Auckland – Wikipedia, wolna encyklopedia

Auckland
herb Aucklandu↗	Flaga
Państwo	Nowa Zelandia
Region	Auckland
Burmistrz	John Banks
Powierzchnia	559,2. km²
Populacja (2019); • liczba ludności; • gęstość	; 1 467 800; 2 531 os./km²
Nr kierunkowy	09
Kod pocztowy	AU07
	Położenie na mapie Nowej Zelandii Auckland
	Położenie na mapie Auckland Auckland
	36°51′00″S 174°47′00″E/-36,850000 174,783333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Auckland (wym. [ˈ ɔ ː k l ə n d]^[2]; maor. Tāmaki-makau-rau) – miasto w Nowej Zelandii, położone w północno-zachodniej części Wyspy Północnej, między dwiema zatokami Oceanu Spokojnego: Manukau Harbour(inne języki) na zachodzie i Hauraki na wschodzie. Jest największym miastem w państwie, mieszka w nim 1 467 800 osób^[3] (ok. 29% ludności państwa) na obszarze 559,2 km²^[1], natomiast w regionie Auckland obejmującym również rozległe przedmieścia zamieszkuje 1 642 800 osób na obszarze 4894 km²^[4]. Auckland to najważniejszy ośrodek gospodarczy, kulturalny i naukowy Nowej Zelandii.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Auckland jest położone nad Zatoką Hauraki w Górach Hunua u podnóża wygasłego wulkanu Eden (196 m n.p.m.). Okoliczne wzgórza pokryte są lasem deszczowym, a w okolicach miasta znajdują się 53 śpiące wulkany. Centrum miasta znajduje się na przesmyku między Portem Manukau na Morzu Tasmana i Portem Waitemata na Oceanie Spokojnym.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Szacuje się, że populacja Maorysów na obszarze przesmyku przed przybyciem Europejczyków liczyła około 20 000 ludzi. Na miejscu dzisiejszego miasta Auckland znajdowała się w pierwszej połowie XIX wieku osada wielorybników. Konflikt o ziemię pomiędzy Europejczykami i Maorysami doprowadził do wojny w połowie XIX wieku. Miasto zostało założone przez Brytyjczyków w 1840 roku. Od tego czasu było stolicą brytyjskiej kolonii, aż do roku 1865. Oficjalnie prawa miejskie zostały nadane od roku 1871.

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Populacja Auckland ma pochodzenie głównie europejskie, choć odsetek ludności azjatyckiej lub innej spoza Europy wzrósł w ostatnich dziesięcioleciach znacznie z powodu imigracji i zniesienia ograniczeń bezpośrednio lub pośrednio ze względu na rasę. Imigracja do Nowej Zelandii jest silnie skoncentrowana na Auckland (częściowo z powodów związanych z rynkiem pracy). Ta silna koncentracja na Auckland sprawiła, że służby imigracyjne przyznały dodatkowe punkty w związku z wymogami wizowymi dla osób zamierzających przeprowadzić się do innych części Nowej Zelandii. Imigracja z zagranicy do Auckland jest częściowo równoważona przez emigrację netto ludzi z Auckland do innych regionów Nowej Zelandii, głównie Waikato i Zatoki Obfitości.

Auckland jest zamieszkiwane przez największą społeczność Polinezyjczyków na świecie.

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Auckland leży w strefie klimatu subtropikalnego typu oceanicznego. Charakteryzuje się umiarkowanie ciepłym latem i łagodnymi, wilgotnymi zimami. Dzienne temperatury maksymalne wahają się od ok. 15 °C w lipcu i sierpniu do 24 °C w lutym. Najwyższą zanotowaną temperaturę zarejestrowano w lutym i wynosiła ona 30,5 °C, natomiast najniższa zanotowana temperatura wynosiła -3,9 °C.

Średnia temperatura i opady dla Auckland (port lotniczy Auckland, 37°00′32,1″S 174°47′10,4″E/-37,008917 174,786222)
Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	23.1	23.7	22.4	20.1	17.7	15.5	14.7	15.1	16.5	17.8	19.5	21.6	19,0
Średnie dobowe temperatury [°C]	19.1	19.7	18.4	16.1	14.0	11.8	10.9	11.3	12.7	14.2	15.7	17.8	15,2
Średnie temperatury w nocy [°C]	15.2	15.8	14.4	12.1	10.3	8.1	7.1	7.5	8.9	10.4	12.0	14.0	11,3
Opady [mm]	73	66	87	99	113	126	145	118	105	100	86	93	1211
Średnia liczba dni z opadami	8.0	7.1	8.4	10.6	12.0	14.8	16.0	14.9	12.8	12.0	10.3	9.3	136
Wilgotność [%]	79	80	80	83	86	90	89	86	81	79	77	78	82
Średnie usłonecznienie [h]	229	195	189	157	140	110	128	143	149	178	188	197	2003
Źródło: NIWA^[5] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 7 m n.p.m., nad zatoką, 25 km od oceanu, 1981-2010)

Średnia dobowa temperatura morza (°C)^[6]
Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Rok
20,2	21,2	20,9	19,6	18,0	16,4	15,1	14,6	15,0	15,6	16,9	18,4	17,7

