Discovery (wahadłowiec) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Discovery
Ilustracja
Wahadłowiec Discovery
Nazwa

Discovery

Oznaczenie

OV-103

Data pierwszego lotu

30 sierpnia 1984

Pierwsza misja

STS-41-D

Data ostatniego lotu

24 lutego 2011

Ostatnia misja

STS-133

Liczba zakończonych misji

39

Liczba orbit

5830

Pokonany dystans

238 539 663 km

Liczba dni w przestrzeni kosmicznej

365 dni, 12 godzin, 53 minuty, 34 sekundy

Status

Nieczynny, w ekspozycji Steven F. Udvar-Hazy Center

Discovery (oznaczenie NASA dla orbitera – OV-103) – skonstruowany przez NASA amerykański wahadłowiec kosmiczny, przystosowany do odbywania wielokrotnych podróży na orbitę. Był trzecim promem NASA, który odbył lot w przestrzeń kosmiczną (wcześniej taką podróż odbyły Columbia i Challenger). Jego pierwsza podróż kosmiczna miała miejsce 30 sierpnia 1984, a ostatnia zakończyła się 9 marca 2011. Jego zadaniem w ostatnich latach był transport załogi i wymiana zaopatrzenia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

Discovery wyniósł na orbitę teleskop Hubble’a, a także uczestniczył w dwóch misjach serwisowych tego satelity. To właśnie Discovery wznowił amerykańskie podróże kosmiczne po katastrofie Challengera w roku 1986 (STS-26, 29 września - 4 października 1988 roku, po przerwie trwającej 975 dni) i wahadłowca Columbii w roku 2003 (STS-114, 26 lipca - 9 sierpnia 2005 roku, po przerwie trwającej 905 dni). Odbył trzydzieści dziewięć misji - więcej niż którykolwiek z promów[1].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwę wahadłowca można łączyć z wieloma statkami, które w ciągu stuleci przemierzały morza i oceany. Tak nazywał się statek Henry'ego Hudsona, który na początku XVII w. poszukiwał północnego połączenia Atlantyku z Pacyfikiem. Nazwę Discovery nosił również statek Jamesa Cooka, który dotarł do nieznanych wówczas wysp – Hawajów. Royal Geographical Society nazwało w ten sposób statki, które uczestniczyły w ekspedycjach do biegunów północnego i południowego[1].

Ważniejsze daty[edytuj | edytuj kod]

Dzień Rok Postęp
29 stycznia 1979 Zawarcie kontraktu na konstrukcję
27 sierpnia 1979 Rozpoczęcie budowy modułu załogowego
20 czerwca 1980 Rozpoczęcie budowy dolnej części kadłuba
10 listopada 1980 Początek montażu rufowej części kadłuba
8 grudnia 1980 Początek instalacji systemów w rufowej części kadłuba
2 marca 1981 Rozpoczęcie budowy i montażu drzwi luku
26 października 1981 Początek instalacji systemów – moduł załogi
4 stycznia 1982 Początek instalacji systemów w górnej dziobowej części kadłuba
16 marca 1982 Środkowa część kadłuba w doku, Palmdale
30 marca 1982 Lotki w doku, Palmdale
30 kwietnia 1982 Do Palmdale docierają skrzydła od Grummana
30 kwietnia 1982 Dziobowa dolna część kadłuba w hangarze
16 lipca 1982 Dziobowa górna część kadłuba w hangarze
5 sierpnia 1982 Stabilizator pionowy w hangarze
3 września 1982 Początek ostatecznego montażu
15 października 1982 Hamulec aerodynamiczny w hangarze
11 stycznia 1983 Rufowa część kadłuba w hangarze
25 lutego 1983 Zakończenie ostatecznego montażu
28 lutego 1983 Początek wstępnych testów podsystemów
13 maja 1983 Koniec wstępnych testów podsystemów
26 lipca 1983 Zakończenie testów podsystemów
12 sierpnia 1983 Ostateczne zatwierdzenie
16 października 1983 Wytoczenie z Palmdale
5 listopada 1983 Transport lądowy z Palmdale do Edwards
9 listopada 1983 Dostarczenie do Kennedy Space Center
2 czerwca 1984 Wydanie gotowości do lotu
30 sierpnia 1984 Pierwszy lot (STS-41-D)

Udoskonalenia[edytuj | edytuj kod]

Przy konstrukcji promu Discovery wykorzystano doświadczenia uzyskane przy tworzeniu i testowaniu promów Enterprise, Columbia i Challenger. Już w momencie opuszczenia doku Discovery ważył ponad 3 tony mniej niż Columbia.

