Rangenstructuur van het nationaalsocialisme

De rangenstructuur van het nationaalsocialisme is vergelijkbaar met de rangen van de Wehrmacht. In deze tabel zijn ook opgenomen de paramilitaire organisaties en de jongerenorganisaties van nazi-Duitsland vanaf 1933 tot 1945. De nazi-organisatie gebruikte een hiërarchische structuur volgens het Führerprinzip (leidersbeginsel) en georiënteerd aan het rang systeem van de Wehrmacht^[1].

Rangenstructuur van het nationaalsocialisme in vergelijking met de Wehrmacht[bewerken | brontekst bewerken]

NAVO-rang	Wehrmacht			Schutzstaffel (SS)^[2]		Sturmabteilung (SA)	NSKK	NSFK	RAD^[3]	Hitlerjugend				NSDAP
NAVO-rang	Heer, Luftwaffe	Kriegsmarine	Heeresverwaltung (HV)^[4]	Waffen-SS	Allgemeine SS	Sturmabteilung (SA)	NSKK	NSFK	RAD^[3]	Hitlerjugend (HJ)	Deutsches Jungvolk (DJ)	Bund Deutscher Mädel (BDM)	Jungmädel (JM)	NSDAP
	Führer Adolf Hitler
	Reichsmarschall des Großdeutschen Reiches^[5]			Oberste Führer der Schutzstaffel		Oberste SA-Führer	–	–	–	–	–	–	–	18 Reichsleiter der NSDAP
OF-10	Generalfeldmarschall	Großadmiral	–	Reichsführer-SS^[6]^[7]		Chef des Stabe der SA^[8] (Chef van de Staf der SA)	Korpsführer	Korpsführer	Reichsarbeitsführer	Reichsjugendführer				Gauleiter
OF-9	Generaloberst	Generaladmiral	–	SS-Oberst-Gruppenführer und Generaloberst der Waffen-SS^[9](SS-Kolonel-groepsleider en Kolonel-generaal der Waffen-SS)	SS-Oberst-Gruppenführer (SS-Kolonel-groepsleider)	–	–	Ehrenführer	Generaloberstfeldmeister (geïntroduceerd 1945)	Stabsführer	–	–	–	Haupt-Befehlsleiter
OF-8	General (per wapenvak)	Admiral	Generalober- stabsintendant	SS-Obergruppenführer und General der Waffen-SS(SS-Oppergroepsleider en Generaal der Waffen-SS)	SS-Obergruppenführer (SS-Oppergroepsleider)	SA-Obergruppenführer(SA-Oppergroepsleider)	NSKK-Obergruppenführer	NSFK-Obergruppenführer	Generalfeldmeister (geïntroduceerd 1945)	-	–	Obergauführerin	Reichsreferentin	Ober-Befehlsleiter
OF-7	Generalleutnant	Vizeadmiral	Generalstabsintendant / Ministerialdirektor	SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Waffen-SS(SS-Groepsleider en Luitenant-generaal der Waffen-SS)	SS-Gruppenführer (SS-Groepsleider)	SA-Gruppenführer(SA-Groepsleider)	NSKK-Gruppenführer	NSFK-Gruppenführer	Obergeneralarbeitsführer	-	–	Gauführerin	Gebietsmädelführerin	Befehlsleiter
OF-6	Generalmajor	Konteradmiral	Korpsintendant	SS-Brigadeführer und Generalmajor der Waffen-SS(SS-Brigadeleider en Generaal-majoor der Waffen-SS)	SS-Brigadeführer (SS-Brigadeleider)	SA-Brigadeführer(SA-Brigadeleider)	NSKK-Brigadeführer	NSFK-Brigadeführer	Generalarbeitsführer	Obergebietsführer	–	–	Hauptmädelführerin	Haupt-Dienstleiter Ober-Dienstleiter Dienstleiter

