunków ze skąposzczetów występuje w wodach morskich. W Polsce stwierdzono ponad 300 gatunków z tej grupy[11].

 Osobny artykuł: Pierścienice Polski.

Mięczaki (Mollusca)[edytuj | edytuj kod]

Mięczaki (Mollusca) są bardzo silnie zróżnicowaną grupą zwierząt. W faunie światowej zalicza się do nich między innymi kalmary, ośmiornice, chitony czy bruzdobrzuchy. W Polsce występują tylko przedstawiciele dwóch największych grup – ślimaków (Gastropoda) i małży (Bivalvia). Liczba gatunków występujących w Polsce wynosi 282[5].

 Osobny artykuł: Mięczaki Polski.

Niezmogowce (Priapulida)[edytuj | edytuj kod]

Dwa gatunki niezmogowców (Priapulida) występują na dnie Bałtyku[2]:

Rodzina niezmogowcowate Priapulidae

Nitnikowce (Nematomorpha)[edytuj | edytuj kod]

Występowanie 11 gatunków nitnikowców (Nematomorpha) stwierdzono na obszarze Polski do 2008 roku[5]:

Chordodea[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Chordodidae

Gordea[edytuj | edytuj kod]

Rodzina drucieńcowate Gordiidae

Niesporczaki (Tardigrada)[edytuj | edytuj kod]

Niesporczaki (Tardigrada) są pospolitą, ale mało znaną grupą zwierząt, zdolną do wytrzymywania ekstremalnych warunków środowiskowych. Potrafią przeżyć nawet w przestrzeni kosmicznej. Są grupą słabo zbadaną, co roku opisuje się wiele nowych gatunków również z terenu Polski. Do tej pory stwierdzono w Polsce około 100 gatunków.

 Osobny artykuł: Niesporczaki Polski.

Stawonogi (Arthropoda)[edytuj | edytuj kod]

Rak błotny

Skorupiaki (Crustacea)[edytuj | edytuj kod]

Do skorupiaków zalicza się powszechnie znane rozwielitki (dafnie), małżoraczki, oczliki, kiełże, stonogi, krewetki, raki i kraby. Mniej znanymi, choć zasługującymi na szczególną uwagę, są przekopnice (przekopnica właściwa Triops cancriformis nie zmieniła się od triasu, czyli 220 mln lat), pasożytujące na rybach splewki czy osiadłe pąkle. Do 2008 roku zarejestrowano w Polsce występowanie około 500 gatunków[5] (według innych źródeł do początku XXI w. stwierdzono 792 gatunki, z czego 17 obcych[12]) skorupiaków, w tym:

Skrzelonogi (Branchiopoda)[edytuj | edytuj kod]

Zalicza się tu między innymi rozwielitki, przekopnice, solowce i zadychry. W Polsce stwierdzono występowanie ponad 110 taksonów skrzelonogów (Branchiopoda).

 Osobny artykuł: Skrzelonogi Polski.

Małżoraczki (Ostracoda)[edytuj | edytuj kod]

Liczba gatunków małżoraczków (Ostracoda) stwierdzonych w Polsce wynosi ponad 160 taksonów[2].

 Osobny artykuł: Małżoraczki Polski.

Maxillopoda[edytuj | edytuj kod]

Widłonogi (Copepoda)[edytuj | edytuj kod]

Liczba gatunków widłonogów (Copepoda) stwierdzonych w Polsce wynosi około 190 taksonów. Niektóre z nich to gatunki pasożytnicze[2].