Jesienią roku 1995 rozpoczął się dziewięciomiesięczny Okres Serwisowy Orbitera (ang. Orbiter Maintenance Down Period – OMDP). Został on przetransportowany do Palmdale, gdzie został wyposażony w piąty zestaw zbiorników kriogenicznych, a także zewnętrzną śluzę używaną przy połączeniach z Międzynarodową Stacją Kosmiczną. Do Centrum Lotów Kosmicznych im. Johna F. Kennedy'ego powrócił podczepiony do Boeinga 747 w czerwcu 1996.

Po misji STS-105, Discovery został pierwszym orbiterem, który przeszedł zestaw modyfikacji (ang. Orbiter Major Modification – OMM) w Kennedy Space Center. Prace zaczęły się we wrześniu 2002, kiedy oprócz zaplanowanych unowocześnień, dokonano wielu zmian dotyczących bezpieczeństwa w ramach programu Powrót do Lotu.

Misje[edytuj | edytuj kod]

Discovery odbył 39 podróży kosmicznych, spędził na orbicie łącznie ponad 365 dni i przeleciał w sumie 238 539 663 km. Na pokładzie przebywało 252 astronautów; liczba misji do stacji kosmicznej Mir: 1, liczba misji do stacji ISS: 13 oraz liczba okrążeń Ziemi: 5830.

Najważniejsze misje:

Lp. Lot Dzień Rok Misja Uwagi
1. 12. 30 sierpnia 1984 STS-41-D Wyniesienie satelitów: LEASAT 2, SBS 4, Telstar 302 i ładunku OAST 1
2. 14. 8 listopada 1984 STS-51-A Wyniesienie dwóch (LEASAT 1, Anik D2) i odzyskanie dwóch satelitów telekomunikacyjnych
3. 15. 24 stycznia 1985 STS-51-C Wyniesienie satelity Departamentu Obrony Magnum 1 (USA 8)
4. 16. 12 kwietnia 1985 STS-51-D Wyniesienie dwóch satelitów telekomunikacyjnych: LEASAT 3, Anik C1
5. 18. 17 czerwca 1985 STS-51-G Wyniesienie satelitów: Morelos 1, Arabsat 1B, Telstar 303, Spartan 1
6. 20. 27 sierpnia 1985 STS-51-I Wyniesienie satelitów: Aussat K1, ASC 1, LEASAT 4. Odzyskanie LEASAT 3
7. 26. 29 września 1988 STS-26 Powrót do lotu. Wyniesienie satelity TDRS 3
8. 28. 13 marca 1989 STS-29 Wyniesienie satelity TDRS 4 i ładunków SHARE i OASIS 1
9. 32. 22 listopada 1989 STS-33 Wyniesienie satelity Departamentu Obrony Magnum 2 (USA 48)
10. 35. 24 kwietnia 1990 STS-31 Wyniesienie Teleskopu Kosmicznego Hubble'a
11. 36. 6 października 1990 STS-41 Wyniesienie Ulyssesa
12. 40. 28 kwietnia 1991 STS-39 Wyniesienie satelitów Departamentu Obrony: SPAS 2, CRO A, CRO B, CRO C, MPEC, i ładunków: AFP-675, STP 1
13. 43. 12 września 1991 STS-48 Upper Atmosphere Research Satellite (UARS – Satelita Badawczy Górnej Atmosfery)
14. 45. 22 stycznia 1992 STS-42 Wyniesienie eksperymentów International Microgravity Laboratory 1 (IML-1 – Międzynarodowe Laboratorium Mikrograwitacyjne) i GBA 3
15. 52. 2 grudnia 1992 STS-53 Wyniesienie satelity Departamentu Obrony QUASAR 3 i ładunków: ODERACS (od A do F)
16. 54. 8 kwietnia 1993 STS-56 Wyniesienie satelity Spartan 201 i ładunku Atmospheric Laboratory (ATLAS-2 – Laboratorium Atmosferyczne, misja 2.)
17. 57. 12 września 1993 STS-51 Wyniesienie satelitów ACTS i ORFEUS-SPAS
18. 60. 3 lutego 1994 STS-60 Wyniesienie satelitów ODERACS A, ODERACS B, ODERACS C, ODERACS D, ODERACS E, ODERACS F, BREMSAT i ładunków Spacehab SH-02, Wake Shield Facility, GBA 6
19. 64. 9 września 1994 STS-64 Wyniesienie satelity Spartan 201 i eksperymentów LITE i GBA 7
20. 67. 3 lutego 1995 STS-63 Połączenie ze stacją kosmiczną Mir
21. 70. 13 lipca 1995 STS-70 Siódmy satelita systemu TDRS
22. 82. 11 lutego 1997 STS-82 Naprawa Teleskopu Hubble'a
23. 86. 7 sierpnia 1997 STS-85 Cryogenic Infrared Spectrometers and Telescopes (Kriogeniczne Spektrometry Podczerwieni i Teleskopy)
24. 91. 2 czerwca 1998 STS-91 Ostatnie połączenie promu ze stacją Mir
25. 92. 29 października 1998 STS-95 Drugi lot Johna Glenna
26. 94. 27 maja 1999 STS-96 Zapasy dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
27. 96. 19 grudnia 1999 STS-103 Naprawa Teleskopu Hubble'a
28. 100. 11 października 2000 STS-92 Montaż Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
29. 103. 8 marca 2001 STS-102 Wymiana załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
30. 106. 10 sierpnia 2001 STS-105 Wymiana załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, dostarczenie zapasów
31. 114. 26 lipca 2005 STS-114 Powrót do lotu, zapasy dla ISS, testy technik napraw poszycia promu w przestrzeni kosmicznej.
32. 115. 4 lipca 2006 STS-121 Zaopatrzenie ISS, wymiana załogi, powrót do regularnych lotów
33. 117. 10 grudnia 2006 STS-116 Zaopatrzenie ISS (zawiera element kratownicowy ITS P5), wymiana załogi
34. 120. 23 października 2007 STS-120 Rozbudowa ISS : moduł Harmony, wymiana załogi
35. 123. 31 maja 2008 STS-124 Rozbudowa ISS : moduł JEM PM, wymiana załogi, części do naprawy toalety
36. 125. 15 marca[2] 2009 STS-119 Rozbudowa ISS: panele słoneczne
37. 129. 28 sierpnia 2009 STS-128 Zaopatrzenie ISS
38. 132. 5 kwietnia 2010 STS-131 Zaopatrzenie ISS
39. 134. 24 lutego 2011 STS-133 Zaopatrzenie ISS; ostatni lot tego wahadłowca
Loga misji wahadłowca Discovery
Loga misji wahadłowca Discovery
STS-41-D
STS-51-A
STS-51-C
STS-51-D
STS-51-G
STS-51-I
STS-26
STS-29
STS-33
STS-31
STS-41
STS-39
STS-48
STS-42
STS-53
STS-56
STS-51
STS-60
STS-64
STS-63
STS-70
STS-82
STS-85
STS-91
STS-95
STS-96
STS-103
STS-92
STS-102
STS-105
STS-114
STS-121
STS-116
STS-120
STS-124
STS-119
STS-128
STS-131
STS-133

