Pentose

Pentose is een monosacharide met 5 koolstofatomen (C₅H₁₀O₅).

Pentosemoleculen hebben ofwel een aldehyde als functionele groep in positie 1 (aldopentoses), ofwel een keton in positie 2 (ketopentoses).

Aldopentoses hebben drie chirale centra ("asymmetrische koolstofatomen"), dus zijn er acht mogelijke stereo-isomeren.

De vier D-aldopentoses zijn:

 CH=O        CH=O          CH=O         CH=O  |           |             |            | HC-OH     HO-CH           HC-OH      HO-CH  |           |             |            | HC-OH       HC-OH       HO-CH        HO-CH  |           |             |            | HC-OH       HC-OH         HC-OH        HC-OH  |           |             |            |  CH2OH       CH2OH         CH2OH        CH2OH   D-ribose    D-arabinose   D-xylose    D-lyxose 

Een Amerikaans ezelsbruggetje om deze vier te onthouden luidt: "Ribling arabian xylophone lyrics".

De ketopentoses hebben twee chirale centra ("asymmetrische koolstofatomen"), dus zijn er vier mogelijke stereo-isomeren.

De twee D-ketopentoses zijn:

  CH2OH        CH2OH     |            |        C=O          C=O      |            |       HC-OH      HO-CH       |            |       HC-OH        HC-OH     |            |        CH2OH        CH2OH    D-ribulose    D-xylulose   

Ribose is een onderdeel van RNA en het vergelijkbare desoxyribose van DNA.

Zie ook[bewerken | brontekst bewerken]

• Hexose