French
DeutschŠkoda Transportation – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 Siedziba Škoda Transportation w Pilźnie. Przed budynkiem trolejbus Škoda 9Tr. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia | 1859 |
| Forma prawna | |
| Strona internetowa | |
Škoda Transportation a.s. ([ˈʃkɔda] ⓘposłuchaj) – czeskie przedsiębiorstwo przemysłu maszynowego z główną siedzibą w Pilźnie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki przedsiębiorstwa sięgają 1859, kiedy to hrabia Valdštejn założył w Pilźnie oddział swej fabryki maszyn i odlewni. W roku 1869 fabrykę wykupił jej główny inżynier Emil Škoda i od tego roku przyjęła ona jego nazwisko (jako tzw. Škodovy závody – Zakłady Škody). W 1899 następuje transformacja przedsiębiorstwa w spółkę akcyjną i przestawienie na produkcję broni. Po powstaniu Czechosłowacji w roku 1918 rozszerzono zakres produkcji o lokomotywy, samochody, samoloty, statki i inne.
Podczas II wojny światowej zakłady stały się ośrodkiem nazistowskiego przemysłu wojennego, a w kwietniu 1945 w wyniku nalotu aliantów zniszczone zostało 70% zakładów. Po wojnie przedsiębiorstwo znacjonalizowano i oddzielono od niego niektóre zakłady (m.in. fabrykę samochodów w mieście Mladá Boleslav – późniejsza Škoda Auto – i fabrykę samolotów w Pradze). Następuje przestawienie produkcji na potrzeby przemysłu ciężkiego, głównie państw bloku wschodniego. W latach 1951–1953 zakłady nosiły imię W.I. Lenina, ale z nazwy tej szybko zrezygnowano, gdyż odstraszała zagranicznych kontrahentów i powrócono do nazwy Škoda.
Po 1989 rozpoczęto prywatyzację, a w 1992 podjęto decyzję o wyborze tzw. „czeskiej drogi” podczas prywatyzacji (prywatyzacja bez udziału spółek zagranicznych). Spowodowało to problemy finansowe, ale groźbę bankructwa zażegnano w roku 1999 poprzez umowę z bankami. W kwietniu 2000 założono spółkę akcyjną Škoda Holding.
Od jesieni 2017 roku Škoda Transportation jest własnością grupy kapitałowej PPF. W maju 2018 r. zakończył się trwający od 2015 proces wykupu 100% akcji fińskiego producenta taboru Transtech[1].
Oddziały Škoda Holding[edytuj | edytuj kod]
- Energetyka:
- Škoda Power a.s.
- Škoda Power Pvt. Ltd.
- Škoda Jinma Turbine Ltd.
- Transport:
- Škoda Transportation a.s.
- Škoda Electric s.r.o.
- Škoda Vagonka, a.s
- Sibelektroprivod
- Škoda Ostrov s.r.o.
- VÚKV, a.s.
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
- środki transportu (lokomotywy, tramwaje, trolejbusy)
- obrabiarki
- energetyka
- badania i rozwój
Tramwaje[edytuj | edytuj kod]
Škoda wykorzystała lukę po największym producencie taboru tramwajowego w Czechach – zakładach ČKD w Pradze, które zostały wykupione przez koncern Siemens i zaprzestały produkcji tramwajów. Oprócz produkcji na rynek krajowy prowadzi także eksport.
Trójczłonowe wersje (03 T i 10 T) oznaczane są nazwą Astra (asynchronní tramvaj – tramwaj asynchroniczny), a w Brnie Anitra (asynchronní nízkopodlažní tramvaj – asynchroniczny tramwaj niskopodłogowy), zaś pięcioczłonowe (05 T, 06 T) nazwą Vektra (velkokapacitní tramvaj – tramwaj wielkopojemny).