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Auckland Civic Theatre – Teatr o znaczeniu międzynarodowym, zbudowany w 1929 roku, odnowiony w 2000 roku
Auckland Harbour Bridge – Most łączący centrum Auckland i dzielnicę North Shore, symbol Auckland
City Hall – Ratusz z 1911 z salą koncertową uznaną za jedną z najlepszych akustycznie na świecie, budynek pełni funkcje administracyjne i rozrywkowe
Auckland War Memorial Museum – Muzeum w neoklasycystycznym budynku, zbudowane w 1929 roku
Aotea Square – Duży asfaltowy skwer obok Queen Street, używany do koncertów i spotkań na świeżym powietrzu oraz targów i wieców, może przebywać na nim nawet 20 000 osób
Aotea Centre – Plac rozrywkowy w centrum miasta
St. Patrick Cathedral – Katedra z XIX wieku, gotycki budynek odrestaurowany w latach 2003–2007
Britomart Transport Centre – Węzeł transportu publicznego w centralnej dzielnicy biznesowej oraz północny końcem głównej linii kolejowej Wyspy Północnej North Island Main Trunk Railway
Eden Park – Główny stadion miasta i częste miejsce rozgrywania meczów drużyny rugby All Blacks i meczów krykieta Black Caps, w tym miejscu odbył się finał Pucharu Świata w rugby 2011
Karangahape Road – znana jako „K 'Road”, ulica w górnej części centrum miasta z barami, klubami, mniejszymi sklepami
Kelly Tarlton's Sea Life Aquarium – Akwarium i oceanarium na wschodnich przedmieściach Mission Bay, zbudowane w zestawie dawnych zbiorników do przechowywania ścieków, prezentujące pingwiny, żółwie, rekiny, ryby tropikalne, płaszczki i inne stworzenia morskie
MOTAT – Muzeum Transportu i Technologii w Western Springs
Mt Smart Stadium – Stadion wykorzystywany głównie do rozgrywek rugby i piłki nożnej, a także koncertów
Nowozelandzkie Muzeum Morskie – Zawiera wystawy i kolekcje związane z nowozelandzką historią morską
Ponsonby – Przedmieście i główna ulica bezpośrednio na zachód od centrum, znana ze sztuki, kawiarni i kultury
Queen Street – Główna arteria handlowa miasta
Rainbow’s End – Park rozrywki o powierzchni 9,3 ha, z centrum rozrywkowym dla dzieci w wieku od 8 lat, jest największym parkiem rozrywki w Nowej Zelandii
Sky Tower – Wieża telekomunikacyjna, najwyższa wolnostojąca konstrukcja na półkuli południowej, ma wysokość 328 m i ma kilka dostępnych dla publiczności poziomów
Spark Arena (Auckland City Arena) – Scena rozrywkowa na południu miasta, pierwszym koncertem na niej był koncert Rock Star Supernova w 2007 roku
Wiadukt Basin – Przystań i osiedle mieszkaniowe w centrum Auckland oraz miejsce regat o Puchar Ameryki w 2000 i 2003 roku
Stary Dom Rządowy – historyczna siedziba gubernatora i rządu Nowej Zelandii

Atrakcje przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]

Auckland Domiain – Najstarszy park w mieście, z 75 ha jest jednym z największych w mieście, zawiera cały krater i większość otaczających go tufów wulkanu Pukekawa
Maungawhau \ Mount Eden – Stożek wulkaniczny z trawiastym kraterem, najwyższy naturalny punkt przesmyku Auckland, oferujący 360-stopniowe widoki na miasto
Takarunga \ Mount Victoria – Stożek wulkaniczny z widokiem na centrum miasta
Maungakiekie \ One Tree Hill – Stożek wulkaniczny, dominujący w panoramie na południowych przedmieściach, z widokiem na oba porty miasta, będący miejscem upamiętnienia przelewu krwi Maorysów, po wycięciu drzewa na szczycie został obelisk
Rangitoto Island – Wyspa o długości około 5,5 km, będąca wygasłym wulkanem tarczowym, od II wojny światowej jest połączona groblą ze starszą wyspą Motutapu, stanowi wybitny element na wschodnim horyzoncie
Waiheke Island – Druga co do wielkości wyspa w zatoce Hauraki i znana z plaż, lasów, winnic i gajów oliwnych

Przemysł[edytuj | edytuj kod]

Edukacja[edytuj | edytuj kod]

Uniwersytet Auckland (The University of Auckland) – największy uniwersytet w Nowej Zelandii, założony w 1883
Auckland University of Technology
Unitec Institute of Technology
Auckland College of Education

Transport[edytuj | edytuj kod]

Miejski transport publiczny oparty jest o autobusy, pociągi i promy. Usługi miejskiej komunikacji są świadczone przez różne firmy transportowe, których praca jest koordynowana przez agencję ARTA (Auckland Regional Transport Authority). Port Manukau jest największym portem morskim w kraju. Miasto posiada międzynarodowy port lotniczy, który obsługuje około miliona pasażerów międzynarodowych miesięcznie.