French
DeutschRomeinse Curie
De Romeinse Curie (Latijn: Curia Romana) is het bestuursapparaat van de paus en wordt gevormd door de organen van de Heilige Stoel die de paus bijstaan in het vervullen van zijn taken als hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk.
Het woord curie is afgeleid van het Latijnse curia, dat verwijst naar de plaats waar in de klassieke oudheid de Romeinse senaat vergaderde. Later werd de term gebruikt om het paleis van de vorst aan te duiden en stilaan ook voor het ‘vorstelijke huis’, de hofhouding die de vorst bijstond in zijn bestuurstaak.
De term curie wordt ook wel gebruikt voor de bestuursorganen van een bisdom. In dat geval gaat het om een diocesane curie.
Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
In de middeleeuwen was er een strijd tussen de macht van de concilies (conciliarisme) en de hofhouding van de paus: de curie.
Hoewel paus Martinus V (1417-1431) door het Concilie van Konstanz (1414-1418) werd gekozen om uit de strijd tussen drie pausen te geraken, nam hij geen enkele bevoegdheid aan uit handen van de curie. Ook zijn opvolger paus Eugenius IV (1431-1447) ontbond ijlings het Concilie van Bazel (in 1433) toen dat te veel weerstand bood.
Met het Motu proprio Integrae servandae van 7 december 1965 gaf paus Paulus VI nieuwe statuten aan het Heilig Officie, dat sindsdien Congregatie voor de Geloofsleer heette. De apostolische constitutie Regimini Ecclesiae Universae van deze paus van 15 augustus 1967 bevatte een algehele reorganisatie van de curie en wordt gezien als de grondwet van de Heilige Stoel. Het aantal congregaties werd beperkt tot maximaal tien en vele veranderden van naam. Er kwamen raden en secretariaten bij en ook de bevoegdheid van het staatssecretariaat werd ingrijpend gewijzigd.
Met de apostolische constitutie Pastor Bonus van 28 juni 1988 voerde paus Johannes Paulus II een nieuwe hervorming van de curie door, die tegemoetkwam aan de nieuwe noden van een sterk geïnternationaliseerde Kerk.
Paus Franciscus kondigde op 5 juni 2022 een nieuwe apostolische constitutie af, Praedicate Evangelium. Alle congregaties en pauselijke raden werden opgeheven; hun taakgebieden werden opgenomen in de nieuw ingestelde dicasterieën.
Onder het bewind van paus Franciscus is het aantal vrouwen dat een bestuurlijke functie in de Curie bekleedt, toegenomen. In 2023 is een kwart van de medewerkers van de Curie vrouw.[1]
Samenstelling van de Romeinse Curie[bewerken | brontekst bewerken]
De Romeinse Curie bestaat uit de volgende organen en instellingen. Het Staatssecretariaat staat aan het hoofd.
| Staatssecretariaat | Secretaris | |
|---|---|---|
| Staatssecretariaat | Pietro Parolin | |
| 1e afdeling: Algemene Zaken | Edgar Peña Parra | |
| 2e afdeling: Betrekkingen met Staten en Internationale Organisaties | Paul Gallagher | |
| 3e afdeling: Diplomatieke Staf van de Heilige Stoel | Luciano Russo | |
| Dicasterieën | Prefect | |
|---|---|---|
| Dicasterie voor Evangelisatie | paus Franciscus | |
| 1e afdeling: Fundamentele Kwesties van de Evangelisatie in de Wereld | Rino Fisichella[2] | |
| 2e afdeling: Eerste Evangelisatie en de Nieuwe Particuliere Kerken | Luis Antonio Tagle[2] | |