OF-5	Geen equivalent	Kommodore	–	SS-Oberführer (SS-Opperleider)		SA-Oberführer (SA-Opperleider)	NSKK-Oberführer	NSFK-Oberführer	–	–	–	–	–	Haupt-Bereichsleiter Ober-Bereichsleiter Bereichsleiter
OF-5	Oberst	Kapitän zur See	Obekriegsgerichtsrat	SS-Standartenführer (SS-Regimentsleider)		SA-Standartenführer (SA-Regimentsleider)	NSKK-Standartenführer	–	Oberstarbeitsführer	Gebietsführer	–	Untergauführerin	Bannmädelführerin	Haupt-Abschnitssleiter Ober-Abschnitssleiter Abschnittsleiter
OF-4	Oberstleutnant	Fregattenkapitän	Oberintendaturrat	SS-Obersturmbannführer (SS-Opperstormbanleider) (eenheid vergelijkbaar met bataljon)		SA-Obersturmbannführer (SA-Opperstormbanleider)	NSKK-Obersturmbannführer	NSFK-Obersturmbannführer	Oberarbeitsführer	Hauptbannführer	Oberjungstammführer	–	–	Haupt-Gemeinschaftsleiter Ober-Gemeinschaftsleiter
OF-3	Major	Korvettenkapitän	Remontenvorsteher	SS-Sturmbannführer (SS-Stormbanleider)		SA-Sturmbannführer (SA-Stormbanleider)	NSKK-Sturmbannführer	NSFK-Sturmbannführer	Arbeitsführer	Oberbannführer	Jungstammführer	Mädelringführerin	Ringführerin	Gemeinschaftsleiter
OF-2	Hauptmann	Kapitänleutnant	Stabsapotheker	SS-Hauptsturmführer (SS-Hoofdstormleider)(eenheid vergelijkbaar met compagnie)^[10]		SA-Hauptsturmführer (SA-Hoofdstormleider)	NSKK-Hauptsturmführer	NSFK-Hauptsturmführer	Oberstfeldmeister	Bannführer	Hauptfähnleinführer	–	Hauptgruppenführerin	Haupt-Einsatzleiter
OF-1	Oberleutnant	Oberleutnant Zur See	Heeresjustizinspektor	SS-Obersturmführer (SS-Opperstormleider)		SA-Obersturmführer (SA-Opperstormleider)	NSKK-Obersturmführer	NSFK-Obersturmführer	Oberfeldmeister	-	Oberfähnleinführer	–	–	Ober-Einsatzleiter
OF-1	Leutnant	Leutnant zur See	Waffenmeister	SS-Untersturmführer (SS-Onderstormleider)		SA-Sturmführer (SA-Stormleider)	NSKK-Sturmführer	NSFK-Sturmführer	Feldmeister	–	Fähnleinführer	Mädelgruppenführerin	Jungmädelgruppenführerin	Einsatzleiter

OR-8	Stabsfeldwebel Fahnenjunker-Stabsfeldwebel	Stabsoberbootsmann	–	SS-Sturmscharführer (SS-Stormschareleider)(eenheid vergelijkbaar met peloton)		SA-Haupttruppführer (SA-Hoofdtroepleider)	NSKK-Haupttruppführer	NSFK-Haupttruppführer	Unterfeldmeister	–	–	–	–	Haupt-Bereitschaftsleiter
OR-7	Oberfeldwebel	Oberbootsmann	–	SS-Hauptscharführer (SS-Hoofdschareleider)		SA-Obertruppführer (SA-Oppertroepleider)	NSKK-Obertruppführer	NSFK-Obertruppführer	Obertruppführer	-	Oberjungzugführer	–	–	Haupt-Bereitschaftsleiter
OR-7	Fahnenjunker-Oberfeldwebel	Oberfähnrich zur See	–	SS-Standartenoberjunker	–	–	–	–	–	–	–	–	–	Ober-Bereitschaftsleiter
OR-6	Feldwebel	Stabsbootsmann Bootsmann	–	SS-Oberscharführer (SS-Opperschareleider)		SA-Truppführer (SA-Troepleider)	NSKK-Truppführer	NSFK-Truppführer	Truppführer	–	Jungzugführer	Mädelscharführerin	Jungmädelscharführerin	Bereitschaftsleiter
OR-6	Fahnenjunker-Feldwebel	Fähnrich zur See	–	SS-Standartenjunker	–	SA-Truppführer (SA-Troepleider)	NSKK-Truppführer	NSFK-Truppführer	Truppführer	–	Jungzugführer	Mädelscharführerin	Jungmädelscharführerin	Bereitschaftsleiter
OR-5	Unterfeldwebel	Obermaat	–	SS-Scharführer (SS-Schareleider)		SA-Oberscharführer (SA-Opperschareleider)	NSKK-Oberscharführer	NSFK-Oberscharführer	–	–	Oberjungenschaftsführer	–	–	Haupt-Abteilungsleiter
	Fahnenjunker-Unterfeldwebel	–	–	SS-Oberjunker	–	–	–	–	–	–	–	–	–	Haupt-Abteilungsleiter
	Unteroffizier	Maat	–	SS-Unterscharführer (SS-Onderschareleider)		SA-Scharführer (SA-Schareleider)	NSKK-Scharführer	NSFK-Scharführer	Untertruppführer	–	Jungenschaftsführer	Mädelschaftsführerin	Jungmädelschafts- führerin	Ober-Abteilungsleiter
	Fahnenjunker-Unteroffizier	Seekadett	–	SS-Junker	–	–	–	–	–	–	–	–	–	Arbeitsleiter

