Buganda – Wikipedia, wolna encyklopedia

Buganda
	Flaga
Stolica	Kampala
Ustrój polityczny	Monarchia plemienna
Typ państwa	Królestwo
Głowa państwa	król Mutebi II
Zależne od	Bunyoro (1344–1650)
Wznowienie królestwa	24 lipca 1993
	Multimedia w Wikimedia Commons

Buganda – największe z tradycyjnych królestw tworzących Ugandę, zamieszkane przez 52 klany. Utworzone na przełomie XIV i XV wieku przez lud Gandów (Baganda). W latach ok. 1344–1650 była pod zwierzchnością królestwa Kitary (Bunyoro). Władcy Bugandy noszą tradycyjny tytuł – kabaka.

19 czerwca 1894 roku Brytyjczycy narzucili jej protektorat, który trwał do 9 października 1962 roku, kiedy Buganda stała się częścią niepodległego afrykańskiego państwa Uganda. 9 października 1963 roku pierwszym prezydentem republiki Ugandy został król bugandyjski Edward Frederick Mutesa II. W 1966 roku premier Milton Obote kazał dowódcy armii, gen. Idi Aminowi, by zaatakował pałac króla Mutesy II. Król uciekł do Londynu 23 czerwca 1966 roku. W dniu 8 września 1967 roku obalono monarchie Bugandy, Toro, Bunyoro i Ankole a w kraju zapanował terror.

24 lipca 1993 roku prezydent Ugandy Yoweri Museveni podjął decyzję o odrestaurowaniu tradycyjnych królestw.

Stolicą Ugandy i jednocześnie królestwa Bugandy jest Kampala. W tym państwie mieszkańcy używają języka suahili.

Królowie Bugandy[edytuj | edytuj kod]

Kintu Kakulukuku (ok. 1300–1330)
Chwa I Walusimbi (ok. 1330–1344) [syn]
Kimera Walusimbi (ok. 1344–1374) [wnuk]
Tembo Kiridde (ok. 1374–1404) [syn]
Kigala Kasongovu (ok. 1404–1434; abdykował) [syn]
Kimba Ntege (ok. 1434–?) [syn]
Kigala (2. panowanie ?–ok. 1464)
Kaima Sendikaddiwa (ok. 1464–1494) [wnuk]
Nakibinge Kagali (ok. 1494–1524) [syn]
Mulondo Sekajja (ok. 1524–?) [syn]
Temba (Djemba) Busungwo (?–ok. 1554) [brat]
Suna I Kisolo (ok. 1554–1584) [brat]
Sekamanya Kisolo (ok. 1584–1600) [syn Temby]
Kimbugwe Kamegere (ok. 1600–1614) [syn Suny I]
Kateregga Kamegere (ok. 1614–1644) [syn Sekamanyi]
Mutebi I Mutesi (ok. 1644–?) [syn]
Juko (Djuko) Mulwana [brat]
Kayemba Kisiki (?–ok. 1674) [brat]
Tebandeke Mujambula (ok. 1674–?) [syn Mutebi I]
Ndawula Nsobya (?–ok. 1704) [syn Juko]
Kagulu Ntambi (ok. 1704–1730) [syn]
Kikulwe Mawuba (ok. 1730–1737) [brat]
Mawanda Sebanakitta (ok. 1737–1740) [brat]
Mwanga I Sebanakitta (1740–1741) [wnuk Ndawuli]
Namugala Kagali (1741–1750) [brat]
Kyabaggu Kabinuli (1750–1780) [brat]
Junju (Djundju) Sendegeya (1780–1797) [syn]
Semakokiro Nabbunga (1797–1814) [brat]
Kamanya Kadduviamala (1814–1832) [syn]
Suna II Migekyamye (1832–1857) [syn]

#	Imię	Lata życia		Czas rządów		Rodzice
#	Imię	Urodzony	Zmarł	Od	Do	Rodzice
30	Mutesa I Mukabyakayira	1837 Mulago	19 października 1884 Kasubi	1856	19 października 1884	Ssuna II Muganzirwazzaza
31	Mwanga II Mukusa	1866 Nakawa	8 marca 1903 Seszele	24 października 1884	1888 Usunięty	Mutesa I Abisagi Bagalayaze
32	Kiwewa Nuyonyintono	?	8 marca 1889 Masanafu	2 sierpnia 1888	21 października 1888 Usunięty	Mutesa I Namasole Kiribakka
33	Kalema Muguluma	?	1891 Bunyoro	21 października 1888	5 października 1889 Usunięty	Mutesa I Namasole Ndibuwakanyi
(31)	Mwanga II Mukusa	1866 Nakawa	8 marca 1903 Seszele	1889	7 sierpnia 1897 Usunięty	Mutesa I Abisagi Bagalayaze
34	Daudi Chwa II Kaggwa	8 sierpnia 1896 Mengo	22 listopada 1939 Kampala	1897	22 listopada 1939	Mwanga II Abakyala Evalini Kulabako
35	Mutesa II	19 listopada 1924 Makindye	21 listopada 1969 Londyn	22 listopada 1939	1953 Usunięty	Daudi Chwa II Kaggwa Namasole Irene Drusilla Namaganda
-	interregnum			1953	1955
(35)	Mutesa II	19 listopada 1924 Makindye	21 listopada 1969 Londyn	1955	21 listopada 1969 Usunięty	Daudi Chwa II Kaggwa Namasole Irene Drusilla Namaganda
-	interregnum			21 listopada 1969	31 lipca 1993
36	Mutebi II	13 kwietnia 1955 Mengo		31 lipca 1993		Mutesa II Sarah Nnalule

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Historia Afryki. Do początku XIX wieku, pod red. M. Tymowskiego, Wrocław 1996, s. 678-681, 1019-1026, ISBN 83-04-04094-8.
TadeuszT. Pasierbiński TadeuszT., Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, Warszawa: „Iskry”, 2002, s. 368-370, ISBN 83-207-1705-1, OCLC 830379607 .
Truhart P., Regents of Nations. Systematic Chronology of States and their Political Representatives in Past and Present. A Biographical Reference Book, Part 2: America & Africa, München 2002, s. 918-919.