Fanny Elssler – Wikipedia, wolna encyklopedia

Fanny Elssler
Franziska Elssler
Data i miejsce urodzenia	23 czerwca 1810 ; Gumpendorf
Data i miejsce śmierci	27 listopada 1884 ; Wiedeń
Zawód, zajęcie	tancerka baletowa i choreografka
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fanny Elssler, właśc. Franziska Elssler (ur. 23 czerwca 1810 w Gumpendorfie, zm. 27 listopada 1884 w Wiedniu) – austriacka tancerka i choreografka, primabalerina liryczna^[1]^[2]. Wprowadziła do baletu tańce ludowe takie jak kaczucza, krakowiak i tarantela^[3]^[1]. Występowała w latach 1818–1851, m.in. w Wiedniu, Neapolu, Berlinie, Londynie i Paryżu^[1]^[3]. Obok Włoszki Marii Taglioni, z którą rywalizowała, jest najbardziej znaną tancerką europejskiego romantyzmu^[3]^[2]^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Gumpendorfie koło Wiednia^[1]. Jej ojciec pracował jako kopista dla kompozytora Franza Josepha Haydna. Pobierała naukę tańca u Jeana-Pierre'a Aumera. Występowała począwszy od 1818 ze swoją starszą siostrą Therese (1808–1878), także tancerką, w wiedeńskim Theater am Kärntnertor^[3]^[2]. W latach 1825–1827 tańczyła w Neapolu, a w latach 1827–1830 w Wiedniu. Debiutowała w 1830 w Berlinie, a w 1833 w Londynie^[2]. Do debiutu w 1834 w Paryżu przygotowywał ją Auguste Vestris – tańczyła jako Alcina w balecie La Tempête (autor: Jean Coralli)^[3]^[2].

W Operze Paryskiej występowała do 1840. Sławę przyniosły jej występy w baletach: jako Florinda w Le Diable boiteux (1836), gdzie tańczyła kaczuczę, jako Sarah Campbell w La Gypsy (1839), gdzie tańczyła krakowiaka oraz Lauretta w La Tarentule (1839), gdzie wykazała zdolności pantomimiczne. W latach 1840–1842 odbyła tournée po Stanach Zjednoczonych. Następnie z powodzeniem występowała w Anglii, Niemczech, Włoszech i Rosji aż do przejścia na emeryturę 21 czerwca 1851 roku^[3]^[2].

Fanny Elssler jako Florinda tańcząca kaczuczę w balecie Le Diable boiteux (Paryż, 1836)
Fanny Elssler jako Sarah Campbell w balecie La Gypsy (Londyn, 1839)
Fanny Elssler występująca w balecie La Volière (1838)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Elssler Fanny (Franziska), [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-12-04] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Debra Craine, Judith Mackrell: The Oxford Dictionary of Dance. OUP Oxford, 2010, s. 153. ISBN 978-0-19-956344-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fanny Elssler, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-04] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Beata Maciejewska „Ona tańczy dla mnie”. mwm.nfm.wroclaw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-04)].

[pwn-1] Elssler Fanny (Franziska), [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-12-04] .

[oxford-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Debra Craine, Judith Mackrell: The Oxford Dictionary of Dance. OUP Oxford, 2010, s. 153. ISBN 978-0-19-956344-9.

[britannica-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Fanny Elssler, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-12-04] (ang.).

[1]

[2]

[3]