Schaatsen op de Olympische Winterspelen

Het schaatsen op de Olympische Winterspelen vindt voor heren plaats sinds de eerste editie van de Winterspelen, gehouden in 1924. De verreden afstanden waren de 500 meter, de 1500 meter, de 5000 meter en de 10.000 meter. Alleen in de eerste editie werden ook medailles voor een allroundklassement vergeven. De 1000 meter is sinds de spelen van 1976 aan het programma toegevoegd.

Voor de dames stond het schaatsen voor het eerst op het programma bij de Olympische Winterspelen van 1932 als demonstratiesport met alleen Amerikaanse en Canadese schaatssters. De verreden afstanden waren de 500 meter, de 1000 meter en de 1500 meter. Vanaf 1940 zou het damesschaatsen volwaardig op het programma staan, maar door de Tweede Wereldoorlog werd dit uitgesteld tot 1960. Tijdens de Spelen van 1960 werd voor het eerst ook de 3000 meter verreden. De 5000 meter is geïntroduceerd op de Spelen van 1988.

Sinds de Winterspelen van 2006 in Turijn staat ook de ploegenachtervolging op het programma. De dames rijden zes ronden en de heren acht ronden. Sinds 2018 zijn ook op de massastart voor mannen en vrouwen medailles te winnen.

Edities[bewerken | brontekst bewerken]

Spelen	Jaar	Gaststad / Gastland	IJsbaan	Datum	Landen	Sporters			Ond.	Winnaar medaillespiegel
						Totaal	M	V
XXV	2026	Milaan en Cortina d'Ampezzo, Italië	Circolo Pattinatori Pinè (in Baselga di Pinè)	6–22 februari					14
XXIV	2022	Peking, China	National Speed Skating Oval	4–20 februari	27	166	87	79	14	Nederland
XXIII	2018	Pyeongchang, Zuid-Korea	Gangneung Science Oval (in Gangneung)	9–25 februari	29	180	100	80	14	Nederland
XXII	2014	Sotsji, Rusland	Adler Arena	7–23 februari	23	177	83	94	12	Nederland
XXI	2010	Vancouver, Canada	Richmond Olympic Oval (in Richmond)	12–28 februari	24	177	94	83	12	Zuid-Korea
XX	2006	Turijn, Italië	Oval Lingotto	10–26 februari	19	174	97	77	10	Verenigde Staten
XIX	2002	Salt Lake City, Verenigde Staten	Utah Olympic Oval (in Kearns)	8–24 februari	23	166	95	71	10	Nederland
XVIII	1998	Nagano, Japan	M-Wave	7–22 februari	25	171	92	79	10	Nederland
XVII	1994	Lillehammer, Noorwegen	Vikingskipet (in Hamar)	12–27 februari	21	150	89	61	10	Noorwegen
XVI	1992	Albertville, Frankrijk	Stade de Patinage Olympique	8–23 februari	23	154	95	59	10	Duitsland
XV	1988	Calgary, Canada	Olympic Oval	13–28 februari	21	141	88	53	10	DDR
XIV	1984	Sarajevo, Joegoslavië	Zetra Ice Rink	8–19 februari	24	139	87	52	9	DDR
XIII	1980	Lake Placid, Verenigde Staten	James B. Sheffield Olympic Skating Rink	13–24 februari	20	128	74	54	9	Verenigde Staten
XII	1976	Innsbruck, Oostenrijk	Olympia Eisstadion Innsbruck	4–15 februari	19	111	66	45	9	Sovjet-Unie
XI	1972	Sapporo, Japan	Makomanai Skating Centre	3–13 februari	18	118	67	51	8	Nederland
X	1968	Grenoble, Frankrijk	Anneau de Vitesse de Grenoble	6–18 februari	19	129	86	43	8	Nederland
IX	1964	Innsbruck, Oostenrijk	Olympia Eisstadion Innsbruck	29 januari – 9 februari	22	134	91	43	8	Sovjet-Unie
VIII	1960	Squaw Valley, Verenigde Staten	Squaw Valley Olympic Skating Rink	18–28 februari	17	103	73	30	8	Sovjet-Unie
VII	1956	Cortina d'Ampezzo, Italië	Meer van Misurina	26 januari – 5 februari	18	88	88	–	4	Sovjet-Unie
VI	1952	Oslo, Noorwegen	Bislettstadion	14–25 februari	14	67	67	–	4	Noorwegen
V	1948	Sankt Moritz, Zwitserland	Badrutts Park	30 januari – 8 februari	15	68	68	–	4	Noorwegen
-	1944	Toegekend aan Cortina d'Ampezzo, maar afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
-	1940	Toegekend aan Sapporo, maar afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
IV	1936	Garmisch-Partenkirchen, Duitsland	IJsbaan Rießersee Garmisch-Partenkirchen	6–16 februari	16	52	52	–	4	Noorwegen
III	1932	Lake Placid, Verenigde Staten	James B. Sheffield Olympic Skating Rink	4–15 februari	6	31	31	–	4 +3 d.	Verenigde Staten
II	1928	Sankt Moritz, Zwitserland	Badrutts Park	11–19 februari	14	40	40	–	4	Noorwegen
I	1924	Chamonix-Mont-Blanc, Frankrijk	Stade de Mont Blanc	25 januari – 5 februari	10	31	31	–	5	Finland

