Edgar Tinel – Wikipedia, wolna encyklopedia

Edgar Tinel
Ilustracja
Edgar Tinel (1911)
Imię i nazwisko

Edgar Pierre Joseph Tinel

Data i miejsce urodzenia

27 marca 1854
Sinaai

Pochodzenie

belgijskie

Data i miejsce śmierci

28 października 1912
Bruksela

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka romantyczna

Zawód

kompozytor, pianista, pedagog

Odznaczenia
Komandor Orderu Leopolda (Belgia) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Oranje-Nassau (Holandia) Komandor z Gwiazdą Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego
Multimedia w Wikimedia Commons

Edgar Pierre Joseph Tinel (ur. 27 marca 1854 w Sinaai, zm. 28 października 1912 w Brukseli)[1][2] – belgijski kompozytor, pianista i pedagog.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Sinaai (obecnie część gminy Sint-Niklaas) we Flandrii Wschodniej. Jego ojciec był organistą[1][3]. Studiował w Królewskim Konserwatorium w Brukseli grę fortepianową u Louisa Brassina oraz kompozycję, harmonię i kontrapunkt u François Auguste Gevaerta[2]. Po studiach rozpoczął karierę pianistyczną i koncertował w Belgii, Niemczech i Anglii. Jako wirtuoz wyróżniał się w interpretacji kompozytorów niemieckiego romantyzmu: Beethovena, Mendelssohna, Schumanna[3]. W 1873 otrzymał Premier Prix w zakresie gry fortepianowej; ostatecznie jednak zdecydował zająć się kompozycją[1][2].

W 1877 otrzymał belgijskie Prix de Rome za kantatę Klokke Roeland[1][2]. W 1905 na zamówienie rządu belgijskiego skomponował Te Deum op. 46, którego prawykonanie miało miejsce w tym samym roku, w Katedrze Świętego Michała i Świętej Guduli w Brukseli[1]. Od 1910 kierował belgijską kapelą królewską(inne języki)[1].

Od 1881 zajął się również działalnością pedagogiczną. Zastąpił wtedy Jacques’a-Nicolasa Lemmensa na stanowisku dyrektora Lemmensinstituut(inne języki) w Mechelen, konserwatorium specjalizującego się wówczas w muzyce religijnej, którym zarządzał do 1909[1][2]. Równocześnie od 1896 był profesorem konserwatorium brukselskiego i wykładał kontrapunkt i fugę, a w 1908 otrzymał tam stanowisko dyrektora[1][2].

W 1902 został członkiem Académie Royale de Belgique(inne języki)[1][2]. W 1910 otrzymał tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu w Lowanium[1].

Był odznaczony m.in. krzyżami komandorskimi belgijskiego Orderu Leopolda, francuskiego Orderu Legii Honorowej, holenderskiego Orderu Oranje-Nassau i papieskiego Orderu św. Grzegorza Wielkiego z gwiazdą[4].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Tinel fascynował się dawną muzyką religijną. W jego utworach charakterystyczne jest łączenie elementów techniki polifonicznej, wzorowanej na twórczości Palestriny i J.S. Bacha z typową dla romantyzmu ekspresją i orkiestracją zdominowaną przez instrumenty smyczkowe[1][5]. W jego utworach fortepianowych i pieśniach są zauważalne wpływy Schumanna, Mendelssohna i Brahmsa[1][5]. Największym sukcesem Tinela było oratorium Franciscus (1886–1888) do tekstu Lodewijka de Konincka(inne języki), wykonane po raz tysięczny 15 października 1913 w Strasburgu[1][3].

Tinel skomponował ok. 70 utworów zebranych w 47 opusach. Są to głównie religijne utwory wokalno-instrumentalne[1][5]. Opublikował też pracę teoretyczną Le chant grégorien... (Mechelen, 1890), w której zawarł rezultaty swoich studiów nad muzyką dawną[1].

Wybrane kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[1][5])

Opery[edytuj | edytuj kod]

  • Godelieve, op. 43, libretto M. Ramboux, 1897 (wyst. Bruksela 1897)
  • Katharina, op. 44, libretto T.L. van Heemstede, 1908 (wyst. Bruksela 1909)

Utwory wokalno-instumentalne[edytuj | edytuj kod]

  • Klokke Roeland, op. 17, kantata, 1877, zrewid. 1884
  • Kollebloemen, op. 20, kantata, 1879, zrewid. 1890
  • Vlaamsche stemme, op. 25, na 4 głosy męskie
  • Te Deum D-dur, op. 26, kantata na chór mieszany i organy, 1883
  • Aurora, op. 37, na 4 głosy męskie, 1885
  • Franciscus, op. 36, oratorium (do tekstu Lodewijka de Konincka), 1888
  • Psalm VI, op. 27, na 4 głosy męskie, 1891
  • Te Deum, op. 46, na 6 głosów, chór mieszany, organy i orkiestrę, 1905
  • Psalm XXIX, op. 39, na 4 głosy męskie
  • Messe pour Notre-Dame de Lourdes, op. 41, na 5 głosów a cappella, 1905
  • Cantique nuptial, op. 45, na sopran, tenor, organy i fortepian lub klawesyn
  • Te Deum, op. 46, na 6 głosów, organy i orkiestrę, 1905
  • Psalm CL, op. 47, na 4 głosy męskie, 1907

Utwory instrumentalne[edytuj | edytuj kod]

  • Sonata f-moll, op. 9, na fortepian, 1876
  • Sonata g-moll, op. 29, na organy, 1885
  • Bunte Blätter, op. 32, 6 utworów na fortepian, 1885

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Natkaniec 2009 ↓, s. 97.
  2. ↑ a b c d e f g Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Henri Vanhulst: Tinel, Edgar (Pierre Joseph). [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-28)]. via Oxford University Press. (ang.).
  3. ↑ a b c Karolien Selhorst, Luc Leytens: Tinel, Edgar. [w:] Studiecentrum Vlaamse Muziek [on-line]. [dostęp 2018-07-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-28)]. (niderl. • ang.).
  4. ↑ Rosa M. Schrouff: Das Porträt von Henry Lambertz. Gründer der Aachener Printen-Fabrik. Meine Familien-Chronik in Bildern. Berlin: 2010, s. 349.
  5. ↑ a b c d Vanhulst 2004 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Alicja Natkaniec: Tinel Edgar. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 11: T–V część biograficzna. Kraków: PWM, 2009. ISBN 978-83-224-0905-3. (pol.).
  • Henri Vanhulst: Tinel, Edgar Pierre Joseph. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. T. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Edgar_Tinel&oldid=73536554”