Edward G. Robinson – Wikipedia, wolna encyklopedia

Edward G. Robinson

Edward G. Robinson (1948)
Imię i nazwisko	Emanuel Goldenberg
Data i miejsce urodzenia	12 grudnia 1893 Bukareszt
Data i miejsce śmierci	26 stycznia 1973 Los Angeles
Zawód	aktor
Współmałżonek	Gladys Lloyd (1927–1956; rozwód) Jane Robinson (1958–1973; jego śmierć)
Lata aktywności	1913–1973
Multimedia w Wikimedia Commons

Edward G. Robinson (właśc. Emanuel Goldenberg; ur. 12 grudnia 1893 w Bukareszcie, zm. 26 stycznia 1973 w Los Angeles) – rumuńsko-amerykański aktor filmowy, teatralny i telewizyjny. American Film Institute (AFI) umieścił go na 24. miejscu w rankingu „największych aktorów wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends)^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Do USA przybył wraz z rodziną w 1903. Ukończył szkołę aktorską w Nowym Jorku. W 1915 pojawił się na Broadwayu, a w filmie zadebiutował, mając 22 lata w roku 1916. Przełomowym filmem w jego karierze był Mały Cezar z 1931 w reżyserii Mervyna LeRoya.

W ciągu niemal 60 lat kariery zagrał w przeszło 100 filmach. Specjalizował się w rolach gangsterów, choć grywał także w komediach.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 6. MFF w Cannes (1953).

Choć przez lata uchodził za jednego z najwybitniejszych hollywoodzkich aktorów, to jednak nigdy nie otrzymał nawet nominacji do Oscara^[2]. Dopiero w styczniu 1973 Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej ogłosiła przyznanie mu Oscara za całokształt pracy aktorskiej. Robinson zmarł na raka trzy tygodnie później i nagrody nie zdążył już odebrać. Statuetkę odebrała jego żona.

W filmie biograficznym Trumbo z 2015 w roli Robinsona wystąpił Michael Stuhlbarg^[3].

Najważniejsze filmy[edytuj | edytuj kod]

• Mały Cezar (1931) jako Rico
• Całe miasto o tym mówi (1935) jako Nick Donati
• Na celowniku mafii (1936, znany także pod tytułem Prawo czy bezprawie) jako Johnny Blake
• Kid Galahad (1937) jako Nick Donati
• Wilk morski (1941) jako kpt. Larsen
• Wysokie napięcie (1941) jako Hank McHenry
• Historia jednego fraka (1942) jako Avery „Larry” Browne
• Kobieta w oknie (1944) jako prof. Richard Wanley
• Podwójne ubezpieczenie (1944) jako Burton Keyes
• Szkarłatna ulica (1945) jako Christopher Cross
• Intruz (1946) jako inspektor Wilson
• Koralowa wyspa (1948) jako Johnny Rocco
• Dom ludzi obcych (1949) jako Gino Monetti
• W szklanej matni (1953) jako Henry Hayes
• Dziesięcioro przykazań (1956) jako Dathan
• Dziura w głowie (1959) jako Mario Manetta
• Siedmioro złodziei (1960) jako Theo Wilkins
• Dwa tygodnie w innym mieście (1962) jako Maurice Kruger
• Gejsza (1962) jako Sam Lewis
• Nagroda (1963) jako prof. Max Stratman/prof. Walter Stratman
• Robin i 7 gangsterów (1964) jako Wielki Jim
• Zamieńmy się żonami (1964) jako Simon Nurdlinger
• Prawda przeciw prawdzie (1964) jako Con
• Jesień Czejenów (1964) jako Carl Schurz
• Cincinnati Kid (1965) jako Lancey Howard
• Złoto MacKenny (1968) jako stary Adams
• Zielona pożywka (1973) jako Sol Roth

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Edward G. Robinson w bazie IMDb (ang.)
• Edward G. Robinson w bazie Filmweb