President van Frankrijk

President van de Franse Republiek
Président de la République française
In gebruik sinds:
Periode: 1848 – 1852
1870 – 1940
1947 – heden
Wapen van de Franse Republiek
Kantoor
Aanspreekvorm Monsieur le Président de la République
Son Excellence
Residentie Élysée
Ambtstermijn 5 jaar
Geschiedenis
Eerste Lodewijk Napoleon Bonaparte
Ontstaan in 10 december 1848
Huidige Emmanuel Macron
Sinds 14 mei 2017
Overig
Salaris € 231.732 (per jaar)
Website www.elysee.fr
Portaal  Portaalicoon   Politiek
Frankrijk
Politiek in Frankrijk


Politiek van Frankrijk


Portaal
Portaalicoon Politiek & Frankrijk Portaalicoon

De President van de Franse Republiek (Frans: Président de la République française), in het dagelijkse spraakgebruik de president van Frankrijk, is het verkozen staatshoofd van Frankrijk, tevens coprins van Andorra. De Franse president is een van de weinige staatshoofden binnen de Europese Unie die daadwerkelijke politieke macht uitoefenen en dan ook aanwezig is bij vergaderingen van de Europese Raad. De huidige president is Emmanuel Macron, die op 14 mei 2017 François Hollande opvolgde. Macron won in de presidentsverkiezingen van 2017 in de tweede en beslissende ronde van 7 mei, met 66,1 procent van de stemmen. Hij werd herkozen voor een tweede ambtstermijn in 2022.

Bevoegdheden[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds de invoering van de Vijfde Republiek door Charles de Gaulle zijn de bevoegdheden van de president fors uitgebreid, met name op het gebied van het buitenlands beleid. De president is ook de opperbevelhebber van de Krijgsmacht van Frankrijk. Hoewel wetgeving het domein is van de minister-president en het parlement, heeft de president zowel formeel als informeel (volgens de Franse Grondwet) significante macht.

Wellicht zijn belangrijkste bevoegdheid is dat de president de minister-president mag kiezen. Echter, omdat het parlement het kabinet mag wegsturen, is zijn keuze beperkt tot een premier die door een meerderheid van de Assemblée wordt ondersteund. Als een meerderheid van het parlement een andere politieke kleur heeft dan die van de president, dan is een zogenaamde cohabitation nodig.

Ambtstermijn[bewerken | brontekst bewerken]

Oorspronkelijk (sinds 1958) was de ambtstermijn van de president zeven jaar. Sinds een referendum hierover in 2000 is de ambtstermijn ingekort tot vijf jaar, dezelfde als de maximale zittingsduur van het parlement. Hiermee wordt het risico op een cohabitation in de laatste twee jaar van een presidentiële termijn verkleind. De president kan echter eenmaal vervroegd het parlement ontbinden en verkiezingen uitschrijven, als hij meent daarmee zijn positie te zullen versterken. Dat kan echter toch anders uitpakken, zoals Jacques Chirac ondervond in 1997. President Chiracs tweede ambtstermijn (vanaf 2002 tot 2007) was de eerste die vijf jaar heeft geduurd. Een Franse president kan maximaal één keer worden herkozen.[1]

Verkiezing[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Franse presidentsverkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Een presidentskandidaat heeft 500 handtekeningen nodig van lokale, regionale of nationale afgevaardigden, waarvan er totaal ongeveer 37.000 zijn.[2]

De verkiezing van de Franse president vindt plaats in (zo nodig) twee rondes, om zeker te stellen dat de president met een meerderheid van uitgebrachte stemmen wordt verkozen. Tenzij in de eerste ronde één kandidaat een absolute meerderheid behaalt, wat sinds 1958 niet is voorgekomen, gaan de twee kandidaten met de meeste stemmen door naar een tweede ronde, twee weken na de eerste.

Opvolging[bewerken | brontekst bewerken]

In geval van overlijden of aftreden van de president wordt de voorzitter van de Senaat interim-president. Hij heeft niet alle bevoegdheden van het presidentschap, en mag bijvoorbeeld niet de Assemblée ontbinden of ministers benoemen en ontslaan. Alain Poher is als enige interim-president geweest, en wel twee keer. Als ook de interim-president wegvalt, neemt de regering de bevoegdheden van de president over.

De regering moet zo snel mogelijk presidentsverkiezingen organiseren in de interim-periode.

Residentie[bewerken | brontekst bewerken]

De officiële residentie van de president is het Élysée-paleis in Parijs.

Presidenten[bewerken | brontekst bewerken]

Zie Lijst van presidenten van Frankrijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Presidenten uit de Vijfde Republiek[bewerken | brontekst bewerken]