3. List Jana – Wikipedia, wolna encyklopedia

El Greco: Jan Ewangelista

Trzeci List św. Jana [3 J lub 3 Jan] – księga Nowego Testamentu przypisywana apostołowi Janowi, autorowi Ewangelii Jana, autor nazywa siebie prezbiterem (starszym). Wielu krytyków uważa, że autorem listu jest autor Pierwszego i Drugiego Listu Jana[1].

Co do miejsca i czasu powstania Listu nie można nic pewnego powiedzieć. Przypuszcza się, że powstał w końcu I wieku w Efezie[2].

Jest to raczej osobista kartka niż list. Zaadresowany jest do „umiłowanego Gajusa”. Gajus wspominany jest w kilku tekstach Nowego Testamentu (Dz 19,29; 20,4; Rz 16,23; 1 Kor 1,14), nie wiadomo jednak czy chodzi o tego samego Gajusa. Autor chwali Gajusa, wraz z Demetriuszem, przeciwstawiając ich Diotrefesowi, który stał prawdopodobnie na czele odrębnej wspólnoty i nie uznawał nad sobą władzy „starszego”[3].

Cel i przesłanie Listu[edytuj | edytuj kod]

List podkreśla znaczenie miłości, jako istotę życia chrześcijańskiego, przestrzega przed fałszywymi nauczycielami, być może chodzi tu o pierwszych zwolenników gnostycyzmu[2].

Ze względu na krótkość Listu brak głosów w najwcześniejszej tradycji poświadczających jego kanoniczność. Dopiero od końca IV wieku uznany został powszechnie za kanoniczny. Wątpliwości co do kanoniczności ożyło ponownie w okresie reformacji. Marcin Luter przypisał mu niższą kanoniczność[4].

Ważniejsze rękopisy i przekłady Listu[edytuj | edytuj kod]

3 List Jana został zachowany w kilku starożytnych rękopisach Nowego Testamentu. Spośród greckich wielkich kodeksów, kodeks Synajski, Aleksandryjski, oraz Watykański zawierają wszystkie trzy Listy Jana, podczas gdy Kodeks Efrema zawiera 3 Jana 3-15 wraz z 1 Jana 1,1-4. Kodeks Bezy utracił karty z greckim tekstem Listów Jana, zachował się jedynie łaciński tekst 3 Jana 11-15[5]. W 26 wydaniu Nestle-Alanda wykorzystano ponadto papirus 74, kodeks 025, 044, 048, 0251[6]. NA27 wykorzystuje w aparacie krytycznym minuskuły 33 i 1739[7], NA28 zrezygnowało z 0251 wprowadziło natomiast minuskuły 5, 81, 307, 436, 442, 642, 1175, 1243, 1448, 1611, 1735, 1852, 2344, 2492[8]. Ze starożytnych przekładów 3 List Jana zawiera Wulgata, przekład koptyjski w dialekcie saidzkim, przekład ormiański, Syro-Filoxena, oraz etiopski przekład[5]. Pomiędzy greckimi kopiami Listu oraz przekładami zachodzą niewielkie różnice i nie stwarzają one większych problemów w odtworzeniu oryginalnego brzmienia tekstu[9].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Cullmann 1968 ↓, s. 118.
  2. a b Chmiel 1996 ↓, s. 513.
  3. Cullmann 1968 ↓, s. 117-118.
  4. Chmiel 1996 ↓, s. 512.
  5. a b A. Plummer, (1890). The Epistles of St. John. Cambridge University Press, s. 63-64
  6. NA26, s. 16*.
  7. NA27, s. 62*.
  8. NA28, s. 66*.
  9. Brooke 1912 ↓, s. lxiv.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]