Od roku 2002 jeden z kooperantów Škody – firma Inekon, podjęła wraz z przedsiębiorstwem komunikacyjnym miasta Ostrawy produkcję wozów Trio, bazujących na rozwiązaniach tramwaju 03 T. Od 2007 tramwaje Škody można również spotkać na ulicach Wrocławia, gdzie pojawił się najpierw model 16 T, a w 2011 19 T.
| Model | Lata budowy | Miejsca eksploatacji | Liczba sztuk |
|---|---|---|---|
| 03 T | 1997 – 2005 | Pilzno, Brno, Most i Litvínov, Ołomuniec, Ostrawa | 48 |
| 05 T | 2003 | Pilzno (prototyp) | 1 |
| 06 T | 2006 – 2007 | Cagliari (Włochy) | 9 |
| 10 T | 2001 – 2002 | Portland, Tacoma (USA) | 7 + 3 |
| 13 T | 2007 – | Brno (w produkcji) | 20 |
| 14 T | 2005 – 2009 | Praga | 60 |
| 15 T | 2010 – | Praga (w produkcji) | 250 |
| 15 T | 2010 – | Ryga (w produkcji) | 20 + 20 |
| 16 T | 2006 – 2007 | Wrocław | 17 |
| 19 T | 2010 – 2011 | Wrocław | 31 |
| 26 T | 2012 | Miszkolc | 31 |
| 30 T | 2013 – 2015 | Bratysława | 15 |
Trolejbusy[edytuj | edytuj kod]
Firma Škoda produkowała w swojej historii następujące typy trolejbusów:
| Model | Lata budowy | Miejsca eksploatacji | Liczba sztuk |
|---|---|---|---|
| 1Tr | 1936 | Praga | 1 |
| 2Tr | 1938 | Pilzno, Praga | 5 |
| 3Tr | 1941 – 1948 | Pilzno | 34 |
| 4Tr | 1942 | – | – |
| 5Tr | 1943 | – | – |
| 6Tr | 1949 | Brno, Pilzno | 16 |
| 7Tr | 1950-1955 | 173 | |
| 8Tr | 1955-1961 | 742 | |
| 9Tr | 1958-1981 | 7372 | |
| 10Tr | koniec lat 50. XX wieku | – | – |
| T 11 | 1964-1967 | 8 | |
| 12Tr | ? | ZSRR | ? |
| 13Tr | 1969 | ? | ? |
| 14Tr | 1972-2004 | 3852 | |
| 15Tr | 1988-2004 | 600 | |
| 16Tr | ? | ? | ? |
| 17Tr | 1987-1990 | Ostrawa | 3 |
| 18Tr | ? | ? | ? |
| 19Tr | ? | ? | ? |
| 20Tr | ? | ? | ? |
| 21Tr | 1995-2004 | 135 | |
| 22Tr | 1993-2004 | 13 | |
| 23Tr | ? | ? | ? |
| 24Tr | 2003-do dziś | ? | |
| 25Tr | 2004-do dziś | ? | |
| 26Tr | 2009-do dziś | ? | |
| 27Tr | 2009-do dziś | ? | ? |
| 28Tr | 2009-do dziś | ? |
Lokomotywy[edytuj | edytuj kod]
Zakłady Škoda produkowały lokomotywy parowe, spalinowe oraz elektryczne. Lokomotywy parowe oferowane były od 1920 do 1958 roku. Łącznie powstało ponad 3300 parowozów.
Škoda wyprodukowała pierwszą lokomotywę elektryczną już w 1928 roku. Od tego momentu powstało ponad 5500 egzemplarzy elektrowozów różnego typu. Wiele z nich zostało wyeksportowanych do ówczesnego ZSRR.
Typ 109E[edytuj | edytuj kod]
W drugiej połowie lat 90. w biurze konstrukcyjnym należącym do Škoda Transportation, rozpoczęto pracę nad całkowicie nową, elektryczną, wielosystemową lokomotywą przeznaczoną do prowadzenia pociągów pasażerskich z prędkością do 200 km/h. Nowy typ oznaczono jako 109E.
Aktualnie lokomotywy typu 109E posiadają České dráhy oraz Železnice Slovenskej republiky.
W 2013 roku niemiecki przewoźnik DB podpisał umowę na dostarczenie 6 składów pociągów pasażerskich[2] wyposażonych w lokomotywy 109E.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michał Szymajda, Škoda Transportation wyłącznym właścicielem fińskiego Transtechu [online], 22 maja 2018 [dostęp 2018-05-22] (pol.).
- ↑ Škoda Transportation Closed an Important Contract with DEUTSCHE BAHN.. Škoda Transportation, 2013-06-18. [dostęp 2013-12-03].