Vierde Franse Republiek

République française
 Voorlopige Regering van de Franse Republiek 1946 – 1958 Vijfde Franse Republiek 
Algerije 
Kaart
Gebieden rond 1950
Gebieden rond 1950
Algemene gegevens
Hoofdstad Parijs
Talen Frans
Geschiedenis van Frankrijk

Prehistorie
Kelten (vanaf 7e eeuw v.Chr.)


Romeinse tijd
Romeinen (51 v. Chr.-486)
Franken (vanaf 287)


Middeleeuwen
Frankische Rijk: (481-887/8)

Merovingen (481-751)
Karolingen (751-987)

West-Francië (843-987)
Koninkrijk Frankrijk: (987-1791)

Capetingen (987-1328)
Valois (1328-1589)

Vroegmoderne Tijd

Ancien régime
Vlag van Frankrijk (ca. 1632–1790).svg Bourbon (1589-1792)
Franse Revolutie (1789)

Vlag van Frankrijk (1790–1794).svg Koninkrijk Frankrijk (1791-1792)
Vlag van Frankrijk Frankrijk Eerste Republiek (1792-1804)
Vlag van Frankrijk Eerste Keizerrijk (1804-1815)
Vlag van Frankrijk (1814-1830).svg Restauratie (1815-1830)


Moderne Tijd
Vlag van Frankrijk Julimonarchie (1830-1848)
Vlag van Frankrijk Tweede Republiek (1848-1852)
Vlag van Frankrijk Tweede Keizerrijk (1852-1870)
Vlag van Frankrijk Derde Republiek (1870-1940/'46)
Vlag van Frankrijk Vichy-regime (1940-1944)
Vlag van Frankrijk Voorlopige Regering (1944-1946/47)
Vlag van Frankrijk Vierde Republiek (1946-1958)
Vlag van Frankrijk Vijfde Republiek (1958-heden)


Portaal  Portaalicoon  Frankrijk
Portaal  Portaalicoon Geschiedenis

Als Vierde Republiek geldt de episode in de Franse geschiedenis tussen het aftreden van Charles de Gaulle in 1946 en diens terugkeer naar het centrum van de macht in 1958.

Oprichting[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Franse grondwet van 1946 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Derde Republiek was in 1940 ten onder gegaan, en na de bevrijding wenste niemand haar te herstellen. Er werd een grondwetgevende vergadering gekozen, die in 1946 een ontwerp presenteerde.

De Senaat werd vervangen door de Conseil de la République zonder wetgevende bevoegdheden. De macht van Assemblée Nationale werd aanzienlijk versterkt, ten koste van die van president en regering. Charles de Gaulle, aan wie het presidentschap was toegedacht, was niet van plan "chrysanten te gaan onthullen" en trok zich mokkend terug op zijn landgoed in Colombey-les-Deux-Églises.

Instabiel[bewerken | brontekst bewerken]

De overmacht van de Kamer van Afgevaardigden leidde tot een snelle afwisseling van doorgaans zwakke regeringen. De gemiddelde regeringstermijn was een half jaar. De communisten, de gaullisten en vanaf 1956 de poujadisten droegen ook al niet bij aan de stabiliteit.

In 1954 werden enkele elementen uit de Derde Republiek teruggehaald. De Senaat werd hersteld, en de President kreeg weer de bevoegdheid om zelfstandig een kabinetsformateur aan te wijzen. Maar veel beter ging het daarna niet.

Einde[bewerken | brontekst bewerken]

Pierre Mendès France kon na de nederlaag van Dien Bien Phu (7 mei 1954) het Franse koloniale bewind in Indochina beëindigen, maar nog geen jaar later, in 1955, viel zijn regering over de Algerijnse Oorlog. Dezelfde oorlog betekende uiteindelijk in 1958 ook het einde van de Vierde Republiek zelf. Het Frans-Algerijnse leger, en met name de eenheid para's van generaal Jacques Massu, stak in mei over naar Corsica en bedreigde Marseille. Het scenario van de Spaanse Burgeroorlog tekende zich af totdat president René Coty een beroep deed op generaal De Gaulle. Deze kreeg vervolgens van het parlement haast dictatoriale bevoegdheden. Een half jaar later werd de grondwet voor de Vijfde Franse Republiek van kracht.

Presidenten[bewerken | brontekst bewerken]

Presidenten van de Vierde Republiek :

Premiers[bewerken | brontekst bewerken]

Premiers van de Vierde Republiek en de regeringen :

Premier kabinet periode
Paul Ramadier (SFIO) Kabinet-Ramadier 1 22 januari 1947 - 21 oktober 1947
Paul Ramadier (SFIO) Kabinet-Ramadier 2 22 oktober 1947 - 9 november 1947
Robert Schuman (MRP) Kabinet-Schuman 1 24 november 1947 - 19 juli 1948
André Marie (PRS) Kabinet-Marie 26 juli - 28 augustus 1948
Robert Schuman (MRP) Kabinet-Schuman 2 5 september - 7 september 1948
Henri Queuille (PRS) Kabinet-Queuille 1 11 september 1948 - 5 oktober 1949
Georges Bidault (MRP) Kabinet-Bidault 2 28 oktober 1949 - 7 februari 1950
Georges Bidault (MRP) Kabinet-Bidault 3 7 februari - 24 juni 1950
Henri Queuille (PRS) Kabinet-Queuille 2 2 juli - 4 juli 1950
René Pleven (UDSR) Kabinet-Pleven 1 12 juli 1950 - 28 februari 1951
Henri Queuille (PRS) Kabinet-Queuille 3 10 maart - 10 juli 1951
René Pleven (UDSR) Kabinet-Pleven 2 11 augustus 1951 - 7 januari 1952
Edgar Faure (PRS) Kabinet-Faure 1 20 januari - 28 februari 1952
Antoine Pinay (CNIP) Kabinet-Pinay 8 maart - 23 december 1952
René Mayer (PRS) Kabinet-Mayer 8 januari - 21 mei 1953
Joseph Laniel (CNIP) Kabinet-Laniel 1 28 juni 1953 - 16 januari 1954
Joseph Laniel (CNIP) Kabinet-Laniel 2 16 januari 1954 - 12 juni 1954
Pierre Mendès France (PRS) Kabinet-Mendès France 18 juni 1954 - 5 februari 1955
Edgar Faure (PRS) Kabinet-Faure 23 februari 1955 - 24 januari 1956
Guy Mollet (SFIO) Kabinet-Mollet 1 februari 1956 - 21 mei 1957
Maurice Bourgès-Maunoury (PRS) Kabinet-Bourgès-Maunoury 12 juni 1957 - 30 september 1957
Félix Gaillard (PRS) Kabinet-Gaillard 6 november 1957 - 15 april 1958
Pierre Pflimlin (MRP) Kabinet-Pflimlin 14 mei 1958 - 28 mei 1958
Charles de Gaulle (partijloos) Kabinet-De Gaulle 3 1 juni 1958 - 8 januari 1959

Tijdslijn van Franse grondwetten[bewerken | brontekst bewerken]