Czindezaur – Wikipedia, wolna encyklopedia

Czindezaur
Chindesaurus
Long & Murry, 1995
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

Herrerasauria

Rodzina

Herrerasauridae

Rodzaj

czindezaur

Gatunki
  • C. bryansmalli Long & Murry, 1995

Czindezaur (Chindesaurus) – rodzaj dinozaura gadziomiednicznego należący prawdopodobnie do rodziny herrerazaurów (Herrerasauridae). Żył w późnym triasie na obecnych terenach Ameryki Północnej. Został opisany w 1995 roku przez Roberta Longa i Philipa Murry’ego w oparciu o niekompletny szkielet pochodzący z datowanych na późny trias osadów formacji Chinle na terenie Parku Narodowego Skamieniałego Lasu. Nazwa rodzajowa: Chinde Point, Arizona; gr. σαυρος sauros „jaszczurka”; epitet gatunkowy: Bryan Small, kolekcjoner z którego kolekcji pochodził holotyp[1]. Spośród innych herrerazaurów wyróżnia go budowa kości skokowej[1]. Long i Murry do rodzaju Chindesaurus przypisali również inne skamieniałości poza holotypem, jednak Heckert i Lucas (1998) nie zgodzili się z tym, wskazując, że u żadnego osobnika oprócz holotypu kość skokowa nie zachowała się w stopniu wystarczającym, by można go było zaliczyć do tego rodzaju. Czindezaur był średniej wielkości przedstawicielem herrerazaurów – osiągał prawdopodobnie około 3–4 m długości[2]. W 2004 roku Max Langer potwierdził przynależność czindezaura do dinozaurów gadziomiednicznych. Wskazał na zaawansowane cechy Herrerasauridae nieobecne u czindezaura i spekulował, że może on być przedstawicielem grupy Herrerasauria nienależącym do Herrerasauridae. Langer uznał jednak, że czindezaura najlepiej uznać za Saurischia incertae sedis, choć nie wykluczył, że jest on zaawansowanym przedstawicielem którejś z głównych grup dinozaurów gadziomiednicznych – herrerazaurów, teropodów lub zauropodomorfów[3]. Analiza filogenetyczna przeprowadzona w 2009 roku przez Sterlinga Nesbitta i współpracowników wsparła jednak hipotezę o przynależności czindezaura do Herrerasauridae[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Robert A. Long, Philip A. Murry: Late Triassic (Carnian and Norian) Tetrapods from the Southwestern United States. W: New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 4. 1995, s. 1–254.
  2. Andrew B. Heckert, Spencer G. Lucas. Global correlation or the Triassic theropod record. „Gaia”. 15, s. 63–74, 1998. (ang.). 
  3. Max C. Langer: Basal Saurischia. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 25–46. ISBN 0-520-24209-2.
  4. Sterling J. Nesbitt, Nathan D. Smith, Randall B. Irmis, Alan H. Turner, Alex Downs i Mark A. Norell. A Complete Skeleton of a Late Triassic Saurischian and the Early Evolution of Dinosaurs. „Science”. 326 (5959), s. 1530–1533, 2009. DOI: 10.1126/science.1180350. (ang.).