Adam Zieliński (pisarz) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Zieliński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 czerwca 1929
Drohobycz

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 2010
Wiedeń

Zawód, zajęcie

pisarz, dziennikarz, politolog

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Adam Zieliński (ur. 22 czerwca 1929 w Drohobyczu, zm. 26 czerwca 2010 w Wiedniu) – polski prozaik, politolog i publicysta, od 1957 mieszkający w Austrii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Drohobyczu, wychował w Stryju, udało mu się przeżyć okres Holokaustu. Po wojnie znalazł się w Krakowie. Ukończył filologię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1952−1956 pracował jako dziennikarz w Polskim Radiu w Krakowie. W 1957 r. wraz z rodziną wyemigrował do Austrii, gdzie po kilku latach rozwinął działalność biznesową. Sprowadzał, głównie z Azji, towary na rynek europejski, w późniejszym okresie jego firma zadomowiła się także na Bałkanach[1]. Nostryfikował dyplom studiów dziennikarskich na Uniwersytecie Wiedeńskim. W 1982 r. uzyskał stopień doktora na Kensington University (USA) i pracował na stanowisku profesora[2]. Członek polskiego oraz austriackiego PEN-Clubu (do 2002 pełnił funkcję członka prezydium, po czym uzyskał godność senatora).

Na początku lat 90. chwycił za pióro – co było od dawna jego marzeniem. Jego książki (zob. poniżej) szybko pojawiały się na rynku polskim, były tłumaczone na niemiecki (niektóre z nich w tym języku powstawały), angielski, ukraiński oraz na kilka języków azjatyckich. Zieliński był prozaikiem swojej epoki. Jego prace koncentrują się wokół trzech tematów: Holokaustu, totalitaryzmu i Kresów wschodnich. O tych ostatnich pisał jak o Atlantydzie, z traumą, ale i z czułością oraz z emocjami. Dzięki swym podróżom poznał z autopsji różne wymiary totalitaryzmu zarówno w wersji europejskiej (faszyzm i komunizm) jak i azjatyckiej. Z jego świetnych nowel pisanych na ten temat emanuje wołanie o tolerancję i poszanowanie inności[1].

Z miejsc w których mieszkał i pracował, najbardziej ukochał Kraków i Wiedeń. Był kolekcjonerem sztuki i melomanem. Czynnie uczestniczył w życiu Polonii austriackiej. Był także hojnym donatorem na rzecz wielu instytucji, np. Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wielokrotnie honorowany międzynarodowymi i krajowymi odznaczeniami literackimi. Pochowany wraz z żoną Zofią z Wernerów (1929-2015) na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu (Stare Arkady, krypta 22)[3].

Wybrane utwory[edytuj | edytuj kod]

  • Die bucklige Welt: eine Reportage aus dem XX. Jahrhundert, Frankfurt am Main 1991; wydanie polskie Garbaty świat czyli Krótki reportaż z XX wieku, z niem. przełożyła Zofia Zielińska, Kraków 2004
  • Unweit von Wien: zeitgeschichtlicher Roman, Frankfurt am Main 1992, wydanie polskie Niedaleko Wiednia, wydanie angielskie Not far from Vienna, London 1995
  • Die stille Donau oder die grosse Hämaturie, ein zeitgeschichtlicher Roman, Frankfurt am Main 1994, wydanie polskie Cichy Dunaj, Warszawa 1994
  • Eine Rückkehr: ein zeitgeschichtlicher Roman, Frankfurt am Main 1996, wydanie polskie Powrót, Kraków 1996
  • Galicyjski prowincjusz, Kraków 1997, wydanie niemieckie Provinzler, Wiedeń 1997
  • Kanalia i inne opowiadania, Kraków 1998, wydanie niemieckie Die Kanaille und andere Erzählungen, Wien 1999, wydanie francuskie La canaille et autres récits, Dublin-Wien 1999
  • Gesichter (m)einer Zeit : Erzählungen, Frankfurt am Main 2000, wydanie polskie Twarze, Kraków 2000
  • Wien: ein Fall, Klagenfurt-Wien 2002
  • Rückkehr, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2004
  • Im freien Fall: Roman, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2004
  • Gebeutelt : eine Reportage aus dem XX. Jahrhunde, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2004
  • Die gekaufte Frau und andere Erzählungen, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2004
  • Am Lowarei-Pass und andere Reisen, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2004
  • Abgründe tun sich auf: Roman, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2004
  • Zawsze ku Europie, Kraków 2004
  • An der Weichsel: Roman, Klagenfurt-Ljubljana-Sarajevo 2006, wydanie polskie Nad Wisłą.
  • Begegnungen, Zwistigkeiten, Auferstehungen : [höre nie auf zu lernen : Erinnerungen] Klagenfurt 2007
  • Höre nie auf zu lernen : Begegnungen, Fehden, Versöhnungen: Erinnerungen, Klagenfurt 2007
  • Als die Russen nach Hirschberg kamen und andere Geschichten, Klagenfurt 2008
  • Siedem opowiadań galicyjskich, Warszawa 2009
  • Im Schtetl. Erzählungen, Klagenfurt 2010

Najważniejsze odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Nagrody literackie[edytuj | edytuj kod]

  • „Serce dla serca” (Lublin, 1998) przez Kapitułę Ko­ścioła Matki Boskiej Wniebowziętej
  • „Ex oriente lux” (Lublin, 1998) przez Fundację dla Zagadnień Słowiańskich
  • „Lutecja 98” (Paryż, 1998), przez Ka­pitułę Europejskich Nagród Honorowych
  • literacką im. J. Adamczewskiego (Kraków, 1999)
  • Laureat nagrody „Literatury” (Warszawa) za najlepszą prozę

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Postać - Adam Zieliński, "Tygodnik Przegląd" wersja elektroniczna - online [30.12.2019]
  2. ↑ Prof. dr Adam Zieliński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2018-03-16].[martwy link]
  3. ↑ Grab Adam Zieliński - Friedhöfe Wien - Info online [4.01.2020]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adam_Zieliński_(pisarz)&oldid=71758951”