Philips Harmonie

De Philips Harmonie, een harmonieorkest uit Eindhoven, is op 8 juni 1911 opgericht als bedrijfsorkest van elektronicaconcern Philips. Nog steeds is de harmonie nauw verbonden met het Philipsconcern. Het als Philips Harmonie bekendstaande orkest is feitelijk onderdeel van een stichting met de naam Stichting Philips' Harmonie. Let op de apostrof: deze wordt in de praktijk weggelaten.

Tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw bestond het bedrijfsorkest uitsluitend uit mannelijke Philips- medewerkers. Onder ander door Operatie Centurion, waarbij een aantal Philipsactiviteiten vervreemd werden, maar ook om praktische redenen werd de eis dat men bij Philips werkzaam moest zijn losgelaten. Sinds 1992 maken ook vrouwen deel uit van het orkest.

De meeste muzikanten zijn (gevorderde) amateurs, maar ook enkele professionele muzikanten of conservatoriumstudenten maken deel uit van de Philips Harmonie. Een typisch jaarprogramma bevat een tiental optredens die zeer divers van aard kunnen zijn. Denk daarbij aan avondvullende concerten met licht klassiek en/of populair repertoire, begeleiding van professionele zangers, koren of instrumentalisten, goodwill optredens, educatieve concerten, deelname aan internationale muziekevenementen; maar ook marsoptredens bij sportwedstrijden (bijvoorbeeld bij wedstrijden van voetbalclub PSV), feestelijke gebeurtenissen of herdenkingen.

De harmonie heeft haar reputatie gebouwd op de visie dat een zo divers mogelijke inzetbaarheid onder de best bereikbare muzikale leiding zal leiden tot het hoogst haalbare niveau en een zo breed mogelijk publiek. In 2012 is de slogan 'Verrassend en Vernieuwend' als principe geadopteerd.

Op 13 november 2011 werd tijdens het Verjaardagsconcert ter gelegenheid van de 100e verjaardag van het orkest door de burgemeester van Eindhoven bekendgemaakt dat aan de Stichting Philips' Harmonie de Koninklijke Erepenning is toegekend.

Kleine Staf - Brass and Percussion Band - Philips Brass
Omdat de gewenste bezetting bij marsoptredens afwijkt van die voor podiumconcerten werd een aanvullende groep muzikanten toegevoegd aan de Harmonie. Deze groep, bestaande uit tamboers en koperblazers, werd 'Kleine Staf' genoemd. De Kleine Staf groeide in de loop van de jaren uit tot een zelfstandig orkest, inclusief melodisch slagwerk en uitgebreide koperbezetting, dat onder de naam Brass and Percussion Band zelfstandig optredens verzorgde. De muzikale leiding van André Willems speelde hierbij een sleutelrol. In de jaren 90 werd de naam van dit deelorkest nogmaals aangepast tot Philips Brass.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering van 10 juli 2017 nam het Harmonie-orkest afscheid van de leden van Philips Brass, die zelfstandig verdergingen onder de naam Lichtstad Brass. Op het moment van verzelfstandiging stond Philips Brass onder de muzikale leiding van Koen Wijnen.

Muzikale leiding[bewerken | brontekst bewerken]

Harmonieorkest
Eerste (of Chef)dirigenten:
1911 - 1913 Jos Rijken
1913 - 1951 Cees vd Weijden
1951 - 1975 Freek Schorer
december 1975 - mei 1977 J-P Laro
mei 1977- 1978 P. Swinkels
1978 - april 2008 Pierre Kuijpers
april 2008 - heden Matty Cilissen

Tweede dirigenten:
1950 - 1973 Jan Flipse
1954 - 1958 Jan van der Peet
1973 - 1977 Piet Swinkels
1989 - 1998 Hardy Mertens

Kleine Staf - Brass and Percussion Band - Philips Brass
1951 B. vd Voorde
1973 Thieu Hoenen
1975 - 1981 P. Swinkels
1981 - juni 2014 André Willems
juni 2014 tot na verzelfstandiging (juli 2017) Koen Wijnen

