Turku

Turku
Zweeds: Åbo
Gemeente in Finland Vlag van Finland
Wapen van Turku
Kaart met de locatie van Turku
Situering
Voormalige provincie West-Finland
Landschap (maakunta) Varsinais-Suomi
Coördinaten 60°27'6"NB, 22°16'12"OL
Algemeen
Oppervlakte 245,63 km²
Inwoners
(2022)
197.900
(806 inw./km²)
Gemeentenummer 853
bron: Fins Bureau voor Statistiek
Foto's
Turku collage
Turku collage
De kathedraal van Turku

Turku (Zweeds: Åbo) is een stad in het zuidwesten van Finland, gelegen aan de monding van de rivier de Aura in de Oostzee en is de hoofdstad van de regio Varsinais-Suomi. Met 197.900 inwoners (2022) is Turku op vier na de grootste gemeente van Finland, maar het stedelijk gebied geldt na Helsinki en Tampere als het op twee na belangrijkste van het land.

Turku is een tweetalige gemeente met Fins als meerderheidstaal (± 89%) en Zweeds als minderheidstaal.

Turku was de hoofdstad van de provincie West-Finland tot de provincies van Finland opgeheven werden in 2010. In de stad wordt met Kerstmis de Finse 'Kerstvrede' uitgeroepen. In de voorstad Naantali bevindt zich de zomerresidentie van de Finse president. Voor de kust van Turku ligt de toeristische Finse archipel. Vanuit Turku vertrekken regelmatig veerboten naar de eilanden, maar ook naar Stockholm in Zweden; deze laatste doet dan ook Åland aan. Turku bezit ook een internationaal vliegveld.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Turku werd gesticht in 1229 en ontwikkelde zich in de 13e eeuw tot de eerste stad van Finland. De Zweden gebruikten de stad vervolgens eerst als bruggenhoofd en later als administratief centrum voor het ingelijfde Finse gebied. In de 13e eeuw werd Turku ook de eerste bisschopszetel van Finland. Turku is eeuwenlang de belangrijkste en grootste stad van het land geweest, een positie die pas midden 19e eeuw aan de nieuwe hoofdstad Helsinki werd afgestaan. De enige universiteit van het land was in Turku gevestigd van 1640 tot aan 1827, toen de grote brand van Turku bijna de volledige stad vernietigde en de universiteit met de nog resterende overheidsfuncties werd overgeplaatst naar Helsinki. De Vrede van Åbo, waarmee Zweden een deel van Zuidoost-Finland aan Rusland afstond, werd in 1743 in de stad ondertekend.

In januari 1940 werd Turku door de Sovjet-Unie meermaals gebombardeerd.[1]

Turku vierde in 1979 haar 750-jarig bestaan, onder meer met een uitvoering van de vierde symfonie van Aulis Sallinen. In 2011 was Turku samen met Tallinn de culturele hoofdstad van Europa.

Bezienswaardigheden[bewerken | brontekst bewerken]

Economie[bewerken | brontekst bewerken]

Turku is nog altijd een van de grootste steden van Finland en kent een veelzijdige economie. De belangrijkste werkgever is de dienstensector, maar de stad is tevens een belangrijke zeehaven en centrum van landbouw en industrie in Zuidwest-Finland. De belangrijkste producten die in Turku vervaardigd worden zijn machines en voedingsmiddelen. Er wordt veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van hightechindustrie, het Turku Science Park telt een groot aantal ondernemingen in de bio- en informatietechnologie. Daarnaast is toerisme een belangrijke inkomstenbron.

Onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

Turku heeft twee universiteiten: de Finstalige Universiteit van Turku, opgericht in 1920, en de enige Zweedstalige universiteit van het land, Åbo Akademi, opgericht in 1918. Daarnaast telt de stad enkele hogescholen (waaronder de grootste van Finland) en de Turku School of Economics and Business Administration.

Sport[bewerken | brontekst bewerken]

TPS Turku is de belangrijkste sportclub van Turku. Zowel in het voetbal als ijshockey is de club meervoudig landskampioen. IJshockeystadion HK-areena is groter dan het voetbalstadion Veritasstadion. FC Inter Turku is de tweede voetbalclub van Turku en werd in 2008 landskampioen. Het speelt haar wedstrijden eveneens in het Veritasstadion.

Turku was in 1991, 1997 en 2003 speelstad bij het WK ijshockey.

Stedenbanden[bewerken | brontekst bewerken]

Opmerkelijk is dat de partnersteden van Turku bijna allemaal de tweede stad in hun eigen land zijn. Dit komt doordat Turku vroeger de Finse hoofdstad was, maar dan is ingehaald door Helsinki (dat in 1812 de titel van hoofdstad kreeg), Espoo, Vantaa en Tampere; vandaar dat de stad vooral partnerschap aangaat met andere steden die ook "een bankje achteruit zijn geschoven".

Daarnaast zijn er samenwerkingsakkoorden met:

Geboren in Turku[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van personen uit Turku voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Zie de categorie Turku van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.