Station Schiphol Airport

Schiphol Airport
Afkorting	Shl
Opening	21 december 1978
Perrons	3 (eilandperrons)
Perronsporen	6[1]
Perrontoegang	roltrap, vaste trap, rolbaan en lift
Spoorlijn(en)	HSL-Zuid/HSL 4 Schiphollijn Westtak Ringspoorbaan
Stadsbus(sen)	Zie busverbindingen
Streekbus(sen)	Zie busverbindingen
R-net	Zie busverbindingen
Qliner	Zie busverbindingen
Nachtbus(sen)	Zie busverbindingen
Vervoerders
- Treinvervoerder	Arriva, NS, NS International, European Sleeper & Eurostar
- Busvervoerder	Arriva, Connexxion & GVB
Reizigers	73.830 (2022)[2] per dag (NS)
Ligging
Plaats	Luchthaven Schiphol
Coördinaten	52° 18′ 32″ NB, 4° 45′ 42″ OL
Externe link	NS-stationsinformatie
Portaal    Openbaar vervoer

Station Schiphol Airport ligt in het hart van de luchthaven Schiphol in de Schipholspoortunnel. Het station werd geopend op 21 december 1978 door prinses Beatrix en prins Claus, met een opvallend volledig rond stationsgebouw. In 1995 is dit gebouw gesloopt en werd het station geïntegreerd in het luchthavengebouw (Schiphol Plaza).

Tot en met dienstregeling 2015 heette het station Schiphol. In gedrukte publicaties (dienstregelingen, vertrekstaten, mededelingen van werkzaamheden, etc.) werd de naam begeleid door een vliegtuigsymbool, zodat het leek of dat symbool deel uitmaakte van de stationsnaam (Schiphol ). De naamborden op de perrons toonden het symbool niet. Op 13 december 2015 is de naam van het station gewijzigd in Schiphol Airport, om dit station voor internationale reizigers herkenbaarder te maken als luchthaven.^[3][4] Het vliegtuigsymbool is vervallen.

Niveaus[bewerken | brontekst bewerken]

Bovengronds bevinden zich de stationsvoorzieningen (loketten, informatiepanelen, etc.) in een hal die ook door luchtreizigers wordt gebruikt en onderdeel vormt van Schiphol Plaza. Er is daar geen apart "spoorstationgebied".

De perrons bevinden zich hieronder in een verbreed gedeelte van de Schipholspoortunnel.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Aanvankelijk liep de verkeersweg tussen het station en de terminal door. Reizigers die per vliegtuig aankwamen en met de trein verder wilden, gingen met hellingbanen onder de weg door (omlaag - omhoog) naar het stationsgebouw en daarna weer omlaag naar het perron. In omgekeerde richting was het: omhoog van perron naar stationsgebouw, omlaag - omhoog onder de weg door en verder omhoog naar de vertrekhal. Voor al deze bewegingen waren er doorlopende paden beschikbaar.

In 1995 werd de verkeersweg verwijderd zodat er een gelijkvloerse verbinding ontstond tussen station en aankomsthal.

Sporen en perrons[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn drie eilandperrons met in totaal zes sporen. Bijzonder voor dit station is dat de perrons niet alleen bereikbaar zijn via de gebruikelijke roltrappen (3 per perron), vaste trappen (1 per perron) en liften (1 per perron), maar ook via helling-rolbanen (4 per perron). De hellingbanen waren bedoeld voor reizigers om hun bagage op bagagekarretjes mee te nemen. Het gebruik van deze karretjes op perrons is later verboden en onmogelijk gemaakt door obstakels in de vorm van palen bovenaan de hellingbanen. Doordat luchtreizigers in de loop der jaren grootschalig gebruik gingen maken van rolkoffers waren bagagekarretjes niet meer zo belangrijk als voorheen.

Sinds 2006 hebben de eilandperrons 1/2 en 5/6 flexibele aankomst- en vertreksporen, d.w.z., slechts enkele minuten van tevoren wordt bepaald op welk van de twee sporen (1 of 2, respectievelijk 5 of 6), en dus aan welke zijde van het perron, een trein aankomt en vertrekt.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Aanvankelijk had het ondergrondse station drie sporen en twee perrons (één eilandperron met de huidige sporen 1 & 2 en een zijperron met het huidige spoor 3). In de jaren 90 is dit uitgebreid naar vier sporen. Het zijperron werd met het gereedkomen van spoor 4 uitgebreid tot (tweede) eilandperron. Uiteindelijk kwamen er na de verdubbeling van de Schipholspoortunnel sinds 2000 zes sporen en drie eilandperrons in gebruik. Tegelijkertijd is de spoorverdubbeling tot vier sporen tussen Amsterdam Riekerpolder en Hoofddorp in gebruik gekomen.

