Czerwone Brygady – Wikipedia, wolna encyklopedia

Flaga używana przez ugrupowanie

Czerwone Brygady (wł. Brigate Rosse, BR) – skrajnie lewicowa włoska organizacja terrorystyczna.

Geneza[edytuj | edytuj kod]

Renato Curcio w 2008 roku

Powstały na fali studenckich protestów z końca lat 60[1]. Jej twórcami byli student Renato Curcio i jego żona Margherita Cagol[2]. Mieszkająca w Mediolanie para była aktywistami skrajnie lewicowego Miejskiego Kolektywu Politycznego[2].

Małżeństwo skłoniło się ku walce zbrojnej po fali przemocy politycznej, jaka w latach 60. przetoczyła się przez kraj[2]. Autorami najbardziej krwawych aktów terroru byli neofaszyści, których działalność była często lekceważona przez władze[2]: po zamachu bombowym na Piazza Fontana w Mediolanie służby wzięły się za aktywistów lewicowych, pomimo że sprawcami zamachu byli sympatycy skrajnej prawicy[2]. Jednym z pierwszych zatrzymanych działaczy był anarchista Pino Pinneli. Trzy dni po aresztowaniu wyskoczył on z okna aresztu i zginął, sympatycy radykalnej lewicy uznali, że Pinneli został tak naprawdę zamordowany przez policjantów[2]. Na radykalizację Curcio wpłynęły też wydarzenia z miejscowości Avola, w której spędzał wakacje – działacz był świadkiem demonstracji robotniczej, w trakcie której policjanci zastrzelili dwóch protestujących[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Na początku 1970 roku utworzona została organizacja Lewica Proletariacka (Sinistra Proletaria), która od kwietnia zaczęła tworzyć bojówki nazwane Czerwonymi Brygadami[4][2]. Początkowo celem ataków Czerwonych Brygad były wielkie zakłady przemysłowe[5]. Atakując wielki przemysł, bojówkarze chcieli zastraszyć kapitalistów oraz ożywić konflikt między robotnikami a ich pracodawcami[5]. Pierwsze akcje Brygad polegały na podkładaniu ładunków wybuchowych w budynkach fabryk[5]. Porywano też członków dyrekcji fabryk, jednak po przesłuchaniu ich przez „trybunał ludowy” zawsze wypuszczano ich na wolność[5]. W lutym 1973 roku na kilka godzin porwano aktywistę nacjonalistycznych związków zawodowych CISNAL Brunona Labate[6]. Aktywiści ogolili mu głowę, rozebrali i przykuli do bramy fabryki Fiata. Na szyi związkowca zawieszona została tabliczka informująca, że jest on zdrajcą sprawy robotniczej. Bojówkarze w podobny sposób ośmieszali innych działaczy związków i członków zarządu większych fabryk[5].

W 1974 roku grupa zmieniła taktykę i uległa dalszej radykalizacji[5]. W kwietniu 1974 roku porwany został sędzia Maria Sossi, tym samym grupa ogłosiła, że jej celem stali się odtąd funkcjonariusze państwa włoskiego[5]. Sossi został zwolniony z niewoli terrorystów po 35 dniach[7]. Porwanie było dla Brygad dużym sukcesem propagandowym, niemniej jednak policja przeprowadziła wzmożone akcje przeciwko ekstremistom[7]. Służby odkryły wiele kryjówek oraz składów broni i amunicji należących do Brygad[7].

17 czerwca 1974 roku podczas ataku na siedzibę neofaszystowskiej partii Włoski Ruch Społeczny w Padwie, Czerwone Brygady zabiły dwóch neofaszystów[8][9]. Były to pierwsze zabójstwa, jakich dopuściła się formacja. Czerwone Brygady w oświadczeniu stwierdziły, że ofiary śmiertelne były przypadkowe, co nie znaczy, że były niewinne[9].

Jesienią 1974 roku służby ujęły Renata Curcio. Terrorysta został uwolniony kilka miesięcy później przez komando dowodzone przez Margheritę Cagol[2].

W 1975 roku w więzieniach przebywało niemal całe kierownictwo Brygad i prawie 100 osób oskarżonych o członkostwo w formacji[9].

5 czerwca 1975 roku Margherita Cagol zginęła w strzelaninie z karabinierami, którzy próbowali uwolnić porwanego przez nią przedsiębiorcę. Czerwone Brygady uznały, że na Cagol wykonano wyrok[2].

18 lutego 1976 roku Curcio został ponownie aresztowany[2]. Na czele organizacji stanęli reprezentanci „twardej” linii pod wodzą Mario Morettiego[6].

16 listopada 1977 roku terroryści zastrzelili Carlo Casalegno, dziennikarza pracującego dla pisma La Stampa[8].

