Adam Kocur – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Bronisław Kocur
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1894
Kuźnia Raciborska

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1965
Frankfurt nad Menem

Prezydent Katowic
Okres sprawowania

30 maja 1928–
3 września 1939

P.o. kanclerza kurii dla Polaków we Frankfurcie nad Menem
Okres sprawowania

1957–1965

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1951

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi II stopnia Wielkopolski Krzyż Powstańczy
Od lewej prezydent Królewskiej Huty Wincenty Spaltenstein, prezydent Katowic Adam Kocur wraz z członkami śląskiego Sokoła w holu Sejmu śląskiego w 1934.
Tablica pamiątkowa w katowickiej archikatedrze

Adam Bronisław Kocur (ur. 1 maja 1894 w Kuźni Raciborskiej, zm. 12 stycznia 1965 we Frankfurcie nad Menem) – polski powstaniec, doktor praw, polityk, duchowny, główny komendant Policji Województwa Śląskiego (1926–1928), prezydent Katowic (1928–1939), wiceprezes Związku Związków Komunalnych Kas Oszczędności w 1939[1], major piechoty rezerwy Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Kuźni Raciborskiej k. Raciborza, w rodzinie chłopskiej. W gimnazjum w Raciborzu był członkiem kółka im. Tomasza Zana. Następnie studiował teologię we Wrocławiu. Był członkiem organizacji „Zet”. W latach 1914–1918 został powołany do armii niemieckiej.

Po wybuchu powstania wielkopolskiego wziął w nim udział jako dowódca batalionu. Następnie został oficerem 1 pułku Strzelców Bytomskich. Po udziale w II powstaniu śląskim pełnił służbę w sztabie Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Następnie służył w Policji Górnego Śląska. Był komendantem II sotni w Gliwicach, która z końcem września 1920 została przeniesiona do Bogucic. W nocy z 2 na 3 maja 1921 roku dowodził polskimi członkami tej organizacji przy rozbrajaniu niemieckich policjantów w Katowicach. Wraz z Walentym Fojkisem był przejściowo dowódcą grupy taktycznej. Podczas III powstania organizował Żandarmerię Górnego Śląska.

Zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W 1934 roku zajmował 362. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty. Pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Katowice i posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V[2]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 14. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[3].

W latach 1922–1926 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 2 grudnia 1926 roku do 17 lipca 1928 roku był komendantem głównym Policji Województwa Śląskiego. W roku 1928 uzyskał doktorat w Krakowie i został prezydentem Katowic[4] (pełnił tę funkcję do 3 września 1939 roku). Był posłem do Sejmu Śląskiego II–IV kadencji, działaczem Związku Powstańców Śląskich, Polskiego Związku Zachodniego oraz Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku. W dwudziestoleciu międzywojennym przewodniczył także Śląskiemu Towarzystwu Wystaw i Propagandy Gospodarczej[5]. Był inicjatorem i przewodniczącym komitetu budowy polskiego stadionu narodowego, którego projekt był gotowy w 1939 roku. Plan budowy pokrzyżowała niemiecka agresja na Polskę.

W latach II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych. Po wojnie pracował w UNRRA w Niemczech Zachodnich. W roku 1949 podjął studia teologiczne w Rzymie, a 22 grudnia 1951 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kard. Clemente Micary w bazylice św. Jana na Lateranie[6]. Od 1957 roku pełnił obowiązki kanclerza kurii dla Polaków w Niemczech we Frankfurcie nad Menem. Tam zmarł i został pochowany.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Jego imieniem została nazwana ulica w Katowicach-Szopienicach oraz Zespół Szkół Zawodowych nr 3 w Katowicach. W 1992 odsłonięto tablicę pamiątkową w katowickiej archikatedrze.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 309.
  2. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1934, L.dz. 250/mob. 34, s. 9, 917.
  3. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. XXXI, 601.
  4. Historia miasta - Katowice miastem www.mhk.katowice.pl [dostęp 2017-01-20]
  5. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922–1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 113. ISBN 978-83-7729-021-7.
  6. Ewa Wyglenda, Kocur Adam, [w:] Słownik biograficzny katolickiego duchowieństwa śląskiego XIX i XX wieku (pod redakcją Mieczysława Patera), Księgarnia św. Jacka, Katowice 1996, s. 177–178. ISBN 83-7030-177-0.
  7. M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  8. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i państwowej”.
  9. M.P. z 1931 r. nr 75, poz. 123 „za zasługi na polu wychowania fizycznego i rozwoju sportu”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Danuta Sieradzka, Prezydent Katowic w latach 1928–1939 Adam Kocur, Katowice, Muzeum Historii Katowic, 1992.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.