OR-4	Stabsgefreiter	Matrosen-oberstabsgefreiter	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–	–
OR-4	Stabsgefreiter	Matrosen- stabsgefreiter	–	–	–	–	–	–	–	-	–	–	–	–
OR-3	Hauptgefreiter (alleen Luftwaffe)	Matrosen- hauptgefreiter	-	–	–	–	–		Hauptvormann	–	–	–	–	–
OR-3	Obergefreiter	Matrosen- obergefreiter	–	SS-Rottenführer (SS-Sectieleider)		SA-Rottenführer (SA-Sectieleider)	NSKK-Rottenführer	NSFK-Rottenführer	Obervormann	-	Oberhordenführer	–	–	Oberhelfer
OR-2	Gefreiter	Matrosengefreiter	–	SS-Sturmmann (SS-Stormman)		SA-Sturmmann (SA-Stormman)	NSKK-Sturmmann	NSFK-Sturmmann	Vormann	-	Hordenführer	–	–	Helfer
OR-1	Obersoldat e.g. Oberschütze, Obergrenadier, Oberkanonier etc.	Matrose	–	SS-Obersoldat e.g. SS-Oberschütze, SS-Obergrenadier, SS-Oberkanonier, etc.	–	–	–	–	–	–	–	–	–	NSDAP:^[11] Anwärter (Parteigenosse Pg.) Anwärter (nicht Pg.)
OR-1	Soldat e.g. Schütze, Grenadier, Kanonier, etc.	Matrose	–	SS-Soldat e.g SS-Schütze, SS-Grenadier, SS-Kanonier, etc.	SS-Mann (SS-Man)	SA-Mann (SA-Man)	NSKK-Mann	-	Arbeitsmann	Hitlerjunge	Pimpf^[12]	BDM-Mädel	Jungmädel
	Wehrmacht			SS		SA			RAD	HJ				NSDAP

Opmerking:
De tabel is niet compleet, dat wil zeggen dat niet alle nazi-organisaties en alle nazi-rangen hierin vertegenwoordigd zijn. De nieuwe stichting van vele organisaties en hun betrokkenheid bij de nationaalsocialistische systeem, zoals: Deutsche Arbeitsfront, Nationalsozialistische Volkswohlfahrt, NS-Frauenschaft, Nationalsozialistischer Deutscher Studentenbund, Nationalsozialistischer Deutscher Dozentenbund, Reichsluftschutzbund) waar ook vele organisatiestructuren werden gecreëerd volgens het Führerprinzip (leidersbeginsel).

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

Literatuur[bewerken | brontekst bewerken]

Weiß, Hermann. Biographisches Lexikon zum Dritten Reich. Frankfurt am Main, Duitsland, 2002, ISBN 3-596-13086-7. (Fischer 13086 Die Zeit des Nationalsozialismus).
Benz, Wolfgang. Wie wurde man Parteigenosse? Die NSDAP und ihre Mitglieder. Frankfurt am Main, Duitsland, 2009, ISBN 978-3-596-18068-4 (Fischer 18068 Die Zeit des Nationalsozialismus).

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel NS-Ranggefüge op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Comparative ranks of Nazi Germany op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Weiß, Hermann. Biographisches Lexikon zum Dritten Reich. Frankfurt am Main, Duitsland, 2002, ISBN 3-596-13086-7.