Onderdelen[bewerken | brontekst bewerken]

d = demonstratie-onderdeel

• = medaille-onderdeel

Olympische medaillewinnaars[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van olympische medaillewinnaars schaatsen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Medaillespiegel[bewerken | brontekst bewerken]

Bijgewerkt tot en met de Olympische Winterspelen 2022.

Plaats	Land	NOC	Goud 1	Zilver 2	Brons 3	Totaal	Mannen				Vrouwen
							1	2	3	T	1	2	3	T
1	Nederland	NED	48	44	41	133	25	30	26	81	23	14	15	52
2	Verenigde Staten	USA	30	22	19	71	20	13	8	41	10	9	11	30
3	Noorwegen	NOR	28	29	29	86	27	29	29	84	1	0	1	2
4	Sovjet-Unie	URS	24	17	19	60	12	10	9	31	12	7	10	29
5	Duitsland	GER	13	14	10	37	2	0	1	3	11	14	9	34
6	Canada	CAN	10	16	16	42	4	5	8	19	6	9	8	23
7	DDR	GDR	8	12	9	29	2	1	2	5	6	11	7	24
8	Finland	FIN	7	8	9	24	6	6	7	19	1	2	2	5
9	Zweden	SWE	9	4	5	18	9	4	5	18	-	-	-	-
10	Japan	JPN	5	10	11	26	1	4	7	12	4	6	4	14
11	Zuid-Korea	KOR	5	9	5	19	3	7	5	15	2	2	0	4
12	Rusland	RUS	3	6	7	16	1	4	2	7	2	2	4	8
13	Tsjechië	CZE	3	2	2	7	-	-	-	-	3	2	2	7
14	Bondsrepubliek Duitsland	FRG	3	0	0	3	2	0	0	2	1	0	0	1
15	China	CHN	2	3	4	9	1	-	1	2	1	3	3	7
16	Italië	ITA	2	1	4	4	2	0	3	5	-	1	1	2
17	Oostenrijk	AUT	1	2	3	6	0	1	2	3	1	1	1	3
	Polen	POL	1	2	3	6	1	0	1	2	0	2	2	4
19	Duits eenheidsteam	EUA	1	1	0	2	-	-	-	-	1	1	0	2
20	België	BEL	1	1	1	3	1	1	1	3	-	-	-	-
21	Wit-Rusland	BLR	0	1	0	1	0	1	0	1	-	-	-	-
	Noord-Korea	PRK	0	1	0	1	-	-	-	-	0	1	0	1
23	Kazachstan	KAZ	0	0	1	1	-	-	-	-	0	0	1	1
	Olympische atleten uit Rusland	OAR	0	0	1	1	-	-	-	-	0	0	1	1
Totaal			204	206	200	610	119	120	116	355	85	86	83	255