Speelhistorie[bewerken | brontekst bewerken]

De Philips Harmonie heeft een rijke historie aan optredens en projecten. Kwaliteit stond direct hoog in het vaandel, want een jaar na de oprichting (1911) nam het orkest al deel aan een concours te Zaltbommel (2 mei 1912). Dankzij het multinationale karakter van de Philips- onderneming speelden buitenlandse optredens vroeg een belangrijke rol, en vele leden maakten hun eerste buitenlandse reis onder de vlag van de Philips Harmonie. Ook de pioniersrol van Philips op het gebied van radio, televisie, plaat- en cd-opnames liet zijn sporen na. Zo verzorgde het orkest in de jaren 1920-1940 reeds diverse radio-uitzendingen, en nam de Philips Harmonie al in 1985 een cd op: slechts twee jaar na de introductie van het medium.

Vooral in de decennia na de Tweede Wereldoorlog liep de agenda vol, een doorsnee jaar kon wel 50 (!) optredens tellen. Behalve uit concertante uitvoeringen bestond een relatief groot deel van de optredens in die jaren uit het opluisteren van officiële momenten binnen het Philips concern, maar ook bij voetbalwedstrijden van de 'eigen' club PSV, en bij wedstrijden van het Nationale Elftal was de Philips Harmonie vaak aanwezig. Vele optredens vonden op uitnodiging plaats. De laatste decennia omvat de agenda van de Philips Harmonie zo'n 10 tot 20 evenementen per jaar.

Locaties en evenementen
In meer dan 100 jaar heeft de Philips Harmonie duizenden keren gemusiceerd. Het is ondoenlijk om daarvan een uitputtend overzicht te geven. Desondanks volgt hier opsomming van opmerkelijke locaties en gelegenheden waarbij de Philips Harmonie aantrad.

1913 Wereldtentoonstelling van 1913 Gent
1928 Concertgebouw, Amsterdam; onderdeel van de eerste radio-uitzending naar Indonesië (Radio Kootwijk)
1930 - 1935 Concerten te Aken, Antwerpen, Brussel, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht
1937 Diverse rechtstreekse radio-uitzendingen
1939 Concertreis Lille, Roubaix
1947 Radio-concert
1948 Radio-concert
1951 Concertreis Luxemburg
1952 Internationaal concours Vichy
1955 Concertreis Duitsland en Oostenrijk
1956 Concert Mülheim a/d Ruhr
1957 Verzorgen verjaardagsdefilé van Koningin Juliana op Paleis Soestdijk; Concertreis België
1958 Wereldtentoonstelling Brussel Expo 58; Concertreis Oostenrijk: o.a. rechtstreekse televisie-uitzending van het concert in de Wiener Stadthalle
1960 Concertreis Oostenrijk
1964 Concerten in Hamburg en Aken
1965 Concertreis Noord-Italië (o.a. San Marcoplein, Venetië en de Arena van Verona)
1966 Opening Evoluon, Eindhoven
1967 Concertreis Oostenrijk
1968 Deelname Polizeisportfest Hamburg
1969 Concerten in Wenen en Brussel
1970 Internationaal concours Vichy; concerten Antwerpen, Düsseldorf en Differdingen
1971 Concerten in Hechtel, Düsseldorf en Brussel
1972 Concerten in Düsseldorf, Leuven en Rheinhausen
1973 Concert Düsseldorf
1974 Zwitserland
1976 Internationaal concours Vichy
1977 Concertreis Luxemburg
1978 Concertreis Oostenrijk
1979 Televisieoptreden Heusden (uitgezonden door de NOS)
1980 Opening Philips HQ Luxemburg
1983 Concertreis Denemarken
1984 Concertreis Oostenrijk en Duitsland
1985 Deelname Taptoe Breda, concert Duisburg
1986 Concertreis Oostenrijk, Italië, Zwitserland
1987 Concertreis Oostenrijk
1988 Deelname festival Angers
1990 Concertreis Zwitserland en Noord-Italië (oa. Venetië)
1992 Concertreis Zwitserland
1993 Internationaler Wettbewerb für Unterhaltungsmusik (St. Gallen): winnaar
1994 Concertreis Spanje (o.a. opluisteren voetbalwedstrijd FC Barcelona (Camp Nou))
1995 Opnieuw deelname aan het Internationaler Wettbewerb in St. Gallen, en opnieuw winnaar
1996 Concertreis Oostenrijk
1998 Concert Luxemburg
1999 Concertreis Zwitserland
2000 Concertreis Oostenrijk
2001 Concertreis Oostenrijk en Zwitserland
2003 Concertreis China: concerten in Beijing (Grote Hal van het Volk, uitgezonden op Nationale Televisie China), Nanjing, Yangzhou, Changzhou, Shuzhou, Shanghai
2004 Concertreis Zwitserland en Oostenrijk
2005 Concert Mersch (Luxemburg)
2005 - 2008 Benefietconcerten Liliane Fonds
2007 Concertreis Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk, Italië
2013 Deelname Festival Bad Schlema (Duitsland)
2016 Concert Promenadenkonzert Innsbrück (Oostenrijk)
2017 Deelname Princely Tattoo Liechtenstein
2018 Bijdrage Onthulling Gedenkmonument MH17 (Vliegbasis Eindhoven)
2020 Ode aan de Zorg, concert in het PSV stadion, aangeboden aan 300 zorgmedewerkers tijdens de Corona-lockdown
2023 Live televisie-optreden in het kader van een benefietconcert voor de slachtoffers van de aardbeving in Syrië en Turkije

