Doktryna Stimsona – Wikipedia, wolna encyklopedia

Doktryna Stimsona (ang. Stimson Doctrine znana też jako doktryna Hoovera-Stimsona^[1] lub Doctrine of Non-Recognition "doktryna nieuznawania") – jednostronne oświadczenie wydane 7 stycznia 1932 przez sekretarza stanu USA Henry’ego Lewisa Stimsona, dotyczące „incydentu mukdeńskiego”.

Stimson przekazał przedstawicielom Japonii i Chin w Waszyngtonie notę stwierdzającą, iż „Stany Zjednoczone nie uznają sytuacji de facto ani żadnego porozumienia chińsko-japońskiego, które mogłoby naruszyć prawa rządu amerykańskiego czy obywateli amerykańskich w Chinach, ani tych, które odnoszą się do suwerenności, niepodległości lub integralności terytorialnej i administracyjnej Republiki Chińskiej, lub międzynarodowej polityki w stosunku do Chin, powszechnie znanej jako polityka otwartych drzwi i że nie zamierzają uznać sytuacji, traktatu lub umowy, które mogą być wytworzone w sposób sprzeczny z Paktem Brianda-Kellogga, którego Chiny i Japonia, a także Stany Zjednoczone, są stronami”.

Kopie tego oświadczenia Stimson rozesłał do Londynu i Paryża, zachęcając tamtejsze rządy do ogłoszenia podobnych deklaracji.

Według polskiego historyka doktryna, że zabór siłą nie może zostać uznany przez społeczność międzynarodową "stanowiła najpoważniejsze osiągnięcie tego kierunku w dyplomacji amerykańskiej, który widział w argumentach natury moralnej środek rozwiązania sytuacji konfliktowych"^[2].

Z podobną deklaracją nieuznania zajęcia krajów bałtyckich wystąpił 23 lipca 1940 Sumner Welles, podsekretarz stanu USA (1937 – 1943)^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Elmer Bendiner, Czas Aniołów. Tragikomiczna historia Ligi Narodów, Czytelnik, Warszawa 1981, s. 353.
• Wiesław Dobrzycki, Historia stosunków międzynarodowych 1815-1945, Scholar, wydanie nowe.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Telegram Stimsona do japońskiej ambasady i odpowiedź (ang.)
• The Mukden Incident of 1931 and the Stimson Doctrine
• The Hoover-Stimson doctrine