Belwederczycy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Belwederczycy – grupa spiskowców, członków Sprzysiężenia Wysockiego, która 29 listopada 1830 zaatakowała Belweder, rozpoczynając powstanie listopadowe.

Pomysł zamachu na wielkiego księcia Konstantego pojawił się w planach spiskowców na długo przed wybuchem powstania listopadowego, już na początku działalności Sprzysiężenia Podchorążych. Wielki książę prowadził stabilny i zaplanowany tryb życia, jego wysokie oczekiwania wobec oficerów polskich, wprowadzenie żelaznej dyscypliny i bezwzględne zwalczanie organizacji spiskowych i oznak niezadowolenia sprawiły, że był postacią niepopularną w Królestwie Kongresowym.

W skład oddziału belwederczyków według planów miało wchodzić od 30 do 50 osób, ostatecznie w akcji pod Belwederem wzięło udział osiemnastu. Oddział zemsty narodowej był podzielony na grupę frontową i ogrodową, w skład których wchodzili:

Zdecydowana większość z nich była absolwentami uniwersytetów lub studentami, kilku pozostałych było wojskowymi, głównie podchorążymi i oficerami w stopniu porucznika. Pierwotny plan przewidywał porwanie w. ks. Konstantego, ale na skutek mniejszej liczby spiskowców Nabielak zdecydował o próbie zamachu. Słaba znajomość pomieszczeń Belwederu sprawiła, że plan zamachu na Konstantego nie powiódł się. W czasie ataku zginęły 2-4 osoby, a kolejne 5 odniosło rany.

W czasie powstania listopadowego wielu belwederczyków dołączyło do oddziałów ochotniczych. Odznaczyli się w boju, mianowani na stopnie oficerskie, m.in. Seweryn Goszczyński i Leonard Rettel (kapitanowie), Walenty Nasierowski (porucznik). Po powstaniu listopadowym wielu belwederczyków opuściło kraj i działało na Wielkiej Emigracji.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

R. Bielecki Belwederczycy i podchorążowie, KAW, Warszawa 1989
A. Chwalba Historia Polski 1795-1914, PWN, Warszawa 2015
Juljusz Stanisław Harbut Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym : (jeden z największych procesów politycznych w dziejach narodów), Warszawa, 1930