Antoni Brochwicz-Lewiński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Antoni Brochwicz-Lewiński
podpułkownik dyplomowany artylerii podpułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia

5 września 1902
Wojsławice

Data śmierci

4 lutego 1990

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi

Antoni Bolesław Brochwicz-Lewiński (ur. 5 września 1902 w majątku Wojsławice, zm. 4 lutego 1990) – oficer dyplomowany artylerii Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany przez prezydenta RP na uchodźstwie generałem brygady, członek III Rady Rzeczypospolitej Polskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Antoni Bolesław Brochwicz-Lewiński urodził się 5 września 1902 roku w majątku Wojsławice. Był członkiem skautingu i Polskiej Organizacji Wojskowej. Od listopada 1918 roku do stycznia 1919 roku wziął udział w rozbrajaniu Niemców w Kaliszu oraz dowodził plutonem w kompanii zwiadowczej 29 pułku piechoty Ziemi Kaliskiej. Następnie kontynuował naukę w gimnazjum. W lipcu 1920 roku, w czasie wojny z bolszewikami, walczył w szeregach kompanii harcerskiej 221 pułku piechoty, a od sierpnia do grudnia 1920 roku – 18 pułku artylerii polowej. Po raz kolejny wrócił do gimnazjum.

24 września 1924 roku Prezydent RP Stanisław Wojciechowski mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 25 pułku artylerii polowej w Kaliszu[1]. 21 grudnia 1925 roku awansował na porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 11. lokatą w korpusie oficerów artylerii[2]. Do jesieni 1934 roku był oddelegowany z macierzystego pułku do Wojskowego Sądu Rejonowego Kalisz w charakterze oficera sądowego[3]. 3 listopada 1934 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1934–1936[4]. 27 czerwca 1935 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku i 48. lokatą w korpusie oficerów artylerii[5]. W październiku 1936 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przydzielony do dowództwa 17 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty w Gnieźnie na stanowisko I oficera sztabu. Później powierzono mu pełnienie obowiązków szefa sztabu tej dywizji. W październiku 1938 roku został przeniesiony do 17 pułku artylerii lekkiej w Gnieźnie, w którym odbył praktykę liniową na stanowisku dowódcy baterii i dywizjonu[6].

W październiku 1939 roku dostał się do niewoli radzieckiej. W październiku 1941 roku został referentem opieki w Dowództwie Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Na majora awansował ze starszeństwem z dniem 11 grudnia 1941 roku. W styczniu 1942 roku został szefem Oddziału Operacyjnego w Dowództwie PSZ w ZSRR, a w kwietniu tego roku szefem sztabu 6 Dywizji Strzelców. W styczniu 1943 roku został przeniesiony do 6 Lwowskiego pułku artylerii lekkiej na stanowisko zastępcy dowódcy pułku, lecz już w marcu został skierowany do dowództwa Armii Polskiej na Wschodzie, na stanowisko szefa Oddziału Operacyjnego. W grudniu 1943 roku został oficerem do zleceń generała dywizji Władysława Andersa, dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie i dowódcy 2 Korpusu. Od kwietnia 1944 roku pełnił służbę w Dowództwie 2 Korpusu.

W czerwcu 1944 roku został szefem sztabu 3 Dywizji Strzelców Karpackich. 1 lipca 1944 roku awansował na podpułkownika. W kwietniu 1945 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dowódcy 10 pułku artylerii ciężkiej. W październiku 1945 roku powrócił do Dowództwa 2 Korpusu na stanowisko szefa Wydziału Dobrobytu i Opieki nad Żołnierzem. Od września 1947 roku w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z 15 sierpnia 1955 roku[7].

12 marca 1957 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, August Zaleski powołał go na stanowisko członka Rady Rzeczypospolitej Polskiej. 28 marca 1957 roku Prezydent RP na Uchodźstwie zwolnił go z urzędu Ministra Obrony Narodowej i jednocześnie powierzył pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego rządu. 15 kwietnia 1957 roku Prezydent RP na Uchodźstwie mianował go Ministrem Obrony Narodowej w drugim rządzie Antoniego Pająka[8]. Prezydent RP na Uchodźstwie August Zaleski mianował go generałem brygady ze starszeństwem z 15 sierpnia 1962 roku w korpusie generałów[7][9]. 14 czerwca 1965 roku Prezydent RP na Uchodźstwie, August Zaleski zwolnił go z urzędu Ministra Obrony Narodowej i powierzył mu sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowego rządu[10]. 9 września 1963 roku, z tytułu pełnienia urzędu ministra, został członkiem III Rady Rzeczypospolitej Polskiej[11]. Wobec zgonu gen. broni Michał Tokarzewskiego-Karaszewicza 23 maja 1964 został mianowany pełniący tymczasowo czynności Generalnego Inspektorem Sił Zbrojnych[12]. Był członkiem Kapituły Krzyża Orderu Wojennego Virtuti Militari, powoływany 7 marca 1960[13], 7 marca 1964[14][15], 7 marca 1966[16][17], 24 marca 1970[18].

Grób Antoniego Brochwicz-Lewińskiego

Zmarł 4 lutego 1990 roku i został pochowany na Lambeth Cemetery (179 B2)[19].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 102 z 1 października 1924 roku, s. 561-562. Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 684, 760. Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 399, 491, tu jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
  2. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 136 z 23 grudnia 1925 roku, s. 736, tu jako „Bolesław Lewiński”.
  3. Rocznik oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 209, 693, tu również jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 179.
  5. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 28 czerwca 1935 roku, s. 72. W dalszym ciągu figurował w ewidencji wojskowej, jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
  6. Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939, Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego tom 23, Fundacja CDCN, Kraków 2003, ISBN 978-83-7188-691-1, s. 172, tu także jako „Bolesław Antoni Lewiński”.
  7. a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 79.
  8. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 30 kwietnia 1957 roku.
  9. Dembiński 1969 ↓, s. 1. Awans został ogłoszony w Dzienniku Personalnym Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych nr 14 z 1965 roku. W tym samym dzienniku ogłoszono awans Stefana Brzeszczyńskiego na generała brygady ze starszeństwem z 11 listopada 1962 roku..
  10. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 17 lipca 1965 roku, s. 11.
  11. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Nr 3, Londyn 14 września 1963 roku, s. 30.
  12. Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 maja 1964r.. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 16, Nr 3 z 24 czerwca 1964. 
  13. zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1960r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 25 maja 1960. 
  14. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1964r. o zwolnieniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 3 z 17 lipca 1965. 
  15. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1964r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 3 z 17 lipca 1965. 
  16. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1966r. o zwolnieniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 19 marca 1966. 
  17. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1966r. o powołaniu członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 4, Nr 1 z 19 marca 1966. 
  18. Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 marca 1970r. o powołaniu Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 2, Nr 1 z 14 kwietnia 1970. 
  19. Opracowanie stanu zachowania grobów rządowych w Wielkiej Brytanii [online], Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" im. Jana Olszewskiego [dostęp 2023-04-18] (pol.).
  20. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 17, Nr 4 z 15 września 1961. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]