 Osobny artykuł: Widłonogi Polski.
Tarczenice (Branchiura)[edytuj | edytuj kod]

Tarczenice Branchiura są zewnętrznymi pasożytami ryb. W Polsce występują trzy gatunki z tej grupy, z których pospolity jest tylko A. foliaceus:[2]

Rodzina splewkowate Argulidae Leach, 1819

Wąsonogi (Cirripedia)[edytuj | edytuj kod]

W Bałtyku występuje jeden pospolity gatunek [2] z grupy wąsonogów (Cirripedia) należący do gatunków inwazyjnych:

Rodzina pąklowate Balanidae Leach, 1806

Wrzęchy (Pentastomida)[edytuj | edytuj kod]

Wrzęchy (Pentastomida) są pasożytami wewnętrznymi ssaków. Jeden gatunek został wykazany w północnej części kraju:[2]

Rodzina Linguatulidae Haldeman, 1851

Pancerzowce (Malacostraca)[edytuj | edytuj kod]

Pancerzowce (Malacostraca) to bardzo znana grupa skorupiaków o bardzo dużym znaczeniu. Należą do nich kiełże, ośliczki, krewetki, raki czy kraby. Pospolite są również i powszechnie znane przynajmniej z wyglądu występujące na lądzie prosionki czy stonogi. W Polsce stwierdzono około 120 gatunków tych zwierząt.

 Osobny artykuł: Pancerzowce Polski.

Szczękoczułkowce (Chelicerata)[edytuj | edytuj kod]

Pajęczaki (Arachnida)[edytuj | edytuj kod]

Krzyżak ogrodowy

Do pajęczaków należą stawonogi z czterema parami odnóży krocznych. W Polsce występują liczne gatunki pająków i roztoczy, a także mniej znane grupy jak zaleszczotki i kosarze.

Pająki (Araneae)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce odnotowano dotąd nieco ponad 800 gatunków pająków[13], z czego 11–20 to gatunki obce dla Europy[14].

 Osobny artykuł: Pająki Polski.
Roztocze (Acari)[edytuj | edytuj kod]
Actinotrichida[edytuj | edytuj kod]
Astigmata syn. Astigmatina
Podrząd Mechowce (Oribatida)
Podrząd Prostigmata
Dręcze (Anactinotrichida, syn. Parasitiformes)[edytuj | edytuj kod]
Rząd Kleszcze (Ixodida)
 Osobny artykuł: Kleszcze Polski.
Rząd Żukowce (Mesostigmata)[15][16]
Podrząd Microgyniina
Rodzina Microgyniidae
Podrząd Sejina
Rodzina Sejidae
Podrząd Gamasina
Rodzina Epicriidae
Rodzina Zerconidae
Rodzina Parasitidae
Rodzina Macrochelidae
Rodzina Eviphididae
Rodzina Ascidae
Rodzina Laelapidae
Rodzina Veidaiaiidae
Rodzina Rhodocaridae
Rodzina Pachylaelapidae
Rodzina Digimasellidae
Rodzina Ameroseiidae
Rodzina Phytoseiidae
Rodzina Macrochelidae
Rodzina Rhodacaridae
Podrząd Uropodina
Rodzina Trachytidae
Rodzina Polyaspidae
Rodzina Trematuridae
Rodzina Urodinychidae
Rodzina Trachyuropopidae
Rodzina Uropodidae

lista niekompletna

Kosarze (Opiliones)[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Kosarze Polski.

Pospolita grupa drapieżnych pajęczaków, występująca głównie w środowiskach leśnych, ale wiele gatunków jest synantropami spotykanymi również w domach mieszkalnych. W Polsce stwierdzono co najmniej 36 gatunków kosarzy (Opiliones):[17]

Rodzina Sironidae

Rodzina podłazowate Trogulidae

Rodzina Nemastomatidae

Rodzina skubunowate Ischyropsalididae

Rodzina kosarzowate Phalangiidae

Zaleszczotki (Pseudoscorpionida)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce stwierdzono występowanie 47 gatunków zaleszczotków (Pseudoscorpionida)[18][19]:

Rodzina Chthoniidae

Rodzina Neobisiidae

Rodzina Larcidae

Rodzina Cheiridiidae

Rodzina Chernetidae

Rodzina zaleszczotkowate Cheliferidae

Rozłupnogłowce (Schizomida)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce stwierdzono jeden gatunek zawleczony[20]:

Rodzina Hubbardiidae

Kikutnice (Pantopoda)[edytuj | edytuj kod]

Na dnie polskiego Bałtyku stwierdzono występowanie dwóch gatunków z gromady kikutnic (Pycnogonida).

