Andrzej Celiński (reżyser) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrzej Celiński
Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1961
Kraków, Polska

Zawód

reżyser, scenarzysta

Andrzej Celiński (ur. 28 czerwca 1961 w Krakowie) – polski reżyser, dramaturg, scenograf teatralny i filmowy.

Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, gdzie studiował na wydziałach aktorskim i reżyserskim. W dotychczasowej karierze zawodowej związany był z teatrami Śląska, Krakowa, Wrocławia, Ostrawy i Ołomuńca. Realizował filmy dokumentalne i teatry telewizji dla ČT (Česka Televize), HBO, TVN, TVP.

W roku 1998 w Teatrze im. L. Solskiego w Tarnowie zaprojektował scenografię i wyreżyserował sztukę „Szeherezada, czyli disco polo live” autorstwa K. Jaworskiego. Sztuka otrzymała nagrodę na Festiwalu Komedii oraz wyróżnienie za reżyserię (Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej). Przedstawienie „Usta Micka Jaggera” wyreżyserowane w teatrze Petra Bezruče w Ostrawie, wygrało w Pradze festiwal Prohlídka Českého Divadla (Przegląd Teatru Czeskiego) w sezonie 2002/2003, w roku kolejnym zostało zaproszone na prestiżowy przegląd twórczości teatrów europejskich – Festival Divadlo 2003. W roku 2004, reżyser zrealizował sztukę Tadeusza Słobodzianka „Merlin” (Teatr Arena Ostrawa). W roku 2005 wyreżyserował w Teatrze Narodowym w Ostrawie sztukę „The Pillowman” Martina McDonagha, a w dwa lata później „Niebezpieczne Związki” Laclose’a w adaptacji H. Hamptona. Jest autorem adaptacji i reżyserem „Misery” – sztuki na podstawie słynnego horroru Stephena Kinga, która została wystawiona w 2006 roku w „Divadlo Petra Bezruče” w Ostrawie. Na festiwalu dramaturgii współczesnej „Rzeczywistość Przedstawiona” w 2007 roku sztuka „Szwaczki” według tekstu Pawła Sali przyniosła nagrody dla aktorek odtwarzających główne role. W tym samym roku wyreżyserował sztukę „Maria Sabina” w Teatrze w Ołomuńcu (Moravské divadlo Olomouc), przeniesioną do teatru telewizji przez ČT (Česká Televize). W roku 2008 Andrzej Celiński napisał sztukę teatralną „Pokój Zwierzeń” – jej wystawienie w roku 2010 przyniosło wyreżyserowanemu przez autora przedstawieniu „Grand Prix” Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość Przedstawiona”[1].

W roku 2003 Andrzej Celiński zakończył montaż swojego autorskiego filmu dokumentalnego „Dworcowa ballada”. Tematem filmu była wegetacja „biezprizorników” (dzieci pozbawionych opieki dorosłych) na ulicach i dworcach rosyjskiej stolicy. Na Krakowskim Festiwalu Filmowym film zdobył nagrodę specjalną dla „najlepszego producenta polskich filmów krótkometrażowych i dokumentalnych” (wyraz uznania dla wielkiej i twórczej pracy). Film został zaproszony do udziału w pokazach festiwalowych Międzynarodowego Festiwalu w Amsterdamie, a w roku 2004 do Biarritz na Festiwal Internationale des Programmes Audiovisuels (największy festiwal twórczości telewizyjnej w Europie), gdzie zdobyła Grand Prix – FIPA D'OR 2004 (złota statuetka w kategorii film dokumentalny). Drugą nagrodą dla filmu była nagroda młodych Europejczyków (Prix du Jury des Jeunes Europeens FIPA 2004). Film wygrał Festiwal Filmów Dokumentalnych w Volda w Norwegii. Drugą nagrodą na festiwalu w Volda była Nagroda Publiczności. W latach 2003–2009 Celiński wyreżyserował krótkie formy dokumentalne: „Czas na teatr”, „Zakręcony świat”, „Kaegi”, „Szary” oparte na własnych scenariuszach i godzinny film na zamówienie stacji telewizyjnej HBOPierwsza Prosta”.

Na życzenie amerykańskiego producenta powstała kolejna wersja filmu „Dworcowa Ballada” pt. „Dzieci z Leningradzkiego”. Film zrealizowany w stylistyce „cinema verité” opowiada o beznadziejnym, pełnym okrucieństwa życiu młodych bohaterów „Dworcowej Ballady”. „Children of Leningradsky” był pokazywany w ramach Frame by Frame Festival w Nowym Jorku, Hot Springs 2004. Wziął też udział w festiwalu w Sundance powołanym przez Roberta Redforda dla promowania niezależnej twórczości filmowej. Największym wyróżnieniem dla filmu była nominacja do Nagrody Akademii Filmowej - Oscara (Academy Award), przyznawanego przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej w Los Angeles, w kategorii krótki dokument w roku 2005, oraz nagroda główna przyznana filmowi przez International Documentary Association. Film zdobył złotą statuetkę na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Manili na Filipinach. W roku 2006 Andrzej Celiński otrzymał za „Dzieci z Leningradzkiego” dwie nominacje do nagrody Emmy (reżyseria, montaż).

W roku 2014 stworzył fabularyzowany film dokumentalny Kabaret Śmierci, który opowiada o artystach żydowskiego pochodzenia, uwięzionych w gettach i obozach koncentracyjnych w okresie II wojny światowej, dla których sztuka i poczucie humoru, służyły jako broń w walce o przetrwanie czasów Holocaustu. 14 kwietnia 2015 Kabaret Śmierci zdobył złoty medal (Gold World Medal) w konkursie New York Festivals. w kategorii filmów dokumentalnych. W tym samym roku, film wygrał konkurs Prix Italia, nagroda Prix Italia[2] w kategorii „Sztuki performatywne – dokument o muzyce i sztuce” (Prix Italia: Performing Arts – Documentary on Music and Arts).

W roku 2017 wyreżyserował pierwszy odcinek cyklu dokumentalnego o ucieczkach z Auschwitz, pod tytułem "Podziemny schron"[1] Film otrzymał złoty medal (Gold World Medal) w kategorii "docudrama", w konkursie New York Festivals w Las Vegas w 2017 roku[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Zabrze. Yasmina Reza i Andrzej Celiński laureatami festiwalu dramaturgii [online], www.e-teatr.pl [dostęp 2018-10-29].
  2. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2018-10-29].
  3. Film „Ucieczka przez druty” o więźniach z Auschwitz nagrodzony w USA [online], TVP, PAP [dostęp 2018-10-29] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]