French
DeutschAndrzej Baj – Wikipedia, wolna encyklopedia
 porucznik piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 23 listopada 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1 marca 1969 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   | |
Andrzej Baj ps. „Wilski”, również używający pisowni „Bay” (ur. 23 listopada 1894[1][2], zm. 1 marca 1969 w Warszawie) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, członek POW, kawaler Krzyża Niepodległości i Krzyża Walecznych, burmistrz Terespola (1935–1939).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Wiosną 1919 roku wstąpił do organizującego się 34 pułku piechoty. W jego szeregach walczył na wojnie z bolszewikami. 3 lipca 1919 roku wyróżnił się męstwem w boju pod Horodyszczem, w czasie którego został ranny. Dowodził wówczas plutonem, który desantował się z motorówki nr IV, której dowódcą był ppor. mar. Karol Taube z Flotylli Pińskiej[3]. Następnie dowodził kompanią i awansował kolejno na chorążego i podporucznika[4]. W sierpniu 1920 roku wysadził most na Bugu pod Sławatyczami przed atakiem Armii Czerwonej. W 1921 roku został przeniesiony do rezerwy.
Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 6278. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych piechoty[5][6]. Posiadał przydział w rezerwie do 34 pp[7][8][9]. W 1934 roku, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Biała Podlaska. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IX. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[10].
W 1935 roku w wyborach samorządowych zostaje wybrany burmistrzem Terespola. Gospodarstwo wraz z młynem zostaje wydzierżawione, a on wraz z żoną przenosi się do Terespola. Był jednym z inicjatorów budowy Hal Targowych w Terespolu[11], nowoczesnej rzeźni miejskiej, wybrukowano kilka odcinków ulic oraz oświetlono miasto, przedłużając sieć elektryczną z Brześcia[12]. Na stanowisku burmistrza pracuje do połowy września 1939 r., a następnie ukrywa się przed Gestapo. Żona przenosi się w tym czasie do rodziny do Warszawy. Na przełomie 1939 i 1940 roku, używając pseudonimów „Wujek” i „Wilski”, organizował struktury Służby Zwycięstwu Polski w powiecie bialskim[13].
Zmarł w 1969 roku w Warszawie. Został pochowany na Starych Powązkach jako Andrzej Bay-Wilski (kwatera 83-4-16)[14].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości – 4 listopada 1933 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[15]
- Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921” – czterokrotnie[16]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z jedną gwiazdką – 2 lipca 1921[17]
- Odznaka Dywizji Podlaskiej „Za męstwo” – 1 sierpnia 1919[18]
- Odznaka Pamiątkowa Frontu Litewsko-Białoruskiego – 21 marca 1921[19]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 13, tu podano, że urodził się 10 listopada 1894 roku.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. tu także podano 10 listopada 1894 rok, jako datę urodzenia.
- ↑ Taube i Żukowski 1931 ↓, s. 7-9.
- ↑ Dyplom nr 8.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 546.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 484.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 13.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 225, 546.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 209.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 260, 1023.
- ↑ 80 lat Hal Targowych w Terespolu
- ↑ Górny 1939 ↓, s. 255.
- ↑ Samodzielony Okręg Lublin AK. Radosław Butryk Butryński. [dostęp 2019-02-26].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HELENA BROEL-PLATER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-10-29].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 26 stycznia 1922 roku, s. 56.
- ↑ Legitymacja L. 37/6862/Adj. podpisana przez dowódcę 9 Dywizji Piechoty pułkownika Mieczysława Ryś-Trojanowskiego.
- ↑ Dyplom nr 8 odznaki Dywizji Podlaskiej „Za męstwo” podpisany przez dowódcę dywizji gen. ppor. Antoniego Listowskiego.
- ↑ Zaświadczenie wystawione 21 marca 1921 roku przez adiutanta 34 pp por. Ignacego Banacha.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Bolesław Górny: Monografia powiatu bialskiego województwa lubelskiego. Biała Podlaska: Bolesław Górny, 1939.
- Kazimierz Bay, Barbara Wiesława Kaźmiruk: Jubileusz 300-lecia parafii Dołhobrody 1701-2001. Wydawnictwo - Drukarnia L-Print Zbigniew Lemiech, 2001.
- Karol Taube, Olgierd Żukowski: Zarys historii wojennej flotyll rzecznych. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.