Aldo Moro w niewoli Czerwonych Brygad

16 marca 1978 roku przeprowadziły swoją najsłynniejszą akcję jaką było porwanie Alda Moro[10]. Samochód, w którym jechał polityk został zatrzymany przez oddział ekstremistów[10]. Wywiązała się strzelanina, w której trakcie zginęło pięciu ochroniarzy polityka[10]. Polityk został zamordowany 9 maja 1978 roku[11], a jego ciało wyrzucono w centrum Rzymu[12].

Niebawem w Czerwonych Brygadach doszło do rozłamu na „ortodoksów” i zwolenników „zbrojnego reformizmu”, co osłabia organizację. Dziełem „ortodoksów” było m.in. zabójstwo komunistycznego związkowca Guido Rossa, które przyczyniło się do kompromitacji BR wśród robotników[13].

W lutym 1980 roku aresztowany został dowódca kolumny turyńskiej BR Patrizio Peci, jego zeznania pozwoliły na rozbicie kierownictwa Brygad (w kwietniu 1981 roku schwytany został Moretti)[14]. Około 1981 roku rozpadła się[8]. Ostatnią wielką akcją Czerwonych Brygad było porwanie amerykańskiego generała Jamesa L. Doziera w grudniu 1981 roku, który jednak w styczniu 1982 roku został odbity przez włoską policję[14].

Dotychczasowi członkowie założyli nowe formacje, z których największą były Czerwone Brygady – Walcząca Partia Komunistyczna (BR-PCC)[8]. Mniejszymi organizacjami były Czerwone Brygady – Partia Partyzancka (BR-PG), Czerwone Brygady – Kolumna Walter Alasia (BR-WA) i Czerwone Brygady – Unia Bojowników Komunistycznych (BR-UCC)[8][15].

W latach 1999–2003 działały Nowe Czerwone Brygady[16][17]. Pomiędzy oryginalną formacją a Nowymi Czerwonymi Brygadami nie występowała ciągłość struktur[18]. Ponadto członkowie pierwszej generacji Czerwonych Brygad dystansowali się od działalności ich naśladowców[18].

Relacje z innymi grupami terrorystycznymi[edytuj | edytuj kod]

Czerwone Brygady współpracowały z zagranicznymi grupami terrorystycznymi. Wśród nich znajdowały się niemiecka Frakcja Czerwonej Armii, hiszpańskie Grupy Oporu Antyfaszystowskiego 1 Października, baskijska ETA oraz prawdopodobnie francuska Akcja Bezpośrednia[8][19][20].

Na arenie krajowej wchłonęły mniejsze organizacje: Grupy Akcji Partyzanckiej i Zbrojne Jednostki Proletariatu[8]. W lewicowym ruchu terrorystycznym rywalizowały z ugrupowaniem Pierwsza Linia[8].

Struktury i liczebność[edytuj | edytuj kod]

Były zbudowane hierarchicznie. Najniżej znajdowały się brygady liczące 2–5 członków[9]. Istniały brygady odpowiedzialne za między innymi logistykę, sporządzanie fałszywych dokumentów, organizowanie broni, zakonspirowanych mieszkań czy samochodów oraz odpowiedzialne za zamachy[21]. Brygady polityczne zajmowały się zbieraniem informacji o politykach, brygady obronne natomiast szukały informacji o służbach, wymiarze sprawiedliwości oraz więziennictwie[22]. Wyżej niż brygady znajdowały się kolumny, które grupowały kilka brygad z tego samego regionu[22]. W 1980 roku istniało pięć kolumn, każdą z nich kierował jeden dowódca. Przywódcy kolumn decydowali o podejmowaniu zamachów terrorystycznych o znaczeniu regionalnym. Niekiedy kolumny łączyły się we fronty[22].

Na czele całej formacji stał Komitet Wykonawczy i Kierownictwo Strategiczne[22]. Komitet Wykonawczy zajmował się sprawami politycznymi, Kierownictwo Strategiczne natomiast wojskowymi[22]. Członkowie Komitetu wchodzili jednocześnie do Kierownictwa Strategicznego[22].

Formacja składała się z regularnych członków i współpracowników. Ich liczba kształtowała się w następujący sposób[8]:

  • 1970: 50 członków
  • 1979: 1000 członków i 2000 współpracowników
  • 1983: 100 członków i 200 współpracowników

Wsparcie zagraniczne[edytuj | edytuj kod]

Byli członkowie Czerwonych Brygad donieśli władzom, że kupowali broń od Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny. Pośrednikiem w transakcjach miała być Libia. Transakcje trwały od 1978 roku. Według włoskiego rządu w pobliżu Bengazi znajdować się miał obóz, gdzie szkolono lewicowych terrorystów. Czerwone Brygady zaprzeczały doniesieniom, twierdząc, że tworzyły własne obozy szkoleniowe w opuszczonych kopalniach na terenie Włoch[8].

