Barbeta – Wikipedia, wolna encyklopedia

Przekrój poprzeczny XIX-wiecznej fortyfikacji, miejsce na działo (C), barbeta (b) i wał (D)

Barbeta – nieruchoma, opancerzona, niska, cylindryczna osłona na okrętach, stanowiąca podstawę wieży artyleryjskiej, która obracała się na łożysku na barbecie^[1]. Barbeta chroniła mechanizmy i elementy mocowania dział, zwłaszcza przy większych kątach podniesienia lufy, gdy tylna część działa przemieszczała się w dół wewnątrz barbety. Chroniła również mechanizmy zasilania w amunicję oraz obsługę dział. Barbety stosowano przy działach większych kalibrów (z reguły od 150 mm), przede wszystkim na dużych pancernych okrętach artyleryjskich – pancernikach i krążownikach.

Sama koncepcja barbety została zaadaptowana do konstrukcji okrętów z fortyfikacji w latach 70. XIX wieku, najpierw na okrętach francuskich^[2]. Początkowo była to cylindryczna lub gruszkowatego kształtu osłona, nad którą wystawały nieosłonięte lufy dział i nie chroniła obsługi od góry przed odłamkami. W latach 80. XIX wieku przykryto barbety wieżami^[3]. W związku z zanikiem klas okrętów artyleryjskich, opancerzone barbety w konstrukcji okrętów również zanikły. Obecnie barbetą nazywa się nieopancerzoną osłonę podstawy wieży artyleryjskiej na okrętach.

Barbeta w fortyfikacji[edytuj | edytuj kod]

W dawnych fortyfikacjach barbeta stanowiła miejsce do ustawienia dział, osłonięte wałem, pozwalającym na strzelanie nad nim. Stanowiska takie wyszły z użycia po wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905^[4].

W fortyfikacjach począwszy od XIX wieku do pierwszej połowy XX wieku, barbeta była rodzajem pancerza fortyfikacyjnego w postaci cylindrycznej osłony, chroniącej mechanizmy i obsługę dział, nad którą wystawały nieosłonięte lufy dział, strzelające ponad osłoną. Stosowane były m.in. w fortyfikacjach nadbrzeżnych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ barbeta, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-12-23] .
↑ Klimczyk 2002 ↓, s. 36, 53.
↑ Klimczyk 2002 ↓, s. 60.
↑ Encyklopedia techniki wojskowej, JerzyJ. Modrzewski (red.), CzesławC. Czarnogórski (red.), EdmundE. Bamburski, Warszawa: MON, 1987, s. 50, ISBN 83-11-07275-2, OCLC 835884142 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Tadeusz Klimczyk: Pancerniki. Warszawa: 2002. ISBN 83-86776-66-8.

[Encyklopedia_PWN-1] barbeta, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-12-23] .

[CITEREFKlimczyk200236,_53-2] Klimczyk 2002 ↓, s. 36, 53.

[CITEREFKlimczyk200260-3] Klimczyk 2002 ↓, s. 60.

[etw-4] Encyklopedia techniki wojskowej, JerzyJ. Modrzewski (red.), CzesławC. Czarnogórski (red.), EdmundE. Bamburski, Warszawa: MON, 1987, s. 50, ISBN 83-11-07275-2, OCLC 835884142 .

[1]

[2]

[3]

[4]