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Prom na platformie LC39B oświetlony po odsunięciu Ruchomej Struktury Obsługi
    Prom na platformie LC39B oświetlony po odsunięciu Ruchomej Struktury Obsługi
  • Start promu
    Start promu
  • Wahadłowiec w czasie transportu z Edwards do KSC
    Wahadłowiec w czasie transportu z Edwards do KSC
  • Na pasie lotniska po skończonej misji
    Na pasie lotniska po skończonej misji
  • Discovery, Ziemia, luk towarowy – podchodzenie do ISS
    Discovery, Ziemia, luk towarowy – podchodzenie do ISS
  • Lądowanie kończące misję STS-60
    Lądowanie kończące misję STS-60
  • Transport za pomocą MLP na pojeździe Crawler-transporter
    Transport za pomocą MLP na pojeździe Crawler-transporter
  • Lądowanie w misji STS-92
    Lądowanie w misji STS-92
  • Prom na platformie
    Prom na platformie
  • Discovery na platformie LC39B przed startem STS-114
    Discovery na platformie LC39B przed startem STS-114
  • Start w misji STS-114
    Start w misji STS-114
  • Prom po powrocie do KSC po misji STS-114
    Prom po powrocie do KSC po misji STS-114

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Robert Godwin: Space Shuttle. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2011, s. 24-25, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-973-5.
  2. ↑ Discovery dał radę szczęśliwie wystartować [online], Dziennik.pl, 16 marca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-03-16].
Wahadłowiec kosmiczny Discovery (OV-103)
Loty
Status
  • Eksploatacja zakończona
Wahadłowce kosmiczne
Amerykańskie – Program STS
Radzieckie – Program Buran
System Transportu Kosmicznego
Główne artykuły
Komponenty
Systemy
Orbitery STS
STS – Od powstania do pierwszej misji
Przedmioty testów
Miejsca startu
Miejsca lądowań
Przyszłość programu
Instalacje naziemne
Katastrofy
Operacje
Różne
Ośrodki i operacje naziemne
Operacje awaryjne

Insygnia Space Shuttle

Moduły i systemy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Moduły
Podsystemy
Pojazdy zaopatrzeniowe

  1. ↑ elementy odłączone od stacji
  2. ↑ a b c d e f g elementy anulowane
  3. ↑ elementy jeszcze nie dostarczone do stacji
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Discovery_(wahadłowiec)&oldid=70579702”