Rodzina Nymphonidae Wilson, 1878

Sześcionogie (Hexapoda)[edytuj | edytuj kod]

Skrytoszczękie (Entognatha)[edytuj | edytuj kod]

Skrytoszczękie (Entognatha) są reprezentowane w Polsce przez 547 gatunków[21].

Widłogonki (Diplura)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce stwierdzono 10 gatunków; wszystkie z rodziny widłogonkowatych (Campodeidae)[22]:

Pierwogonki (Protura)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce stwierdzono dotychczas 69 gatunków z 4 rodzin, przy czym szacuje się, że jest to około 60-70% krajowych gatunków[22]

 Osobny artykuł: Pierwogonki Polski.
Skoczogonki (Collembola)[edytuj | edytuj kod]

W Polsce stwierdzono 470 gatunków[22].

 Osobny artykuł: Skoczogonki Polski.

Owady (Insecta)[edytuj | edytuj kod]

Liczbę gatunków owadów występujących w Polsce na podstawie opublikowanych danych można szacować na około 28–30 tysięcy.

 Osobny artykuł: Owady Polski.

Wije (Myriapoda)[edytuj | edytuj kod]

Do 2008 roku zarejestrowano w Polsce występowanie 147 gatunków wijów (Myriapoda)[5].

 Osobny artykuł: Wije Polski.

Szczecioszczękie (Chaetognatha)[edytuj | edytuj kod]

W wodach Bałtyku stwierdzono 2 gatunki szczecioszczękich (Chaetognatha)[2]:

Rodzina strzałkowate Sagittidae

  • Sagitta setosa J.Müller, 1847 – tylko okresowo w Bałtyku, po wlewach wód z Morza Północnego.
  • Parasagitta elegans (Verrill, 1873) – w Bałtyku endemiczny podgatunek P. elegans baltica Ritter-Záhony, 1911.

Szkarłupnie (Echinodermata)[edytuj | edytuj kod]

W wodach Bałtyku stwierdzono 2 gatunki szkarłupni (Echinodermata)[2]:

Rozgwiazdy (Asteroidea)[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Asteriidae

  • Asterias rubens Linnaeus, 1758 – rozgwiazda czerwona – sporadycznie w Basenie Arkońskim, wyjątkowo w basenie Bornholmskim

Wężowidła (Ophiuroidea)[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Ophiolepididae

  • Ophiura albida (Forbes, 1841) – wężowidło białe – rzadko pojawia się w Basenie Arkońskim, możliwe występowanie również wężowideł z rodzaju Amphiura sp. (A. filiformis i A. chiajei z rodziny Amphiuridae) pospolitych w Cieśninach Duńskich.

Strunowce (Chordata)[edytuj | edytuj kod]

Osłonice (Tunicata)[edytuj | edytuj kod]

W wodach Bałtyku występują 4 gatunki osłonic (Tunicata)[2]:

Ogonice (Appenidicularia)[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Fritillariidae Lohmann, 1915

Rodzina Oikopleuridae Lohmann, 1915

Żachwy (Ascidiacea)[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Styelidae Sluiter, 1895

Ryby (Pisces)[edytuj | edytuj kod]

Okoń

W Polsce występuje ponad 160 gatunków zaliczanych do ryb (w tym minogów). Większość z nich stanowią ryby kostnoszkieletowe (Osteichthyes). W Morzu Bałtyckim występują gatunki morskie, a także gatunki dwuśrodowiskowe dorastające w środowisku morskim i wędrujące w górę rzek w celu odbycia tarła (wyjątkiem jest węgorz dojrzewający w wodach słodkich i wędrujący na tarło do Morza Sargassowego). Wiele gatunków morskich pojawia się w Bałtyku sporadycznie.

Znaczny udział w ichtiofaunie Polski mają gatunki celowo lub przypadkowo wprowadzone do polskich wód (około 40 gatunków).