Reglementen[bewerken | brontekst bewerken]

Baan en accommodatie[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de Olympische Winterspelen moeten de wedstrijden in het hardrijden worden geschaatst op een 400 meter ISU-standaard kunstijsbaan met kunstmatig bevroren ijs. De ijsbaan moet omsloten zijn door een verwarmd gebouw om beschermd te zijn tegen weer en wind. Het gebied aan de binnenkant van de wedstrijdbaan (middenterrein) moet bereikbaar zijn zonder dat men over het oppervlak van de ijsvloer hoeft te gaan. Er moet voor een redelijk aantal zitplaatsen voor toeschouwers gezorgd worden tezamen met deugdelijke voorzieningen voor deelnemers, officials, gasten, televisie en andere media.^[1]

Deelnemersquota per onderdeel[bewerken | brontekst bewerken]

Per onderdeel op de Olympische Winterspelen heeft de ISU een quota voor het maximum aantal deelnemers vastgesteld. In onderstaande tabel zijn deze maximum quota per Winterspelen weergegeven.

Deelnemersquota per land per onderdeel[bewerken | brontekst bewerken]

Per onderdeel op de Olympische Winterspelen heeft de ISU een quota voor het maximum aantal deelnemers per land vastgesteld. In onderstaande tabel zijn deze maximum quota per land per onderdeel per Winterspelen weergegeven. Tevens heeft de ISU een quota vastgesteld voor het totaal aantal mannen en vrouwen per land. Ten slotte heeft het IOC nog een quota vastgesteld voor het totaal aantal deelnemers bij het langebaanschaatsen.

Loting[bewerken | brontekst bewerken]

De loting voor de startvolgorde bij de Olympische Winterspelen vindt plaats voor iedere enkele afstand.

Klassieke afstanden[bewerken | brontekst bewerken]

Voor elke loting worden de deelnemers in groepen geplaatst, gebaseerd op hun individuele rangorde in de “Special Olympic Qualification Classification” (SOQC). Rijders zonder uitslagen van SOQC wedstrijden zullen daarna worden gerangschikt overeenkomstig hun best behaalde goedgekeurde kwalificatietijd.
Gebaseerd op hun individuele rangorde worden de ingeschreven rijders in vier groepen geplaatst:

Op de 5000 meter dames en de 10.000 meter heren worden echter vier (4) deelnemers in iedere groep geplaatst; de vier best gerangschikte deelnemers in groep I, de volgende vier in groep II, enz.
In geval van een gelijke stand in de SOQC ranglijst wordt de onderlinge rangschikking tussen de betreffende deelnemers, indien nodig voor de groepsindeling, door loting beslist

De deelnemers die in dezelfde groep zijn geplaatst vormen paren door loting van hun startnummers. De startvolgorde van de paren is als volgt: de eerste twee gelote deelnemers van groep V vormen het eerste paar op de betreffende afstand. Indien echter een oneven aantal deelnemers is ingeschreven, zal de eerst gelote deelnemer van groep V in het eerste paar alleen rijden. Nadat groep V is geloot, volgt groep IV, III enz.

Twee deelnemers die hetzelfde ISU lid/NOC (land) vertegenwoordigen mogen niet in hetzelfde paar starten.

