Deklaracja Narodów Zjednoczonych – Wikipedia, wolna encyklopedia

Deklaracja Narodów Zjednoczonych ang. Declaration by the United Nations (Deklaracja waszyngtońska) – deklaracja podpisana 1 stycznia 1942 roku przez przedstawicieli 26 państw[1] w Waszyngtonie; była następnym po Karcie Atlantyckiej dokumentem poprzedzającym utworzenie ONZ; zobowiązywała się do walki z państwami faszystowskimi i niezawierania z nimi odrębnego rozejmu ani pokoju. Głosiła też, że państwa te użyją wszystkich sił oraz potencjału gospodarczego i politycznego w walce z hitleryzmem[2]. Deklaracja była pierwszym oficjalnym dokumentem, w którym pojawiło się zaproponowane przez Franklina D. Roosevelta określenie Narody Zjednoczone[3]. Następnie do Deklaracji przystąpiło 19 państw[4]. Zarejestrowana w Sekretariacie Ligi Narodów 29 października 1942[5].

W imieniu Polski Deklarację podpisał polski ambasador w Waszyngtonie Jan Ciechanowski[6].

Na Deklarację powołuje się Karta ONZ w art. 3 : Pierwotnymi członkami Organizacji Narodów Zjednoczonych są państwa, które wziąwszy udział w Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Organizacji Międzynarodowej w San Francisco bądź podpisawszy uprzednio Deklarację Narodów Zjednoczonych z 1 stycznia 1942 r., podpisały i ratyfikowały niniejszą Kartę zgodnie z artykułem 110.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. W kolejności w jakiej wymieniona jest Deklaracja USA, Wielka Brytania, ZSRR, Chiny, Australia, Belgia, Kanada, Kostaryka, Kuba, Czechosłowacja, Dominikana, Salwador, Grecja, Gwatemala, Haiti, Honduras, Indie, Luksemburg, Holandia, Nowa Zelandia, Nikaragua, Norwegia, Panama, Polska, Związek Południowej Afryki, Jugosławia.
  2. Każdy z rządów zobowiązywał się do zaangażowania wszystkich swoich zasobów wojskowych i gospodarczych, przeciwko tym członkom Paktu Trzech i jego zwolennikom (adherents), z którymi był w stanie wojny. Polska była w stanie wojny z III Rzeszą od jej agresji 1 września 1939 (Orędzie Prezydenta Rzeczypospolitej z 1 września 1939) i z Japonią od 11 grudnia 1941 po ataku na Pearl Harbor (Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej z 11 grudnia 1941 Dz.U. 1941 Nr 8 s. 62).
  3. Wiesław Dobrzycki: Od wojny do pokoju. W: Wiesław Dobrzycki: Historia stosunków międzynarodowych 1815-1945. Wyd. X. Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2007, s. 606. ISBN 978-83-7383-062-2.
  4. W 1942 Meksyk 5 czerwca, Filipiny 10 czerwca, Etiopia 28 lipca. W 1943 Irak 16 stycznia, Brazylia 8 lutego, Boliwia 27 kwietnia, Iran 10 września, Kolumbia 22 grudnia. W 1944 Liberia 26 lutego, Francja 26 grudnia. W 1945 Ekwador 7 lutego, Peru 11 lutego, Chile 12 lutego, Paragwaj 12 lutego, Wenezuela 16 lutego, Urugwaj 23 lutego, Turcja 24 lutego, Egipt 27 lutego, Arabia Saudyjska 1 marca.
  5. League of Nations Treaty Series 9; 204 LNTS 381
  6. Amerykański laureat pokojowej Nagrody Nobla Cordell Hull — „ojcem Narodów Zjednoczonych”? s. 10.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]