 Osobny artykuł: Ryby Polski.


Płazy (Amphibia)[edytuj | edytuj kod]

Salamandra plamista

Liczba gatunków płazów występujących w Polsce wynosi 18.

Gady (Reptilia)[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Gady Polski.
Żółw błotny

Liczba gatunków gadów występujących w Polsce wynosi 15 (11 rodzimych i 4 introdukowane).

Ptaki (Aves)[edytuj | edytuj kod]

Bocian biały

Liczba gatunków ptaków (Aves) stwierdzonych w Polsce i wpisanych na listę krajowej awifauny wynosiła 31 grudnia 2022 r. 473 (według podziału przyjętego przez Komisję Faunistyczną Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, która zajmuje się weryfikacją obserwacji)[potrzebny przypis]. Są to ptaki, które według klasyfikacji AERC zostały zaliczone do kategorii A, B i C (pojaw naturalny lub wtórnie naturalny).

 Osobny artykuł: Ptaki Polski.


Ssaki (Mammalia)[edytuj | edytuj kod]

Żubr

Liczba gatunków ssaków stwierdzonych w stanie dzikim na terenie Polski w czasach historycznych wynosi 114, lub (uwzględniając sobola) 115.

 Osobny artykuł: Ssaki Polski.


Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 220, poz. 2237).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Wykaz zwierząt Polski. Razowski J. (red.). T. IV. Kraków: Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1997, s. 303. ISBN 978-83-907187-0-5.
  3. ↑ Grzegorz Tończyk (red.) Klucz do oznaczania makrobezkręgowców bentosowych na potrzeby oceny stanu ekologicznego wód powierzchniowych w Polsce. I. Lista operacyjna taksonów, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 2006.
  4. ↑ Gatunki obce w faunie Polski. Instytut Ochrony Przyrody PAN – Kraków. [dostęp 2013-08-23].
  5. ↑ a b c d e f g h Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. III. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2008, s. 603. ISBN 978-83-88147-09-8.
  6. ↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 168.
  7. ↑ a b Einhornia crustulenta (Pallas, 1766). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-23]. (ang.).
  8. ↑ Ludwik Żmudziński: Świat zwierzęcy Bałtyku. Wyd. drugie zmienione. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990, s. 134, 59-60 (budowa mszywiołów). ISBN 83-02-02374-4.
  9. ↑ Konstanty Stecki: Tatry. Wyd. drugie. Warszawa: Wiedza Powszechna,, 1979, s. 126, 137, 143, seria: Przyroda polska. ISBN 83-214-0052-3.
  10. ↑ Alcyonidioides mytili (Dalyell, 1848). WoRMS – World Register of Marine Species. [dostęp 2017-06-27]. (ang.).
  11. ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
  12. ↑ Michał Grabowski, Krzysztof Jażdżewski, Alicja Konopacka: Obce skorupiaki (Crustacea)w faunie Polski. W: XIX Zjazd Hydrobiologów Polskich Warszawa 2003 : Streszczenia plakatów i referatów. Warszawa: Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, 2003, s. 52. ISBN 83-88823-33-7.
  13. ↑ Barbara Baehr, Martin Baehr: Jaki to pająk?. Warszawa: MULTICO, 2008, s. 8. ISBN 978-83-7073-635-4.
  14. ↑ Wolfgang Nentwig, Manuel Kobelt: Spiders (Araneae). Chapter 7.3. W: Alain Roques, Marc Kenis, David Lees, Carlos Lopez-Vaamonde, Wolfgang Rabitsch, Jean-Yves Rasplus, David Roy (red.): Alien terrestrial arthropods of Europe. BioRisk 4 (1): 131–147, 2010. ISBN 9789546425546. (ang.).
  15. ↑ Jacek Kamczyc, Dariusz J. Gwiazdowicz. Soil mites (Acari, Mesostigmata) from Szczeliniec Wielki in the Stołowe Mountains National Park (SW Poland). „Acta Sci. Pol”. 9(1), s. 5-18, 2010. [dostęp 2014-01-15]. (ang.). 
  16. ↑ Dariusz J. Gwiazdowicz. MITES (ACARI, MESOSTIGMATA) OF THE TATRA NATIONAL PARK. „Biological Lett.”. 46(1), s. 21-27, 2009. [dostęp 2014-01-15]. (ang.). 
  17. ↑ Check-list of harvestmen (Opiliones) of Poland by Wojciech STARĘGA. [dostęp 2013-08-23].
  18. ↑ Lista gatunków zaleszczotków (Pseudoscorpionidea) Polski by Wojciech B. JĘDRYCZKOWSKI. [dostęp 2013-08-23].
  19. ↑ Mark Harvey: Pseudoscorpiones in Poland. [w:] Western Australian Museum Field Guide and Catalogues. Pseudoscorpions of the World [on-line]. Government of Western Australia. [dostęp 2021-02-18].
  20. ↑ Krzysztof Zawierucha, Paweł Szymkowiak, Miroslawa Dabert, Mark Stephen Harvey: First record of the schizomid Stenochrus portoricensis (Schizomida: Hubbardiidae) in Poland, with DNA barcode data. Turkish Journal of Zoology. [dostęp 2023-02-04].
  21. ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007. ISBN 978-83-881470-7-4.
  22. ↑ a b c M. Starzynska: Entognatha. [dostęp 2023-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-09)].
  23. ↑ a b c d e f g Krzysztof Kolenda, Tomasz Skawiński, Mikołaj Kaczmarski. Przegląd „nowych” gatunków płazów i gadów występujących w Polsce. „Kosmos”. 68 (1), s. 209-221, 2019. Kraków: Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika. ISSN 2658-1132. [dostęp 2021-11-09]. 
  24. ↑ Gatunek wydzielony z rzekotki drzewnej
  25. ↑ Takson niekiedy uznawany za synonim żaby śmieszki.
  26. ↑ Krzysztof Kolenda, Agnieszka Pietras-Lebioda, Sebastian Hofman, Maria Ogielska, Maciej Pabijan. Preliminary genetic data suggest the occurrence of the Balkan water frog, Pelophylax kurtmuelleri, in southwestern Poland. „Amphibia-Reptilia”. 38 (2), s. 187–196, 2017. DOI: 10.1163/15685381-00003103. (ang.). 
Klasyfikacja typów zwierząt na podstawie hipotezy ekdyzonu (Lophotrochozoa-Ecdysozoa-Deuterostomia)