Ploegenachtervolging[bewerken | brontekst bewerken]

De ploegenachtervolgingswedstrijden worden georganiseerd met een serie afvalronden, (kwartfinales, halve finales, finales en andere plaatsingsritten) zodat de finale omloop een beslissende wedstrijd is voor de Olympische gouden en zilveren medaille. De kwartfinales (QF) worden gereden in een time-trial vorm. Een tijden-ranglijst van de deelnemende teams zal worden bepaald door de finish-tijden van de teams. Als een team in de rit wordt ingehaald door een ander team, moeten beide teams toch finishen om een resultaat te krijgen voor deze tijden ranglijst. Bij een gelijke stand (als meerdere teams een gelijke tijd behalen), dan zal het team met een betere SOQC rangorde worden beschouwd als beter geplaatst. De halve finales (SF), finales en plaatsingsritten zullen worden gereden in de vorm van eliminatie ritten.

De samenstelling van ritten van de kwartfinales zal worden bepaald door een open loting tussen de ingeschreven teams.

De teams met de vier snelste tijden van de kwartfinales, plaatsen zich voor de halve finales; de teams met de snelste 5e en 6e tijden plaatsen zich voor de C-finale, en de twee overblijvende teams plaatsen zich voor de D-finale. Het winnende team van de kwartfinales wordt aangeduid met QF(1), de tweede snelste met QF(2) etc.
De halve finales worden als volgt gereden:
000 eerste halve finale, SF1: QF(1) tegen QF(4)
000 tweede halve finale, SF2: QF(2) tegen QF(3)

Na de voltooiing van de halve finales, zullen de 4 teams die zich niet kwalificeerden van de kwartfinales plaatsingsritten rijden voor de eindrangschikking plaatsen 5–8. Eerst zal een D-finale worden geschaatst tussen de twee teams met de langzaamste tijden van de kwartfinales om de plaatsen 7 en 8 te bepalen. Daarna zal een C-finale worden gereden tussen de twee snelste teams van de in de kwartfinales uitgeschakelde teams om de eindrangschikking van de plaatsen 5 en 6 te bepalen.

De winnaars van elke halve finale zullen doorgaan naar de A finale om te strijden om de gouden en zilveren medailles. De verliezers van de halve finales zullen in de B-finale strijden om de bronzen medaille (de verliezer eindigt op plaats 4). De B-finale zal eerst worden verreden.

De kwartfinales worden op de eerste wedstrijddag van de ploegenachtervolgingswedstrijden verreden; de halve finales en alle finales (inclusief plaatsingsritten) worden op een volgende dag verreden.

Massastart[bewerken | brontekst bewerken]

De massastart wedstrijd zal worden georganiseerd met een eliminatie fase (halve finales) waar de deelnemers zich kwalificeren voor de finale en beslissende rit. De samenstelling van de twee halve finales SF 1 en SF 2 zal als volgt worden gebaseerd op de SOQR ranglijst van de ingeschreven deelnemers:
000De best gerangschikte deelnemer zal worden geplaatst in SF 1.
000 De als 2e en 3e gerangschikte deelnemers in SF 2.
000 De als 4e en 5e gerangschikte deelnemers in SF 1. etc.

In elke halve finale rit zal echter maximaal één deelnemer van hetzelfde ISU/NOC lid zijn. De tweede gerangschikte deelnemer van hetzelfde lid zal daarom moeten worden geplaatst in een andere halve finale dan de best gerangschikte deelnemer.
Als een deelnemer geen SOQR rangschikking heeft, zal de deelnemer worden beschouwd, dezelfde SOQR rangschikking te hebben als de niet deelnemende schaatser van hetzelfde land met de beste SOQR ranking.

De 8 best gerangschikte rijders van elke halve finale kwalificeren zich voor de massastart finale. In de finale krijgen de deelnemers als volgt helmcap-nummers:
De winnaar van SF 1 krijgt nr. 1, de winnaar van SF 2 krijgt nr. 2, de tweede gerangschikte rijder van SF 1 krijgt nr. 3, de tweede gerangschikte rijder van SF 2 krijgt nr. 4, etc.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

• Schaatsen op de Aziatische Winterspelen
• Schaatsen op de Olympische Jeugdwinterspelen
• Schaatsen op het Europees Olympisch Jeugdfestival
• Olympische records