Bitwy o Bengazi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Bitwy o Bengazi

Wojna domowa w Libii (2011)
Czołg zdobyty przez demonstrantów
Czas	I bitwa: 17–20 lutego 2011 II bitwa: 19–20 marca 2011
Miejsce	Bengazi, Libia
Przyczyna	powstanie w Libii
Wynik	zwycięstwo sił antyrządowych w I i II bitwie
Strony konfliktu
Rebelianci  Francja[1] (lotnictwo w II bitwie) Libijska Dżamahirijja Zagraniczni najemnicy
Siły
I bitwa: 10 000[2] II bitwa: 3000-8000 żołnierzy 5000 ochotników[3] I bitwa: nieznane 325 najemników II bitwa: 1000-2000 żołnierzy nieznana liczba samolotów i czołgów
Straty
I bitwa: 332 zabitych (202 demonstrantów i 130 zbuntowanych żołnierzy[4]) II bitwa: 27 zabitych[5] 1 zestrzelony MiG-23 I bitwa: 178 zabitych: 111 zabitych żołnierzy[4] 65 zabitych, 236 pojmanych, 24 zaginionych najemników[6], 2 zabitych policjantów[7] II bitwa: 28 zabitych[8]
Położenie na mapie Libii miejsce bitwy
32°07′00″N 20°04′00″E/32,116667 20,066667

Bitwy o Bengazi – zbrojne starcia toczące się w dniach 17–20 lutego oraz 19–20 marca 2011 między armią rządową wspieranych przez zagranicznych najemników a demonstrantami i zbuntowanymi żołnierzami podczas wojny domowej.

W wyniku bitwy siły rządowe straciły kontrolę nad Bengazi oraz sąsiednich miastach Al-Bajda i Darna. Łącznie w lutowej bitwie życie straciło 510 osób, a w marcowym ataku sił rządowych 55 osób.

Tło[edytuj | edytuj kod]

15 lutego 2011 w Libii rozpoczęły się masowe antyrządowe protesty. Pierwszym miastem na ulice którego wyszli ludzie by zaprotestować przeciwko 42-letnim rządom Muammara Kadafiego było Bengazi. Wówczas 500-600 osób wyszło na ulice miasta. Doszło do walk z policją, w wyniku których rannych zostało 14 osób, w tym 10 funkcjonariuszy. Demonstracje zorganizowano za pośrednictwem Facebooka^[9][10].

Kolejnego dnia protestujący obrzucili policję kamieniami. W odpowiedzi, zostali ostrzelani gumowymi pociskami przez policję. Według służb medycznych, 38 osób zostało rannych w zamieszkach^[11].

Bitwa[edytuj | edytuj kod]

I bitwa[edytuj | edytuj kod]

17 lutego wojsko otworzyło ogień do demonstrantów. W wyniku ostrzału zginęło 14 osób. 18 lutego tysiące ludzi zgromadziły się w Bengazi. Demonstranci spalili tam kilka posterunków policji, budynków rządowych oraz zajęli siedzibę państwowej telewizji. Do Bengazi przybyło 325 zagranicznych najemników^[12] Najemnicy otworzyli ogień do ludzi uczestniczących w pogrzebie ofiar poprzedniego dnia. W walkach zginęło 35 osób. Po masakrze powieszono dwóch policjantów, którzy zostali złapani przez demonstrantów^[7][13]. Doszło do buntu w miejscowym więzieniu z którego zbiegło około 1000 osadzonych. Czterech zastrzelono, 150 złapano^[14]. Demonstranci wyparli wieczorem siły bezpieczeństwa z miasta Bengazi, podpalono też siedzibę rozgłośni radiowej. Walki miały miejsce także w sąsiedniej Bajdzie. Siły bezpieczeństwa skierowały do walki z demonstrantami najemników z innych państw afrykańskich. 50 schwytanych najemników zostało straconych^[15].