↑ Biographisches Lexikon zum Dritten Reich, Appendix
↑ “The SS: Hitler´s Instrument of the Terror“, appendix, p. 250, services rangen van de SS en de equivalenten van de Wehrmacht. Copyright 1994 door Brown Packaging Books Ltd., Londen.
↑ De NSDAP- en RAD-rangen zijn niet altijd gelijk aan die van de Wehrmacht.
↑ De rangen insignes van de Heeresverwaltung – HV (Heer administratie) zijn gedeeltelijk vergelijkbaar met die van de Marineverwaltung (Kriegsmarine administratie), en ook met die van de Militaire administratie in de bezette gebieden.
↑ In essentie een "ijdelheidsrang" gecreëerd door Hitler in 1940, voor Hermann Göring alleen.
↑ In 1934, Heinrich Himmler's titel werd een actuele rang na de Nacht van de Lange Messen. Vanaf dat punt werd de Reichsführer-SS de hoogste rang in de SS en werd op papier beschouwd als de equivalent van een Generalfeldmarschall in de Wehrmacht; hoe dan ook toen Himmler's positie en autoriteit groeide in Nazi-Duitsland, groeide "de facto" zijn rang ook in zekere zin. McNab, Chris. (2009) The SS, pp. 9, 30, 46-47
↑ De rang van SS-Volksmarschall was gepland voor introductie en een mogelijke bevordering van een Waffen-SS Generaloberst. Aan het einde van de WO II kon de rang niet vastgesteld worden.
↑ Citaat: "Schlag nach!, Bibliographisches Institut AG., Leipzig, 1938, S.203"
↑ Verordening van de Waffen-SS, 3e (jaarlijkse) volume – Berlijn, 15 juni 1942 – nummer 12 – p.46: “De Reichsführer-SS gaf de orde betreffende de spelling van de nieuwe rang van “SS-Oberst-Gruppenführer” (citaat: “SS-Oberst-Gruppenführer” (en: SS-Hoogste-groepenleider – OF-9), teneinde om verwarring te voorkomen met een SS-Obergruppenführer (en: SS-Hogere-groepenleider – OF-8)”. (Citaat van Klietmann in “Field grey, 13e volume Nr.1, Berlijn 1967)
↑ Na het ontnemen van de macht van de SA in de zomer van 1934, werd in de SS Sturmhauptführer hernoemd in Hauptsturmführer. De rang werd hernoemd in SS-Hauptsturmführer (SS-Hoofdaanvalsleider). In lijn met de vorming van de SA-Defensie ploegen (SA-Wehrmannschaften) in 1939/40 werd het ook hernoemd in Hauptsturmführer in de SA en andere nazi-organisaties.
↑ Organisationsbuch der NSDAP 1943 Parteigen. Polit. Leiter Uniformen Symbole, Seiten 27a.
↑ Pimpf = Het jongste lid van de jeugdbeweging in Nazi-Duitsland.

[Biographisches_Lexikon_zum_Dritten,_Appendix_Reich-1] Biographisches Lexikon zum Dritten Reich, Appendix

[2] “The SS: Hitler´s Instrument of the Terror“, appendix, p. 250, services rangen van de SS en de equivalenten van de Wehrmacht. Copyright 1994 door Brown Packaging Books Ltd., Londen.

[Anm_1-3] De NSDAP- en RAD-rangen zijn niet altijd gelijk aan die van de Wehrmacht.

[4] De rangen insignes van de Heeresverwaltung – HV (Heer administratie) zijn gedeeltelijk vergelijkbaar met die van de Marineverwaltung (Kriegsmarine administratie), en ook met die van de Militaire administratie in de bezette gebieden.

[5] In essentie een "ijdelheidsrang" gecreëerd door Hitler in 1940, voor Hermann Göring alleen.

[6] In 1934, Heinrich Himmler's titel werd een actuele rang na de Nacht van de Lange Messen. Vanaf dat punt werd de Reichsführer-SS de hoogste rang in de SS en werd op papier beschouwd als de equivalent van een Generalfeldmarschall in de Wehrmacht; hoe dan ook toen Himmler's positie en autoriteit groeide in Nazi-Duitsland, groeide "de facto" zijn rang ook in zekere zin. McNab, Chris. (2009) The SS, pp. 9, 30, 46-47

[7] De rang van SS-Volksmarschall was gepland voor introductie en een mogelijke bevordering van een Waffen-SS Generaloberst. Aan het einde van de WO II kon de rang niet vastgesteld worden.

[8] Citaat: "Schlag nach!, Bibliographisches Institut AG., Leipzig, 1938, S.203"

[9] Verordening van de Waffen-SS, 3e (jaarlijkse) volume – Berlijn, 15 juni 1942 – nummer 12 – p.46: “De Reichsführer-SS gaf de orde betreffende de spelling van de nieuwe rang van “SS-Oberst-Gruppenführer” (citaat: “SS-Oberst-Gruppenführer” (en: SS-Hoogste-groepenleider – OF-9), teneinde om verwarring te voorkomen met een SS-Obergruppenführer (en: SS-Hogere-groepenleider – OF-8)”. (Citaat van Klietmann in “Field grey, 13e volume Nr.1, Berlijn 1967)

[10] Na het ontnemen van de macht van de SA in de zomer van 1934, werd in de SS Sturmhauptführer hernoemd in Hauptsturmführer. De rang werd hernoemd in SS-Hauptsturmführer (SS-Hoofdaanvalsleider). In lijn met de vorming van de SA-Defensie ploegen (SA-Wehrmannschaften) in 1939/40 werd het ook hernoemd in Hauptsturmführer in de SA en andere nazi-organisaties.

[11] Organisationsbuch der NSDAP 1943 Parteigen. Polit. Leiter Uniformen Symbole, Seiten 27a.

[12] Pimpf = Het jongste lid van de jeugdbeweging in Nazi-Duitsland.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]