Repertoire
De Philips Harmonie heeft, door haar relatie met Philips maar ook dankzij de voortdurende betrokkenheid van (componerende) topdirigenten (met name Hardy Mertens), vele werken in première gebracht. Deze composities variëren van marsen tot uitgebreide symfonische werken. Uiteraard is ook voortdurend geput uit bestaande literatuur, zowel arrangementen als originele blaasmuziekcomposities. Een volledig overzicht van alle gespeelde werken kan hier niet gegeven worden. Zo'n lijst met naar schatting meer dan 3000 werken zou veel te uitgebreid zijn, en bovendien zijn de in de eerste decennia gespeelde stukken niet eenvoudig te achterhalen.
De aard van de Philips Harmonie, met aan de ene kant de opdracht om als bedrijfsorkest acte de présence te geven, en aan de andere kant de vrijheid om zelf concerten te organiseren heeft geleid tot een brede ervaring op muzikaal gebied. De Philips Harmonie is als een van de weinige orkesten in staat om marsoptredens te combineren met avondvullende concerten, met zogenaamd licht dan wel serieus repertoire, en steeds op het hoogste niveau. De laatste jaren wordt steeds vaker de samenwerking met andere musici opgezocht.

Enkele gedenkwaardige muzikale hoogtepunten van de laatste jaren waren:
Xenia Sarda en diverse andere werken onder leiding van de componist Hardy Mertens
Four and Family en Build up the Band (concourswerken) onder leiding van de componist/arrangeur/bandleider Koos Mark
Carmina Burana - Première van de geautoriseerde bewerking, in het bijzijn van de weduwe van de componist Carl Orff
Avondvullend concert in een uitverkochte Grote Hal van het Volk, Beijing, uitgezonden door China Central Television
West Side Story - Complete, geënsceneerde uitvoering
Berceuse (uit Jocelyn, Godard), staand optreden in het Klooster van Montserrat (Catalonië)
Armenian Dances onder leiding van de componist Alfred Reed
Symfonie 4 'Symphonie Der Lieder' onder leiding van de componist Johan de Meij
Benefietconcert ten behoeve van de slachtoffers van de aardbeving in Syrië en Turkije: samenwerking met diverse musici uit het Midden-Oosten, waaronder het ensemble Music from the Orient

Externe links[bewerken | brontekst bewerken]

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]