Alina Gryficz-Mielewska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Alina Gryficz-Mielewska
Ilustracja
Alina Gryficz-Mielewska jako Gruszenka w filmie Bracia Karamazow (1921)
Imię i nazwisko

Alina Dębicka

Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1887
Miedzeszyn

Data i miejsce śmierci

24 kwietnia 1946
Łódź

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Andrzej Mielewski (1910–1916) Leon Grohman (1922–1937)

Alina Gryficz-Mielewska, właśc. Alina Dębicka z Jaxa-Dębickich, herbu Gryf[1], ps. Alina Gryficz, l°v. Mielewska, 2°v. Grohman[2] (ur. 22 kwietnia 1887 w Miedzeszynie, zm. 24 kwietnia 1946 w Łodzi) – polska aktorka.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończyła pensję sióstr Wizytek w Warszawie, po której odcięła się od rodziny i rozpoczęła przygotowania do zawodu pod kierunkiem Józefa Śliwickiego. Swoją karierę rozwijała pod pseudonimem Gryficz. Pierwsze kroki na scenie postawiła w teatrze w Łodzi, 17 września 1908 r. w roli Maryny („Wesele”). Następnie grała przez 2 sezony pod dyrekcją Aleksandra Zelwerowicza. W czerwcu 1909 r. zagrała infantkę („Cyd”) w Teatrze Małym w Warszawie, w latach 1910–1913 grała w Teatrze Popularnym w Łodzi pod dyrekcją Andrzeja Mielewskiego. Po wyjściu za niego za mąż zaczęła używać nazwiska Gryficz-Mielewska. W latach 1913–1917 grała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w teatrach: Nowoczesnym, Letnim i Rozmaitości w Warszawie. W 1919 r. zagrała w polskim filmie „Lokaj”. W 1920 r. rozpoczęła grę w Teatrze Polskim i Małym przez 2 sezony do 1922 r. Wystąpiła wówczas w niemieckich filmach berlińskiej wytwórni UFA, m.in. w „Braciach Karamazow”, „Tragedii mocnego człowieka” i „Madame de Trocadero”[2][3], w trakcie nagrywania „Braci Karamazow” w Berlinie poznała Leona Grohmana, za którego wyszła w 1922 r., po czym zakończyła karierę aktorską[4].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Była córką Eugeniusza Dębickiego i Wandy z Baczyńskich, pochodziła z ziemiańskiej[2], katolickiej rodziny[4]. Jej pierwszym mężem był Andrzej Mielewski[3], z którym miała syna, Andrzeja Dębickiego (ur. 1910[1]). Z drugim mężem, Leonem Grohmanem, również doczekała się syna – polityka i ekonomisty – Jerzego Grohmana (1922–2017). Rodzina mieszkała przy ul. Tylnej w Łodzi w pałacu Ludwika Grohmana[4]. Spoczywa w części katolickiej Starego Cmentarza w Łodzi[5].

Role[edytuj | edytuj kod]

Role teatralne:

  • Matylda Ricetti („Cierpki owoc”),
  • Monna („Ósma żona Sinobrodego”),
  • Mery („Szał”),
  • Amelia Tichard („Oj, mężczyźni, mężczyźni”),
  • Marta („Król”),
  • Natalia („Gęsi i gąski”),
  • Zuzanna Serignan („Awantura”),
  • Dora Dellenny („Pierwsza sztuka Fanny”),
  • Margrabina Prie („Maria Leszczyńska”),
  • Infantka („Cyd”),
  • Maryna („Wesele”),
  • Podlotek („Wojna podczas pokoju”)[2]

Filmy:

  • „Lokaj”
  • „Tragedia mocnego człowieka”
  • „Madame de Trocadero”[3]
  • „Bracia Karamazow” jako Gruszenka[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Alina Zofia Paulina «Gryficz» Jaksa-Dębicka h. Gryf [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-05-29].
  2. a b c d Alina Gryficz-Mielewska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-05-29].
  3. a b c Alina Gryficz-Mielewska w bazie filmpolski.pl
  4. a b c Grohmanowie mieli niemieckie pochodzenie, ale nie wyparli się polskości [online], plus.dzienniklodzki.pl, 23 kwietnia 2019 [dostęp 2021-05-29] (pol.).
  5. Alina Gryficz Milewska Grochmanowa (Jaxa-Dębicka) 1890 – 24 April 1946 w BillionGraves GPS Headstones | BillionGraves [online], billiongraves.com [dostęp 2023-01-28] (ang.).
  6. Alina Gryficz-Mielewska jako Gruszenka w filmie „Bracia Karamazow”, 1921.}