Andrzej Kostenko – Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrzej Kostenko
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1936
Łódź

Zawód

operator filmowy, reżyser, scenarzysta

Współmałżonek

Pola Raksa
(1964–1970; rozwód)

Lata aktywności

od 1958

Andrzej Kostenko (ur. 24 czerwca 1936 w Łodzi) – polski operator filmowy, reżyser i scenarzysta, realizator filmów krótkometrażowych oraz filmów dokumentalnych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Zanim rozpoczął naukę w Szkole Filmowej w Łodzi, pracował jako oświetlacz w Wytwórni Filmów Fabularnych. Na Wydział Operatorski łódzkiej Filmówki dostał się dwa razy. Gdy trafił tam po raz pierwszy w 1954, już na pierwszym roku został skreślony z listy studentów. Studia rozpoczął ponownie po dwóch latach. Ukończył je w 1961. W trakcie studiów trafił na plan polsko-czeskiej komedii Zadzwońcie do mojej żony w reżyserii Jaroslava Macha, w której zagrał epizod. W tym samym roku wcielił się w Kolosa w filmie Jerzego Passendorfera Zamach, współpracował także z Romanem Polańskim przy jego pełnometrażowym debiucie Nóż w wodzie.

Zanim został autorem zdjęć, był operatorem kamery w filmach ze zdjęciami Jerzego Lipmana, były wśród nich filmy Janusza Nasfetera (Zbrodniarz i panna), Jerzego Stefana Stawińskiego (Rozwodów nie będzie) oraz Andrzeja Wajdy (Popioły). W latach 60. Kostenko rozpoczął współpracę z Jerzym Skolimowskim, razem z reżyserem pisał scenariusz do Bariery, Rąk do góry oraz nagrodzonego Złotym Niedźwiedziem na MFF w Berlinie filmu Start. Później był także autorem zdjęć do zrealizowanej przez Skolimowskiego noweli do filmu Dialog 20-40-60.

W 1967 roku w roli operatora pracował na planie debiutu reżyserskiego Witolda Leszczyńskiego Żywot Mateusza. Pięć lat później razem z Leszczyńskim zrealizował film Rewizja osobista – obaj napisali scenariusz, stworzyli razem zdjęcia i zajęli się reżyserią filmu. W 1977 już samodzielnie wyreżyserował dramat psychologiczny Sam na sam. Do głównych ról zaangażował Piotra Fronczewskiego i Jadwigę Jankowską-Cieślak, która za swoją kreację otrzymała nagrodę aktorską na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. W 1979 wyreżyserował jeszcze pięcioodcinkowy serial Przyjaciele. Mimo reżyserskich prób wciąż pracował jako operator zdjęć, współpracował m.in. z Barbarą Sass na planie telewizyjnej fabuły Ostatni liść.

Stworzył także wiele filmów krótkometrażowych. Jest autorem zdjęć do Ssaków w reżyserii Romana Polańskiego wyróżnionych Złotym Smokiem Wawelskim i Nagrodą Główną na festiwalu w Oberhausen. Z Polańskim współpracował przy realizacji etiud Dwaj ludzie z szafą i Lampa, a w krótkiej fabule reżysera Gdy spadają anioły zagrał zniewieściałego klienta szaletu. Był także autorem zdjęć do etiud fabularnych Witolda Leszczyńskiego Portret mężczyzny z medalem oraz Zabawa, za które otrzymał Dyplomy Honorowe na Festiwalu Etiud PWSFTviT w Warszawie. Jest także autorem zdjęć do filmów dokumentalnych Jerzego Bednarczyka (m.in. Mauthausen 1965 i Podróże Sołtysa Kierdziołka. Cz 1. Próba generalna).

W 1978 roku zrealizował według własnego scenariusza dokument Białowieża, nagrodzony nagrodą główną w kategorii filmu dokumentalnego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlovych Varach. Jest także obok Karla Martine i Wesa Cravena współautorem dokumentalnego obrazu The Evolution of Snuff. Zrealizował także animowany film Polacy na galeonie oraz dokumenty Powrót, O każdej porze i Świadek.

W 1995 wyreżyserował przedstawienie Teatru Telewizji Ekscelencja według opowiadania Fiodora Dostojewskiego. Dla Telewizji Polskiej realizował 7-odcinkowy serial Zaginiona, pracował także nad Lokatorami, Bulionerami oraz Helą w opałach, emitowanego w telewizji TVN.

Obecnie planuje nakręcenie swojego trzeciego filmu fabularnego[kiedy?]. Ma to być współczesna opowieść o lustracji zatytułowana Teczka, z Danutą Stenką i Piotrem Adamczykiem w rolach głównych.

Według dokumentacji IPN był Tajnym Współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa "Irena"[1]. W Archiwum IPN zachowały się dokumenty potwierdzające jego współpracę z SB oznaczone sygnaturą AIPN 00191/282[2].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W latach 1964–1970 był żonaty z aktorką Polą Raksą, z którą ma syna Marcina (ur. 1967)[3]. Jest ojcem scenarzystki i reżyser Natalii Kostenko.

Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]

Reżyseria[edytuj | edytuj kod]

Scenariusz[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody filmowe[edytuj | edytuj kod]

  • 1973: Rewizja osobista Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) "Skisłe Grono" dla najgorszego filmu

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Gańczak 2011 ↓, s. 144.
  2. Gańczak 2011 ↓, s. 348.
  3. POLA RAKSA. filmweb.pl. [dostęp 2021-05-30].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]