Także według Barry’ego Rubina bojownicy przechodzili szkolenia na Bliskim Wschodzie. Wśród ich trenerów mieli być rzekomo północnokoreańscy wojskowi[23].

Istnieją sporne poszlaki mówiące o tym, że Czerwone Brygady otrzymywały wsparcie finansowe z Jugosławii, Czechosłowacji i Bułgarii. Sami członkowie grupy zaprzeczali tym oskarżeniom. Według członków Czerwonych Brygad w ugrupowaniu zabronione było kontaktowanie się z przedstawicielami państw bloku wschodniego[8].

Wiadomo, że liderzy grupy Renato Curcio i Margherita Cagol odwiedzili Kubę. Nie wiadomo jednak jaki był charakter wizyt[8].

Ideologia[edytuj | edytuj kod]

Oficjalnie wyznawała poglądy marksistowsko-leninowskie[1][5] i maoistowskie[8]. Celem formacji było wprowadzenie we Włoszech ustroju komunistycznego[2] opartego o dyktaturę proletariatu[8] i wycofanie kraju z członkostwa w NATO[24]. Jej działacze za jedyną metodę obrali walkę zbrojną[1]. W myśl koncepcji Czerwonych Brygad „imperialistyczne państwo spółek wielonarodowych” (włoski skrót SIM), czyli współczesny kapitalizm ma charakter kryptofaszystowski. Faszyzacji państwa musi przeciwstawić się „proletariacki ruch ofensywnego oporu” (włoski skrót MPRO). W tym celu komunistyczna „partia zbrojna” (partito armato) ma doprowadzić do „militaryzacji walki klasowej”, czyli rozwiązywania sporów ekonomicznych w fabrykach przemocą. Proklamacja BR po porwaniu Sossiego głosiła: „wkraczamy w nową fazę wojny klasowej, fazę, w której głównym zadaniem sił rewolucyjnych jest wyrwać z okrążenia walczący proletariat, rozszerzając i przenosząc ruch oporu i zbrojną inicjatywę ku żywotnym ośrodkom państwowym”. Zostało to nazwane strategią „ciosu w serce państwa”[25]. Choć jej działacze uważali się za głosicieli marksizmu-leninizmu w najczystszej postaci, pod koniec działalności, ideologia formacji przepełniona była neomarksizmem i anarchizmem – stąd też często klasyfikuje się ją jak grupę anarchistyczno-komunistyczną[24].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 78.
  2. a b c d e f g h i j k Terroryzm s. 82.
  3. Terroryzm w Europie Zachodniej s. 175.
  4. Tomasiewicz 2000 ↓, s. 120.
  5. a b c d e f g h Terroryzm w Europie Zachodniej s. 176.
  6. a b Tomasiewicz 2000 ↓, s. 121.
  7. a b c Terroryzm w Europie Zachodniej s. 177.
  8. a b c d e f g h i j k l m n Red Brigades. web.stanford.edu. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
  9. a b c d Terroryzm w Europie Zachodniej s. 178.
  10. a b c Terroryzm w Europie Zachodniej s. 185.
  11. Terroryzm s. 83.
  12. Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 80.
  13. Tomasiewicz 2000 ↓, s. 124.
  14. a b Tomasiewicz 2000 ↓, s. 125.
  15. Red Brigades Fighting Communist Party. web.stanford.edu. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
  16. New Red Brigades/Communist Combatant Party (BR/PCC). fas.org. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
  17. John Hooper: Italian police claim arrests have destroyed core of Red Brigades. theguardian.com. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
  18. a b Jacek Pałasiński: Brygady śmierci. wprost.pl. [dostęp 2017-12-28]. (pol.).
  19. First of October Anti-fascist Resistance Group. encyclopedia.com. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
  20. ETA. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2017-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (pol.).
  21. Terroryzm w Europie Zachodniej s. 178–179.
  22. a b c d e f Terroryzm w Europie Zachodniej s. 179.
  23. Bruce E. Bechtol, Jr: North Korea and Support to Terrorism: An Evolving History. cholarcommons.usf.edu. [dostęp 2017-12-28]. (ang.).
  24. a b Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena s. 79.
  25. Tomasiewicz 2000 ↓, s. 23.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Wilhelm Dietl, Rolf Tophoven, Kai Hirschmann: Terroryzm. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16019-7.
  • Robert M. Barnas: Terroryzm od Asasynów do Osamy bin Ladena. Wrocław: Kirke, 2001. ISBN 978-83-914970-4-3.
  • Victor Grotowicz: Terroryzm w Europie Zachodniej. Wrocław-Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 978-83-01-13114-2.
  • Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny). Katowice, 2000. ISBN 83-907096-2-7.