Alan Greenspan – Wikipedia, wolna encyklopedia

Alan Greenspan
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

6 marca 1926
Nowy Jork

Zawód, zajęcie

ekonomista

Narodowość

żydowsko-amerykańska

Tytuł naukowy

doktor

Alma Mater

Juilliard School
Uniwersytet Nowojorski

Stanowisko

przewodniczący Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej

Małżeństwo

1. Joan Mitchell (1952–1953)
2. Andrea Mitchell
(od 1997)

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Medal Departamentu Obrony za Wybitną Służbę Publiczną Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Alan Greenspan (ur. 6 marca 1926 w Nowym Jorku) – amerykański ekonomista pochodzenia żydowskiego, doktor nauk ekonomicznych, wieloletni przewodniczący Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej, Kawaler Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (KBE).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość i wykształcenie[edytuj | edytuj kod]

Ojciec Alana Greenspana, Herbert, pochodził z rodziny o korzeniach niemiecko-żydowskich, natomiast matka, Rose Goldsmith, była polską Żydówką z Buczacza[1]. Studiował w Juilliard School w latach 1943–1944. Tytuł Bachelor of Science z dziedziny ekonomii otrzymał w 1948, a magistra w 1950 roku. W 1977 roku został uhonorowany tytułem doktora ekonomii. Jego praca doktorska nie jest udostępniania od 1987 na jego prośbę[2]. Wszystkie tytuły zdobył na Uniwersytecie Nowojorskim. Studiował także na Uniwersytecie Columbia.

Poglądy i praca zawodowa[edytuj | edytuj kod]

W latach 50. i 60. XX wieku związany był z pisarką Ayn Rand i jej obiektywistycznym ruchem, promując nieskrępowany kapitalizm jako filozofię socjalną i ekonomiczną. Pisał artykuły do pism ruchu. Był także autorem kilku esejów w książce Rand Capitalism: the Unknown Ideal. Popierał system monetarny oparty na złocie i leseferyzm. Jednocześnie był mocno krytykowany przez członków ruchu Leonarda Peikoffa i Harry’ego Binswangera, którzy uważali, że praca dla Rezerwy Federalnej jest porzuceniem ideałów obiektywizmu i zasad wolnego rynku.

Przed jego pracą dla systemu rezerwy federalnej USA Alan Greenspan był prezesem Aluminum Company of America (Alcoa), Automatic Data Processing, Inc., Capital Cities/ABC, Inc., General Foods, Inc., J.P. Morgan & Co., Inc., Morgan Guaranty Trust Company of New York, Mobil Corporation i The Pittston Company.

W latach 1974–1977 był szefem Rady Doradców Ekonomicznych (Council of Economic Advisers) prezydenta Geralda Forda.

Szef systemu rezerwy federalnej USA[edytuj | edytuj kod]

2 czerwca 1987 prezydent Ronald Reagan mianował Alana Greenspana na szefa Rezerwy Federalnej, jako następcę Paula Volckera. Na jego nominację rynki zareagowały największymi w ciągu ostatnich pięciu lat spadkami – niektórzy uważali, że Greenspan będzie raczej politykiem. Senat zatwierdził go na tym stanowisku 11 sierpnia.

Już po dwóch miesiącach pracy musiał stawić czoło pierwszemu kryzysowi (czarny poniedziałek w 1987 r.).

18 maja 2004 został bezprecedensowo nominowany przez George’a W. Busha po raz piąty na szefa Rezerwy Federalnej. Łącznie to stanowisko zajmował podczas rządów czterech prezydentów – Ronalda Reagana, George’a H.W. Busha, Billa Clintona oraz George’a W. Busha.

Jako szef Rezerwy Federalnej Greenspan zakończył urzędowanie 31 stycznia 2006. Jego następcą został Ben Bernanke. Swoje wspomnienia, obserwacje i analizy spisał w autobiograficznej książce Era zawirowań.

Ocena działalności w Fed[edytuj | edytuj kod]

Zwolennicy polityki Alana Greenspana jako szefa Fed uważają, że dzięki przemyślanej polityce pieniężnej Stany Zjednoczone przeżywały jeden z najlepszych okresów prosperity w swojej historii, pomimo poważnych zagrożeń, takich jak wydarzenia 11 września 2001 roku.

Krytycy uważają, że polityka interwencji Fed w czasie kryzysów, takich jak np. upadek LTCM, sztucznie podtrzymywała zaufanie inwestorów do hossy, kosztem jednak zwiększonej podaży pieniądza. W czasie rządów Greenspana podaż pieniądza M3 wzrosła o 187% z 3,5 bln do ponad 10 bln dolarów, średnio o 5,8% rocznie (procent składany)[3][4], znacznie powyżej stopy wzrostu PKB. Na przykład w 2004 roku stopa procentowa Fed została ustalona na poziomie 1%, to jest poniżej inflacji[5]. Tak więc Fed w istocie dotował w tym czasie udzielanie kredytów. Zdaniem krytyków nadwyżka podaży pieniądza doprowadziła do powstania baniek spekulacyjnych, takich jak boom dotcomów w 2000 roku. Fed, nie interweniując, doprowadził do olbrzymiej, błędnej alokacji kapitału w gospodarce.

Podczas przesłuchania przed Kongresem 24 października 2008 Greenspan przyznał[6], że to jego błędy przyczyniły się do nienotowanego od wielu lat kryzysu finansowego, jaki pojawił się w tamtym roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alfabet Szewacha Weissa, „Rzeczpospolita”, 24.12.2009.
  2. ↑ Looking at Greenspan’s Long-Lost Thesis, Barrons.com.
  3. ↑ http://www.federalreserve.gov/releases/h6/hist/h6hist1.txt
  4. ↑ The Mess Greenspan Leaves [online], dailyreckoning.com [dostęp 2021-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-01-18].
  5. ↑ http://www.federalreserve.gov/fomc/fundsrate.htm
  6. ↑ Alan Greenspan przyczynił się do kryzysu finansowego. „Newsweek”, 2008-10-25. [dostęp 2015-12-02]. [zarchiwizowane z adresu]. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przewodniczący Rady Gubernatorów Systemu Rezerwy Federalnej
  1. Charles Hamlin (1914–1916)
  2. William P.G. Harding (1916–1922)
  3. Daniel Richard Crissinger (1923–1927)
  4. Roy A. Young (1927–1930)
  5. Eugene Meyer (1930–1933)
  6. Eugene R. Black (1933–1934)
  7. Marriner Stoddard Eccles (1934–1948)
  8. Thomas B. McCabe (1948–1951)
  9. William McChesney Martin (1951–1970)
  10. Arthur Burns (1970–1978)
  11. G. William Miller (1978–1979)
  12. Paul Volcker (1979–1987)
  13. Alan Greenspan (1987–2006)
  14. Ben Bernanke (2006–2014)
  15. Janet Yellen (2014–2018)
  16. Jerome Powell (od 2018)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alan_Greenspan&oldid=73573442”