Charles de Chilly – Wikipedia, wolna encyklopedia

Charles de Chilly

Data i miejsce urodzenia	2 grudnia 1804 Stenay
Data śmierci	11 czerwca 1872
Zawód	aktor
Multimedia w Wikimedia Commons

Charles de Chilly (ur. 2 grudnia 1804 w Stenay, zm. 11 czerwca 1872^[1]) – francuski aktor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

De Chilly został wcześnie osierocony przez ojca, wychowywany był przez wuja, pułkownika Michaud. Po zakończeniu nauki wyjechał do Paryża i zatrudnił się w domu handlowym.

Początkowo występował w skromnym teatrze dzielnicy Popincort, a następnie w teatrze Doyen, gdzie z powodzeniem zagrał Daiglemonta w Les Étourdis François Andrieux. Za radą aktora Joanny’ego postanowił związać się z teatrem zawodowo. 19 kwietnia 1827 roku wystąpił po raz pierwszy na scenie Odéonu w roli Walerego w Świętoszku Moliera. Zniechęcony brakiem sukcesów przyłączył się do zespołu Bocage’a i Sabatiera i następne dwa lata spędził występując na prowincji, m.in. w Moulins (1827) i w Tours (1828).

W 1829 roku powrócił do Paryża i ponownie pojawił się na deskach Odéonu. Jego inteligencja, wykształcenie i zdobyta praktyka sprawiły, że został zauważony, choć nie przełożyło się to wówczas na obsadzanie go w głównych rolach. Na początku 1831 roku przeszedł wraz z większością zespołu Harela z Odéonu do teatru Porte-Saint-Martin, gdzie nadal zgodnie z angażem grywał drugoplanowe role w komediach i tragediach.

W 1836 roku wyjechał wraz z Delafosse’m do Amsterdamu, gdzie został zatrudniony jako aktor ról pierwszoplanowych. Po powrocie do Paryża w 1839 roku został zatrudniony w teatrze l’Ambigu-Comique, w miejsce zmarłego na początku roku Firmina. Zadebiutował tam 29 października 1839 roku rolą Arweda w Christophe le Suédois, dramacie w pięciu aktach Josepha Bouchardy’ego, otrzymując spory aplauz. W Ambigu odnalazł swą drogę aktorską, wyspecjalizował się w emploi zdrajcy, do czego predysponowały go: jego sposób gry, dykcja i charakterystyczna fizjonomia. De Chilly grał go w sposób o wiele subtelniejszy niż w dawniejszym melodramacie. Zamiast podniesionego głosu, podejrzliwych spojrzeń i złowrogich gestów stosował kąśliwą kpinę, zręcznie skrywaną przed ludźmi obłudę i urywany głos, zdradzający czasem uczucia wstydu czy zemsty rządzące jego postacią.

Odniósł wielkie sukcesy, grając w ten sposób w 1843 roku Montorgueila w Bohémiens de Paris Adolphe’a d’Ennery’ego i Eugène’a Grangé, w 1845 roku Mordaunta w Mousquetaires Alexandre’a Dumasa i Auguste’a Maqueta, a szczególnie w 1849 roku Rodina w Juif errant Eugène’a Sue.

3 lutego 1858 roku, po śmierci Charles’a Desnoyers’a, de Chilly został mianowany dyrektorem Ambigu. Jego umiejętne działania przyciągnęły do teatru publiczność, która w poprzednich latach nie dopisywała. W uznaniu jego talentów organizacyjnych został on w 1867 roku mianowany dyrektorem Odéonu. Grali u niegoː Ligier, Frédérick Lemaître i Lafont. W 1872 roku wystawił Ruy Blasa z Lafontaine’em, Geffroyem, Mélinguem, i Sarah Bernhardt. Przedstawienie odniosło niebywały sukces i przyniosło 400 tysięcy franków zysku.

De Chilly pochowany został na cmentarzu Père-Lachaise^[2].

Kariera sceniczna[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Charles de Chilly. [dostęp 2017-08-31]. (fr.).
• Edmond Denis de Manne, Charles Ménétrier: Galerie historique des acteurs français, mimes et paradistes : Pour servir de complément à la troupe de Nicolet. Lyon: N. Scheuring, 1877, s. 364–368. (fr.).
• Henry Lyonnet: Dictionnaire des comédiens français (ceux d’hier) : Biographie, bibliographie, iconographie. T. 1. Genewa: Bibliothèque de la revue universelle internationale illustrée, s. 336–337. (fr.).
• Paul Porel, Georges Monval: L’Odéon, histoire administrative, anecdotique et littéraire (1818–1853). Paryż: Alphonse Lemerre, 1882, s. 128–159. (fr.).
• Gustave Vapereau: Dictionnaire universel des contemporains. T. 1. Paris: Librairie Hachette, 1858, s. 393. (fr.).
• Pierre Larousse: Grand dictionnaire universel du xixe siècle. T. 4. 1863–1890, s. 105. (fr.).