Królestwo: zwierzęta (Animalia sensu Metazoa)

Parazoa
Eumetazoa
Dwuwarstwowce
(Diploblastica)
Bilateria
Xenacoelomorpha
Nephrozoa
wtórouste
(Deuterostomia)
Ambulacraria
pierwouste
(Protostomia)
incertae sedis
Spiralia
Gnathifera
Platytrochozoa
Rouphozoa
lofotrochorowce
(Lophotrochozoa)
czułkowce
(Lophophorata)
wylinkowce
(Ecdysoza)
Scalidophora
Nematoida
Panarthropoda
nieaktualne
przeniesione do parzydełkowców
przeniesione do wrotków
przeniesione do pierścienic
nomen dubium

Na podstawie:
Halanych et al. Evidence from 18S ribosomal DNA that the lophophorates are protostome animals. „Science”. 267 (5204), s. 1641–1643, 1995. DOI: 10.1126/science.7886451. (ang.). 
Edgecombe et al. Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions. „Organisms Diversity and Evolution”. 11, s. 151–172, 2011. DOI: 10.1007/s13127-011-0044-4. (ang.). 
Laumer et al. Spiralian Phylogeny Informs the Evolution of Microscopic Lineages. „Current Biology”. 25, s. 1-7, 2015. DOI: 10.1016/j.cub.2015.06.068. (ang.). 

Polska – tematy i zagadnienia
Historia
Geografia
Prawo i ustrój polityczny
Demografia,
bezpieczeństwo
i życie społeczne
Kultura
Gospodarka
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fauna_Polski&oldid=72084510”