De bestaande perrons waren met ca. 340 meter al relatief lang. Ze waren daarmee al geschikt voor een trein van 12 rijtuigen. Maar ze werden toen zodanig verlengd dat ze ook geschikt zouden zijn voor twee gekoppelde bordeauxrode Eurostar-stellen met een totale lengte van 400 meter. Ook het nieuwe eilandperron kreeg dezelfde grote lengte.

Toekomst[bewerken | brontekst bewerken]

Schiphol Plaza krijgt een aanbouw. Zo ontstaat ruimte voor een apart treinreizigersgedeelte dat alleen met toegangspoortjes toegankelijk zal zijn. De verbouwing zou in 2022 van start moeten gaan en in 2025 klaar zijn.^[5]

Treinverbindingen[bewerken | brontekst bewerken]

Schiphol Airport is een station voor veel nationale en internationale verbindingen. De volgende treinen doen Schiphol aan in de dienstregeling 2024:

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

In 1978 werd de lijn Schiphol – Amsterdam Zuid in gebruik genomen. Het station Schiphol ligt in een bijna zes kilometer lange Schipholspoortunnel onder de luchthaven. In 1981 kwam de verbinding via Hoofddorp en Nieuw-Vennep naar Leiden in gebruik. Ook werd in hetzelfde jaar de Schiphollijn verlengd naar Amsterdam RAI en in 1986 kwam de verbinding via station Amsterdam Lelylaan en Sloterdijk naar station Amsterdam Centraal tot stand. In 1993 werd er verbinding met Weesp (en verder naar Almere en Hilversum) gemaakt.

Sinds 2004 is Schiphol via de Hemboog direct bereikbaar vanuit de regio Purmerend/Hoorn, sinds 2006 ook vanuit Utrecht via de Utrechtboog.

Sinds het eind van 2009 rijden er hogesnelheidstreinen via de HSL-Zuid naar en via Schiphol. Deze treinen hebben als bestemmingen Antwerpen, Brussel en Parijs. In Nederland wordt daarnaast ook Rotterdam aangedaan. De Intercity direct (voorheen de Fyra) en Eurostar (voorheen Thalys) rijden vanaf Amsterdam via het normale traject, langs Amsterdam Sloterdijk, via de Schipholspoortunnel naar Schiphol. Na een korte stop rijden deze treinen door om na station Hoofddorp het normale spoor te verruilen voor het spoor van de HSL-Zuid.

Busverbindingen[bewerken | brontekst bewerken]

Eerste busstation[bewerken | brontekst bewerken]

Op 8 mei 1967 werd voor de buslijnen van Maarse & Kroon die langs het nieuwe Schiphol Centrum werden verlegd een tijdelijk busstation geopend. Een oude afgedankte uit 1951 afkomstige Leyland Royal Tiger werd gebruikt als wachtruimte en haltekantoor. Inmiddels werden voorbereidingen getroffen voor een definitief busstation en stationsgebouw. Dit moderne gebouw, met plaats voor een reisbureau, was naar ontwerp van de architect E.A.Riphagen. Het busstation kreeg lange perrons met langgerekte abri's met een glazen wand in de lijnenstijl van de luchthaven. De officiële opening was op 27 augustus 1969 door de toenmalige burgemeester van de Haarlemmermeer.^[6] Vlakbij het busstation werd in 1978 het eerste ronde stationsgebouw van de spoorwegen geopend.

Naast busdiensten van Maarse & Kroon (sinds 1973 Centraal Nederland) werd het ook gebruikt door busdiensten van het GVB,^[7] het KLM Autobusbedrijf en touringcars. Het busstation en stationsgebouw hebben relatief maar kort bestaan en moest verdwijnen in de loop van de jaren tachtig door de ontwikkelingen op de luchthaven net als het bovengrondse ronde gebouw van het ondergrondse treinstation.

Huidig busstation[bewerken | brontekst bewerken]

Boven op het station ligt een busstation dat wordt aangedaan door bussen van Connexxion, GVB en Arriva. Het stripbusstation telt meerdere bushaltes per richting, die perrons B1 tot en met B20 worden genoemd. Gelede bussen gebruiken twee van dergelijke haltes.

Ontwikkeling aantal reizigers[bewerken | brontekst bewerken]

Het aantal door NS vervoerde reizigers (per gemiddelde werkdag) ontwikkelde zich sedert 2019 als volgt:

Zie de categorie Schiphol Airport train station van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.