19 lutego podczas kolejnego pogrzebu, wojska ponownie otworzyły ogień. W popołudniowej masakrze zabito 15 osób. Wielu zostało rannych. W międzyczasie armia została wyparta z miasta Bajda^[16]. Po masakrze demonstranci zlinczowali 15 najemników^[17]. W czasie drugiego ataku na pogrzebie, demonstranci przeprowadzili kontratak za pomocą buldożerów

20 lutego w godzinach popołudniowych i wieczornych wojsko strzelało do bezbronnych cywilów, mordując co najmniej 50 osób. Setki ludzi opuściło demonstracje z ranami postrzałowymi. Do demonstrantów strzelano z karabinów maszynowych, użyto noży oraz rakiet przeciwlotniczych^[18]. Z miasta zaczęła wycofywać się armia. Podczas odwrotu siły Kaddafiego pojmały co najmniej dziewięć osób, w tym dwóch czternasto- i szesnastolatków^[19].

21 lutego w Bengazi opozycjoniści świętowali przejęcie kontroli nad miastem, zerwali z gmachu sądu wprowadzoną przez Kaddafiego flagę i wywiesili na jej miejsce flagę z czasów monarchii. Policja w mieście jest całkowicie nieobecna, ochronę mienia i kierowanie ruchem przejęły młodzieżowe milicje. Prawdopodobnie także część jednostek wojskowych przeszła na stronę opozycji^[20].

Po zdobyciu przez demonstrantów w Bengazi, spontanicznie powstały rady zarządzające, w skład których wchodzą prawnicy, nauczyciele i lekarze, którzy przejęli zarządzanie miastem. W radach uczestniczyły też kobiety. Rady zorganizowały oczyszczanie miasta, zarządzanie ruchem ulicznym i uporządkowały arsenał broni znajdujący się w rękach mieszkańców miasta. Do pracy wrócił sektor finansowy, otwierane były banki. Powstały też siły bezpieczeństwa, na wypadek powrotu ludzi Kadafiego. Na obszarach kontrolowanych przez buntowników powstają nowe media: gazety, stacje radiowe i portale internetowe^[21].

II bitwa[edytuj | edytuj kod]

Wkrótce po zakończeniu pierwszej bitwy, Bengazi stało się stolicą powstania. 10 marca ofensywa powstańców załamała się i wojska rządowe rozpoczęły marsz na Bengazi. 18 marca, po zajęciu Bregi, wojska Kaddafiego podeszły do granic miasta.

19 marca o godz. 7:30 wojska rządowe rozpoczęły ostrzał artyleryjski miasta. Około 9:00 wkroczyły do jego południowej i wschodniej części. Jednak o 14:30 powstańcy wypchnęli żołnierzy z Bengazi^[22]. Około 17:00 czasu polskiego nad Bengazi pojawiły się francuskie myśliwce^[23]. Był to pierwszy przypadek egzekwowania zakazu lotów^[22]. Około 17:45 francuskie samoloty ostrzelały czołgi sił Kaddafiego niszcząc jeden z nich^[24]. 19 marca w walkach w Bengazi zginęło 91 osób.

Rano 20 marca siły Kadafiego zatrzymały ofensywę w Bengazi. Wskutek nalotów sił koalicji, oczyszczona została droga z Adżdabiji do Bengazi, na której pojawiły się pick-upy z rebeliantami. O 21:00 czasu lokalnego siły rządowe ogłosiły wprowadzenie zawieszenia broni^[25].

Walki zostały przerwane 20 marca, a kolejnego dnia libijskie wojsko wycofało się ku Adżadabiji.

Ofiary[edytuj | edytuj kod]

240 demonstrantów zginęło podczas I bitwy o Bengazi^[4]. Dodatkowo 63 demonstrantów poległo w Bajdzie, a 29 w Darnie. Łącznie daje to 332 zabitych buntowników. Liczba ta zawiera 130 zamordowanych zbuntowanych żołnierzy, których egzekucje przeprowadzono w Bengazi^[4]. W walkach zginęło 111 żołnierzy rządowych^[4]. Z 325 afrykańskich najemników wysłanych do miasta, 65 zabito, 236 pojmano i przetrzymywano m.in. w szkole w Bengazi. 24 uznano za zaginionych^[6]. Demonstranci przeprowadzili także egzekucje dwóch policjantów^[7].

W czasie marcowego starcia przerwanego interwencją sił koalicji, zginęło 55 osób^[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]