French
Deutsch19 Dywizja Grenadierów SS (2 łotewska) – Wikipedia, wolna encyklopedia
 Znak dywizji | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1944 |
| Rozformowanie | kwiecień 1945 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | Brigadeführer SS Heinrich Schuldt |
| Ostatni | Gruppenführer SS Bruno Streckenbach |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa Operacja Bagration | |
| Organizacja | |
| Numer | 19 |
| Podległość | |
19 Dywizja Grenadierów SS (2 łotewska) – dywizja Waffen-SS złożona z Łotyszy.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dywizja powstała w marcu 1944 z rozwinięcia 2 Łotewskiej Brygady Ochotniczej SS. Jej historia sięga jednak 1941 roku i jednostek: 2 Zmotoryzowanej Brygada SS (od kwietnia 1941), Łotewskiej Ochotniczej Brygady SS (od maja 1943), 2 Łotewskiej Ochotniczej Brygady SS (od października 1943) i 19 Łotewskiej Dywizji Ochotniczej SS (od stycznia 1944), które stały się bazą dla powstania 19 Dywizji Grenadierów Waffen-SS (2 łotewska). Kadrę oficerską i podoficerską w dywizji utworzonej z ochotników łotewskich stanowili Niemcy z 2 Zmotoryzowanej Brygady SS[1]. Od kwietnia do lipca 1944 roku wchodziła w skład 16 Armii, następnie od lipca do października tego roku w składzie 18 Armii i od października ponownie w składzie 16 Armii. W 19 Dywizji Grenadierów SS służył jako oficer m.in. Voldemārs Veiss, dowodził 42 pułkiem grenadierów Waffen-SS[1].
Do walki z Armią Czerwoną została skierowana przez dowództwo niemieckie w czerwcu 1944 roku w związku z rozpoczęciem przez ZSRR wielkiej letniej ofensywy. Wraz z innymi jednostkami niemieckimi i ochotniczymi formacjami SS toczyła boje pod Narwą. Po okrączeniu walczyła w tzw. kotle kurlandzkim. Jednostka słynęła z waleczności i z oddania sprawie nazistowskiej. W styczniu 1945 roku jej niedobitki trafiły pod dowództwo Standartenführera SS Villusa Janumsa z zamiarem wzięcia udziału w obronie stolicy III Rzeszy. Szlak bojowy zakończyła w Güterglück na Łabą, oddając się niewoli armii USA[1].
W 1950 r. Komisja Stanów Zjednoczonych do spraw Osób Przesiedlonych uznała, że jednostka ta nie była stroną wrogą wobec USA i przyznała jej kombatantom prawo do ubiegania się o azyl polityczny[2].
Dowódcy dywizji[edytuj | edytuj kod]
- Brigadeführer SS Heinrich Schuldt (od 7 stycznia 1944)
- Oberführer SS Friedrich-Wilhelm Bock (od 15 marca 1945)
- Gruppenführer SS Bruno Streckenbach (od kwietnia 1945)[1]
Skład dywizji[edytuj | edytuj kod]
- 42 pułk grenadierów Waffen-SS
- 43 pułk grenadierów Waffen-SS
- 44 pułk grenadierów Waffen-SS
- 19 pułk artylerii Waffen-SS, batalion fizylierów, dywizjon przeciwpancerny, batalion saperów, kompania zwiadowcza, kompania sanitarna, oddział poczty polowej SS, kompania weterynaryjna, batalion gospodarczy i dywizjon łączności[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Bishop 2015 ↓, s. 140.
- ↑ The Baltic Waffen SS Units are to be considered as separate and distinct in purpose, ideology, activities, and qualifications for membership from the German SS, and therefore the Commission holds them not to be a movement hostile to the Government of the United States under Section 13 of the Displaced Persons Act, as amended.Letter from Harry N. Rosenfield, Acting Chairman of United States Displaced Persons Commision, to Mr. Johannes Kaiv, Acting Consul General of Estonia, in re memorandum from the Estonian Committee in the United States zone of Germany on the question of former Estonian Legionnaires seeking admission to the United States under the Displaced Persons Act, as amended. September 13, 1950.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Chris Bishop: Zagraniczne formacje SS. Zagraniczni ochotnicy w Waffen-SS 1940-1945. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13701-1.
